محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در تحقیقات آزمایشگاهی خود موفق به ساخت ابرجاذب نانوکامپوزیتی شدهاند که میتواند بازده فرآیند تصفیه آب و پساب صنعتی را افزایش دهد.
محمدتقی وردینی، محقق طرح گفت: «محدود بودن منابع آب و گسترش روزافزون واحدهای صنعتی، افزایش تولید فاضلابهای صنعتی و آلوده شدن منابع آب، یکی از معضلات اجتماعی و اقتصادی محسوب میشود. فاضلاب حاصل از کارخانهها و مراکز تولیدی همچون صنعت نساجی، کاغذسازی، داروسازی و صنعت چرمسازی به علت مصرف انواع مواد شیمیایی و رنگی، روند تصفیه فاضلاب را پیچیده میکنند. ازاینرو، بهرهگیری از روشهای نوین در حذف مواد شیمیایی همچون رنگ از فاضلابهای نساجی و کارخانههای تولید رنگ از اهمیت ویژهای در کشورهای درحالتوسعه، برخوردار است. در این کار تحقیقاتی سعی شده است ابرجاذبهایی نانوکامپوزیتی با پایه طبیعی بهمنظور تصفیه پسابهای رنگی صنایع مختلف با کارایی بهتر تهیه شود.»
به گفته وردینی، ابرجاذبهای پایه طبیعی از قبیل نشاسته، کیتوسان، کاراگینان و سلولز به دلیل زیست تخریبپذیری و سازگاری با محیطزیست از گزینههای مناسب در فرآیند تصفیه پسابهای صنعتی هستند. ازاینرو، در این تحقیق، ابرجاذبهایی بر پایه پلیمر طبیعی کاراگینان که از جلبکهای دریایی قابلاستخراج است، تهیه شده و عملکرد آنها در حذف رنگ کاتیونی از پسابهای کارخانههای رنگرزی مورد مطالعه قرار گرفته است.
نانوذرات مغناطیسی به دلیل اندازه نانومتری و مساحت سطح به حجم بالای خود، توانایی بسیار خوبی در جذب مواد رنگزای کاتیونی به ابرجاذبها میبخشند. نتایج نشان میدهد حضور نانوذرات اکسید آهن باعث افزایش سرعت جذب نیز میشود.
همچنین با افزایش غلظت نانوذرات اکسید آهن در پلیمر طبیعی، میزان جذب رنگ افزایش مییابد. استفاده از این جاذبها نسبت به روشهای رایج ارزانتر است. همچنین به دلیل سهولت در امر بهرهبرداری و عدم حساسیت نسبت به مواد سمی میتواند بهعنوان روشی مناسب در بهبود کیفیت فاضلاب صنایع شیمیایی و رنگ مورد استفاده قرار گیرد.
نتایج این طرح که به همت محمدتقی وردینی، عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شده، در مجله Carbohydrate Polymers به چاپ رسیده است.