نهضت کاهش قیمت تمام‌شده

به گزارش صمت، از اصفهان، محسن رنانی در دهمین جلسه کانون کارآفرینی استان اصفهان با اعلام این مطلب تصریح کرد: ۳ لایه از این رکود به عوامل درونی بستگی دارد و دو لایه آن به عوامل بیرونی ربط دارد و شواهد نشان می‌دهد نظام سیاسی ما، دولت و فعالان بخش خصوصی موضوع رکود حاکم بر اقتصاد کشور را دست‌کم گرفته‌اند و همه منتظر و امیدوارند که از این رکود خارج شویم.

وی با تاکید بر اینکه امروز طولانی‌ترین رکود تاریخ اقتصاد کشور را بعد از جنگ جهانی تجربه می‌کنیم اظهار کرد: اگر از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۹۳ وضعیت اقتصاد کشور را بررسی کنیم متوجه می‌شویم که در ۱۰ سال فقط یک‌میلیون شغل به جمعیت کشور افزوده شده در حالی که در این ۱۰ سال بالاترین درآمدهای نفتی اقتصاد کشور را تجربه کرده‌ایم، همچنین در این ۱۰ سال تعداد کارگاه‌های صنعتی بالای ۱۰ نفر از بیش از ۱۶ هزار عدد به کمتر از ۱۴ هزار عدد رسیده که نشان‌دهنده رکود عمیق است.

وی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر ۳ نوع رکود حاکم در اقتصاد کشور از شرایط درونی اقتصاد مایه گرفته است، گفت: یکی از این رکودها روند معکوس رشد افقی است، به این ترتیب که در شرایط رشد افقی کشور قادر خواهد بود تولیدات بیشتری داشته باشد اما این روند اکنون در ایران معکوس شده است. همچنین رکود لایه دوم مربوط به روند معکوس رشد عمودی است که منجر به رکود ساختاری شده است. همچنین رکود لایه سوم نیز مربوط به روند معکوس رشد کیفی است که منجر به رکود کیفی شده است.

این تئوریسین اقتصادی افزود: از نظر زمانی رکود حاکم بر اقتصاد کشور به ۳ دسته کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود. در رکود کوتاه‌مدت دولت می‌تواند رکود اقتصادی را از طریق حجم پول، نرخ بهره، نرخ ارز، عوارض گمرک، مالیات یا یارانه و... تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع دست دولت است و دولت می‌تواند با این متغیرها بازی کند، اما اکنون با توجه به رکودهای حاکم بر سایر بخش‌ها مدیریت این رکودها دشوار شده است.

رنانی ادامه داد: ولی رکود دسته دوم ساختاری است و زمانی روی می‌دهد که ساختارهای اقتصاد کشور بر هم ریخته باشد، مثلا بخش صنعت رشد کرده باشد و بخشی از سرمایه‌های کشور به آن سرازیر شده باشد اما از داخل آن تقاضایی ایجاد نشود. رکودهای ساختاری رکودهایی است که نه یک دولت می‌تواند آن را ایجاد و نه یک دولت می‌تواند آن را برطرف کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه رکود سطح سوم که ایجاد شدن آن بیش از ۳سال طول می‌کشد، رکود نهادی است، عنوان کرد: نهادها مناسبات اقتصاد کشور را تسهیل و کم‌هزینه می‌کنند، مثلا قوه قضاییه یا گمرک. این اقتصاددان با اعلام اینکه رکود کلانی برای ایران بین یک تا ۳ سال اتفاق می‌افتد بیان کرد: رکود کلانی شامل نرخ بهره، حجم پول و متغیرهای اقتصاد کلان است، به عنوان مثال وقتی که نرخ دلار بالا می‌رود باید صادرات هم افزایش یابد اما این اتفاق نمی‌افتد و این مسئله به خاطر ابزارهای ناکارآمد دولتی است.

وی ادامه داد: رکود ساختاری هم وقتی اتفاق می‌افتد که تناسب بین ساختارهای اقتصادی از بین می‌رود، در این زمان به عنوان مثال حجم سرمایه‌گذاری در برخی از بخش‌های صنعت، فرودگاه، پتروشیمی و... فراتر از ظرفیت اقتصادی است و این در حالی است که سرمایه‌ها زمین‌گیر شده و اشتغالزایی ایجاد نمی‌شود. رنانی رکود نهادی را همکاری نکردن و حمایت نکردن نهادها دانست و گفت: حجم بزرگی از اقتصاد ما گرفتار تصمیمات قضات بوده و زمان‌بر است.

بلاتکلیفی اقتصاد بیمار ایران

وی افزود: اکنون مشکل رکود نهادی اقتصاد ایران اقتصاد کشور را زمین‌گیر کرده و نکته‌ای که باید مدنظر قرار دارد، این است که دو رکود دوم یعنی رکود ساختاری و رکود نهادی توسط دولت قابل کنترل نیست و نظام سیاسی باید درباره آن تصمیم بگیرد. تنها رکودی که دست دولت است و دولت می‌تواند در آن تاثیرگذار باشد رکود سطح اول است که در شرایط کنونی اقتصاد ایران تنها راه تاثیرگذاری در این رکود ابزارهای پولی است که با توجه به سیاست کنترل تورم به‌طور تقریبی این امکان نیز از دولت سلب شده و اقتصاد ایران به علت چند لایگی و پیچیدگی رکودی که به آن گرفتار است در آستانه ورود به بن بست است.  

