حاجی آقا میری:زمانی که شرایط جذب سرمایه مستقیم خارجی را نداریم نمی توان از استقراض صرفه نظر کرد.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت امروز در نشست خبری در شرح دستاوردهای برجام در حوزه سرمایه گذاری خارجی به جذب 5 میلیارد و 168 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی اشاره کرد که ۶ میلیارد و ۷۱۱ میلیون دلار آن در سال 94 و پس از اجرایی شدن برجام انجام شده است.
رضی حاجی آقا میری، رییس کمیسیون صادرات اتاق ایران در گفت و گو با سایت خبری اتاق تهران اظهار نظر اخیر سخنگوی دولت را تلاشی برای اعلام دستاوردهای برجام دانست و گفت: جذب 5 میلیارد سرمایه گذاری خارجی یک اقدام مثبت است اما سوالات مهمی در مورد سرمایه گذاری خارجی وجود دارد از جمله اینکه سهم بخش خصوصی در قراردادها چقدر است و اینکه آیا شرکت هایی که با عنوان بخش خصوصی در این مقدار از سرمایه گذاری مستقیم خارجی شراکت کردند به واقع خصولتی یا شبه دولتی نیستند؟
عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه 70 درصد از اقتصاد ایران دولتی است و این باعث می شود در معاملات خارجی پس از برجام در این ارقام بالا بخش خصوصی سهم اندکی داشته باشد گفت: بهتر است دولت در مورد بخش های که سرمایه خارجی جذب کرده است و اینکه چه شرکت های خارجی با چه طرف های ایرانی همکاری می کنند اطلاع رسانی کند.
استقراض و سرمایه گذاری مستقیم دو مسئله متفاوت در جذب سرمایه خارجی است. آنچه منجر به انتقال دانش فنی و پیشرفت تکنولوژیکی می شود سرمایه گذاری مستقیم خارجی است اما بعضی از فعالان بخش خصوصی معتقدند دولت بیش از سرمایه گذاری مستقیم خارجی به استقراض تمایل دارد. رضی حاجی آقا میری در پاسخ به این سوال که چقدر دولت در مسیر جذب سرمایه خارجی به این تفاوت توجه دارد گفت: طبیعی است که بهتر است سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران صورت بگیرد اما زمانی که شرایط جذب سرمایه خارجی را نداریم نمی توان از استقراض صرفه نظر کرد. این یک انتخاب نیست و ناشی از شرایط کشور ما در جذب سرمایه خارجی است. مسائل سیاسی و موضع گیری های ایران در قبال کشورهای غربی و موارد دیگری چون چند نرخی بودن و یا واقعی نبودن نرخ ارز بر تصمیم گیری سرمایه گذاران خارجی برای حضور در ایران اثرگذار است. در شرایطی که سرمایه گذار خارجی رغبتی به حضور در ایران ندارد نمی توان استقراض را تعطیل کرد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران درباره شرایط و امتیازات مطرح شده برای طرف های خارجی در برخی قراردادهای جذب سرمایه گذار از جمله قراردادهای جدید نفتی گفت: پاسخ به این سوال که این امتیازات باید در چه سطحی مطرح شود بسیار ساده است و به اصل داد و ستد در اقتصاد باز می گردد. فرض کنید انباری پر از کالا دارید که مشتری کمی برای آن است. شما دو راه دارید یا بگذارید کالایتان از بین برود یا با مشتری محدودی که دارید کنار بیاید. طبیعی است در شرایطی که فروشنده از استحکام بیشتری برخوردار باشد امتیاز کمتری می دهد و قیمت مورد نظر خودش را تحمیل می کند. ما باید شرایط اقتصادی فعلی دولت ایران را درک کنیم و با در نظر گرفتن این شرایط در مورد قراردادها و امتیازات قضاوت کنیم.
حاجی آقا میری با تاکید بر این مسئله که اقتصاد کشور سیاست زده است گفت: مسیر پیش روی دولت در یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری هموار نیست و دولت در شرایط فعلی حکم یک بندباز را دارد که باید علاوه بر حل و فصل مسائل اقتصادی و سروسامان دادن به آن، با امکانات محدود به انتقادات و تلاش هایی که باعث کاهش رای می شود رسیدگی کند. ممکن است اشتباهات اقتصادی اخیر دولت هم ناشی از این فشارها باشد. مسائل اقتصاد ایران بسیار پیچیده است و باید در تحلیل اوضاع همه جانبه به مسائل نگاه کرد.