صادرات فرش ماشینی کاشان از امریکای لاتین شروع شده و درحال حاضر به بیش از ۴۰ کشور دنیا صادر می‌شود. در چند سال گذشته فرش ماشینی جایگاه خود را در بازارهای هدف پیداکرده و هرسال هم پیشرفت مطلوب و قابل توجهی داشته است و حالا با شرایط جدید بین‌المللی کاشان باید عزم خود را برای افزایش بیشتر بازارهای هدف جزم کند.
به گفته کارشناسان، برای افزایش صادرات فرش باید تسهیلات ایجاد شود تا واحدهای تولیدی با توانمندی‌ها و همچنین حضور فیزیکی در نمایشگاه‌ها و بازارها و نیروهای متخصص، بتوانند بر افزایش صادرات موثر باشند. اگر شرایط و امکانات بیشتری در زمینه صادرات فرش به وجوداید هرسال حدود ۲۰ درصد افزایش صادرات خواهیم داشت.
کشورهای اروپایی بیشترین خریدار
مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران با بیان اینکه حدود ۸۰ درصد فرش کاشان در داخل ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌گوید: فرش‌های کارکرده و کهنه که نقش‌های خوبی دارند بیشتر صادر می‌شوند. با توجه به کیفیت و طرح‌های سلیقه‌ای که در فرش کاشان وجود دارد این کالا خود را با نیازهای بازارهای داخلی منطبق کرده و به همین دلیل زمینه بسیار خوبی برای اشتغال فراهم شده است.
محمدرضا عابد در گفت‌وگو با صمت می‌افزاید: البته صنعت فرش‌بافی در استان‌های همجوار کاشان مانند یزد هم رونق دارد. یزد از مناطقی است که فرش مشابه کاشان را با رنگ‌آمیزی‌های مختلف در بازار عرضه می‌کند ولی کاشان زمینه بسیار خوبی برای بازار داخلی دارد.
مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران با بیان اینکه ارزش صادرات فرش کاشان در آمار گمرک به طور دقیق مشخص نیست و معلوم نیست که که چند درصد از صادرات متعلق به این شهر است، تصریح می‌کند: آمار کلی درباره صادرات فرش ارائه می‌شود ولی با توجه به مشاهداتی که در بازار وجود دارد حدود ۱۰ درصد فرش‌های صادراتی کهنه کشور از کاشان صادر می‌شود.
عابد ادامه می‌دهد: بیشترین صادرات فرش کاشان به کشورهای اروپایی است. باید تلاش شود که زمینه صادرات فرش کاشان در بازارهای جهانی افزایش پیدا کند. ۳ عامل طرح و نقش، رنگ‌آمیزی و کیفیت مواد اولیه فرش می‌تواند زمینه‌ساز حضور در بازارهای جهانی باشد.
مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران اظهار می‌کند: صادرکنندگان فرش کاشان به طور مستقیم صادرات ندارند، تاجرانی که فرش کاشان را صادر می‌کنند از مراکز استان‌هایی مثل تهران اقدام به این کار می‌کنند. متاسفانه صادرکننده خاصی در کاشان نداریم که به طور مستقیم صادر کند.
کاشان در تولید فرش مشکلی ندارد
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان می‌گوید: ۸۰ درصد تولید و اشتغال کاشان در حوزه فرش ماشینی و صنایع وابسته به آن مانند ریسندگی است، به طوری که حدود ۶۰ درصد خدمات بانکی، حمل‌ونقل و رستوران‌ها در حاشیه فرش ماشینی فعالیت می‌کنند.