رنانی در ادامه با اشاره به اینکه نظام اقتصادی ما بیمار است و در بلاتکلیفی به سر می‌برد، اظهار کرد: بسیاری از سرمایه‌گذاران ما به انتظار نشسته‌اند که ببینند نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری چه خواهد شد و بعد از اختلافات داخلی توافقات اتمی به کجا می‌رسد در حالی که در کشورهای خارجی اینطور نیست و از یک‌سال قبل مشخص است که چه کسی نامزد است و به نتیجه می‌رسد.

این استاد دانشگاه افزود: این موضوع اقتصاد و سرمایه‌های ما را زمین‌گیر می‌کند و نبود اطمینان باعث می‌شود فضای سیاسی و اقتصادی ایران بی‌ثبات شود. رنانی با تاکید بر اینکه مسئله امروز ما نبود سرمایه نیست، بلکه ما نیازمند وفاق سیاسی هستیم، اظهار کرد: رکود فعلی از جنگ خطرناک‌تر است چراکه بیکاری زیادی را به دنبال دارد. این اقتصاددان ادامه داد: اگر به یک درک مشترک نرسیم، آینده خوبی در انتظار ما نخواهد بود و به یک بن‌بست اقتصادی خواهیم رسید.

ریشه رکود شناسایی شد

در ادامه این جلسه، عبدالحسین ساسان، نایب‌رییس کانون کارآفرینی استان اصفهان با تاکید بر اینکه هر مکتب اقتصادی نیاز به تئوری دارد، افزود: عبور از شرایط سخت اقتصادی کشور به تئوری اقتصادی نیاز دارد و دانش و اطلاعات بدون تئوری نمی‌تواند در اقتصاد اثرگذار باشد. وی با اشاره به اینکه با ریشه‌های رکود تورمی ازمنظر دکتر رنانی اختلاف دارم افزود: ریشه رکود تورمی ناشی از چاپ اسکناس در ۳۸سال گذشته است که همچنان در اقتصاد ایران ادامه دارد. تورم باعث شده ارزش پول کاهش و قیمت طلا افزایش پیدا کند.

اقتصاد ایران نقشه راه ندارد

محمود اسلامیان، نایب‌رییس اتاق بازرگانی اصفهان نیز در این جلسه خواستار تحلیل میدانی از فضای کسب‌وکار کشور شد و گفت: استادان دانشگاه به کمک صنعتگران می‌توانند فضای کسب‌وکار را با مولفه‌های کارشناسی شده مورد ارزیابی قرار دهند و دولت و مجلس را در تصمیم‌گیری صحیح اقتصادی یاری کنند.

اسلامیان نداشتن نقشه راه اقتصادی را یکی از چالش‌های مهم اقتصاد ایران برشمرد و گفت: وجود نقشه راه برای هر بخش اقتصاد متناسب با مزیت‌ها می‌تواند مسیر توسعه اقتصادی کشور حتی در بحران‌های داخلی و جهانی را هموار کند. نایب‌رییس اتاق اصفهان با اشاره به رکود اقتصادی اظهار کرد: این روزها همه به این رکود اشاره می‌کنند ولی راه‌های برون‌رفت آن به‌صورت شفاف روشن نیست.

محمدرضا برکتین، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان نیز در این جلسه یکی از چالش‌های مهم فعالان اقتصادی را برخورد نادرست نهادهای مرتبط با فعالیت‌های اقتصادی برشمرد و گفت: برای عبور از رکود اقتصادی سازمان‌های دولتی باید شرایط کسب‌وکار را برای فعالان اقتصادی تسهیل کنند تا اینکه بخواهند در این مسیر ممانعت ایجاد کنند.

همچنین علی صفرنورالله، مشاور سرمایه‌گذاری اتاق اصفهان در این جلسه چالش صادرات خدمات فنی و مهندسی را بالا بودن قیمت تمام‌شده کالا و مشکلات ساختاری برشمرد و خاطرنشان کرد: نبود پشتیبان از شرکت‌های فنی و مهندسی در بازارهای خارجی از جمله مهم‌ترین چالش‌های پیش روی این بخش است.

گفتنی است؛‌ رضا چینی، نایب‌رییس کانون کارفرمایان استان اصفهان در این جلسه نبود آمار و اطلاعات دقیق را باعث سردرگمی سیاست‌گذاران اقتصادی دانست و گفت: روزمرگی مدیران دولتی و نبود برنامه‌ریزی دقیق در بخش‌های مختلف تولید ازجمله چالش‌های امروز اقتصاد ایران است.

همچنین مسعود صرامی، فعال اقتصادی و کارآفرین در این جلسه خواستار ایجاد ساختار یا سازمانی برای حل و فصل مسائل و مشکلات کارآفرینان شد و گفت: یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصادی حضور افراد غیرکارشناس در پست‌های مهم و کلیدی مرتبط با کارآفرینان و فعالان اقتصادی است.

در این جلسه، محمد طاهری دبیر اتاق تعاون استان اصفهان نیز خواستار ایجاد نهضت ارزان شدن قیمت تمام‌شده کالا و خدمات با هدف تقویت صادرات و کاهش واردات شد.