محمود تولایی در گفت‌وگو با صمت بابیان اینکه صادرات فرش ماشینی کاشان از امریکای لاتین شروع شده و درحال حاضر به بیش از ۴۰ کشور دنیا صادر می‌شود، می‌افزاید: عمده صادرات فرش ماشینی کاشان به استرالیا، بلژیک، ترکیه، آلمان، انگلیس، چین، کشورهای همسایه پاکستان، عراق، افغانستان و کشورهای شمالی انجام می‌شود.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان ادامه می‌دهد: حدود ۸۰ درصد صادرات فرش کشور از کاشان انجام می‌شود زیرا ماشین‌آلات کاشان بروزتر از ماشین‌آلات شهرهایی است که به‌تازگی در حال بروزرسانی هستند. تولایی درباره مشکلات صادرکنندگان بیان می‌کند: مشکلاتی که صادرکنندگان فرش کاشان دارند، از نوع مشکلاتی است که بقیه صنایع با صادرات دارند، یعنی نمی‌توان گفت صادرکنندگان فرش مشکل خاصی دارند. اما در مجموع امروزه همه واحدهای تولیدی با مشکل نقدینگی دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه صادرکنندگان برای به‌دست آوردن بازارهای صادراتی تلاش می‌کنند، تاکید می‌کند: متاسفانه هزینه بازاریابی و حضور در بازارها، هزینه بالایی است، به طور طبیعی هر صادرکننده‌ای با توان و امکاناتی که دارد در بازارها می‌تواند حضور پیدا کند و برای بسیاری از آنها سخت است، اما تلاش خود را می‌کنند که در بزرگترین نمایشگاه دنیا در زمینه فرش ماشینی که در آلمان برگزار می‌شود، شرکت کنند.
به گفته رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان، در چند سال گذشته بیش از ۳ یا ۴واحد تولیدی از ایران در این نمایشگاه شرکت نمی‌کرد، اما درسال گذشته بیش از ۲۴واحد که بیشتر از واحدهای کاشان بودند، در نمایشگاه‌ها حضور یافتند و تولیدات خود را فعالانه عرضه کردند. تولایی اظهار می‌کند: برای رسیدن به جایگاه مطلوب صادرات در بازارهای جهانی، باید برنامه‌هایی مانند شناخت بازار و کادرسازی یعنی کادری که توانایی شناخت بازار و مذاکره داشته باشد را در دستور کار قرار داد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان با بیان اینکه سیستم تولید صادراتی باید با سیستمی که برای داخل کشور کالا تولید می‌کند، متفاوت باشد، می‌گوید: به عنوان فعال اتاق بازرگانی کاشان تلاش می‌کنیم دوره‌هایی که مورد نیاز صادرکنندگان است مثل دوره‌های تخصصی را با استادان حرفه‌ای برگزار کنیم تا صادرکنندگان بتوانند در این بخش کادرسازی کنند.
وی با بیان اینکه خوشبختانه کاشان در تولید فرش مشکلی ندارد، می‌افزاید: برای افزایش صادرات باید تسهیلات ایجاد شود تا واحدهای تولیدی با توانمندی‌ها، حضور فیزیکی در نمایشگاه‌ها و بازارها و نیروهای متخصص، بتوانند بر افزایش صادرات موثر باشند. اگر شرایط و امکانات بیشتری در زمینه صادرات فرش به وجوداید هرسال حدود ۲۰ درصد افزایش صادرات خواهیم داشت.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان تصریح می‌کند: گاهی مواقع دیده شده ارزش کالاها به دلیل کاهش نفت، مشکلات اقتصادجهانی و مشکلات اقتصادی منطقه کاهش پیدا کرده است. تولایی بیان می‌کند: چند سال گذشته تولیدکنندگان علاقه‌مند بودند کالاهای‌شان را با نرخ‌های بالاتری اعلام کنند که بتوانند جایزه صادراتی دریافت کنند، بنابراین این تغییراتی که در آمار و ارقام تولیدات و صادرات دیده می‌شود با واقعیت‌های میدانی مطابق نیست.
نکته پایانی
به گفته کارشناسان، در زمینه صادرات فرش، باید فعالیت بیشتری داشت چراکه فرش دستباف ایرانی در جهان زبانزد است و از لحاظ تولید مشکلی در این زمینه وجود ندارد. این در حالی است که دولت باید حمایت‌های لازم را از این هنر ایرانی داشته باشد. همچنین صادرکنندگان باید حضور فعال‌تری در بازارهای داخلی و خارجی داشته باشند و تلاش کنند نیاز و سلیقه مخاطبان بازارها را شناسایی کنند و باکمک مسئولان تبلیغات فرش را همسو با بازارهای هدف در جهان گسترش دهند.