نگاه ویژه ترکیه از غرب به شرق تغییر کرده و این مهم باتوجه به شرایط ایران در دوران پسابرجام و پساتحریم می‌تواند به فرصت خوبی تبدیل شود؛ البته این نگاه، نگاه صرف صادراتی به ایران نیست و سرمایه‌گذاری مشترک و ارتقای تجارت دو طرف را نیز شامل می‌شود.
پوشاک یکی از حوزه‌هایی است که پیش از این نیز آغاز تجارت ترجیحی میان ایران و ترکیه نگرانی‌هایی برای تولیدکنندگان این بخش ایجاد کرد؛ اما به تازگی مشاور معاونت امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت آماری به صمت ارائه داد که براساس آن نباید در این زمینه نگرانی وجود داشته باشد چرا که نگاه ویژه دولت نیز حمایت از بخش پوشاک کشور است.
سهم اندک ترکیه
مشاور معاونت امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه در تجارت ترجیحی با ترکیه هیچ تغییر خاصی ایجاد نشده، اظهار کرد: حجم واردات پارچه و پوشاک از ترکیه به اندازه‌ای نیست که نگرانی تولیدکنندگان را به دنبال داشته باشد.
گلنار نصرالهی که پیش از این مدیرکل دفتر صنایع نساجی وزارت صنعت، معدن و تجارت بود در گفت‌وگو با صمت تصریح کرد: سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار واردات پارچه داشتیم که ۶میلیون دلار آن از ترکیه وارد ایران شده است. وی با اشاره به آمار ۵ماه نخست امسال، ادامه داد: در این مدت ۲میلیون دلار پارچه از ترکیه و ۱۲۶ میلیون دلار نیز از سایر کشورها وارد کردیم.
مشاور معاونت صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: از فروردین تا مرداد امسال ۱۴میلیون دلار واردات رسمی پوشاک داشتیم که ۳۲۶ هزار دلار آن متعلق به ترکیه بود.
به گفته وی: به طور کلی ۱۴ میلیون دلار واردات رسمی پوشاک در برابر حجم بالای قاچاق این محصولات رقم بالایی نیست و تولیدکنندگان نباید حساسیتی نسبت به تجارت ترجیحی با ترکیه داشته باشند چرا که دولت به‌ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال ساماندهی واردات پوشاک است تا از تولید داخل حمایت کند.
نصرالهی افزود: از اوایل سال گذشته بنا به دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت و براساس درخواست تشکل‌های مربوط در صنف پوشاک یک کارگروه برای بررسی نحوه توسعه صنعت پوشاک تشکیل دادیم و راهبردهای توسعه آن را تدوین کردیم.
یکی از راهبردهای مورد درخواست نیز دستورالعمل ساماندهی واردات و جلوگیری از قاچاق پوشاک بود که به تازگی نهایی شد. مشاور معاونت صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکید کرد: امیدواریم با اقداماتی که در دستور کار قرار دارد، واحدهای تولیدی بیشتری با نام و نشان تجاری ایرانی تولیدات خود را عرضه کنند. تمام درخواست تولیدکنندگان مد نظر وزارتخانه قرار دارد، بنابراین سیاستی را اتخاذ نمی‌کنیم که به ضرر تولیدکنندگان ایرانی باشد.
نصرالهی اطمینان خاطر دیگری نیز به تولیدکنندگان داد و گفت: باتوجه به اینکه شرایط تولید در ایران از شرایط دیگر کشورهای صاحب‌نام در صنعت نساجی سخت‌تر است، در نظر داریم شرایط را نیز تسهیل و با دیگر کشورها برابر کنیم. این اطمینان را می‌دهم که دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور اشتغالزایی و ایجاد ارزش افزوده بالا، توجه ویژه‌ای به بحث پوشاک کشور دارد.
نگاه ویژه ترکیه به ایران
مشاور عالی بازرگانی ایران و ترکیه با تاکید براینکه تجارت ترجیحی برای تولیدکنندگان پوشاک کشور نگرانی دربرندارد، اظهار کرد: به قول معروف «چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید». دنیای امروز، دنیای رقابت و حریف‌شناسی است و اگر رقیب‌شناسی نکنیم نمی‌توانیم موفق باشیم.
جلال ابراهیمی به صمت گفت: کیفیت محصولات باید ارتقا یابد و براساس سلیقه مشتری تولید شود. تولیدکنندگان اگر بتوانند با کار جمعی در بخش‌های مد، طراحی و... پوشاک قوی ظاهر شوند دیگر نیازی به جلوگیری از واردات نیست، حتی می‌توان صادرات هم داشت، به طوری که ترکیه در برهه‌ای با بازگذاشتن دروازه‌های کشور برای ورود محصولات نساجی توانست صنعت نساجی کشورش را توسعه دهد.
وی ادامه داد: بیشتر پوشاکی که در ایران با برچسب ترکیه‌ای وجود دارد در چین تولید می‌شود و از این کشور به ایران می‌آید. صنعت نساجی ترکیه بسیار قوی است و حجم صادرات صنعت نساجی این کشور ۲۸ میلیارد دلار است، به‌گونه‌ای آلمان یکی از واردکنندگان بزرگ پوشاک و پارچه از ترکیه به شمار می‌رود.
دبیر شورای مشترک بازرگانی ایران و ترکیه با اشاره به اتفاقات اخیر ترکیه و تغییر رییس گروه تجاری این کشور با ایران، گفت: برخی برنامه‌های تجاری میان دو کشور به تعویق افتاد اما اقدامات جدیدی که در دستور کار قرار گرفته، بسیار تعیین‌کننده و تاثیرگذار خواهد بود.
به تازگی ترکیه علاوه بر رایزن بازرگانی یک رایزن ارشد نیز به ایران اعزام کرده که تاکنون سابقه نداشته و این امر نشانگر توجه ویژه ترکیه به تجارت با ایران است. به گفته ابراهیمی، نگاه ترکیه به تجارت با ایران تغییر کرده و مثبت شده و یکی از نشانه‌های آن سفر هیات بزرگ ترکیه‌ای به ایران بود که ۱۵ شهریور در تبریز همایش مشترکی برگزار کردند و مهم‌ترین اتفاق حضور TOBB که فدراسیون اتاق‌ها و بورس‌های ترکیه است، بود. مشاور عالی بازرگانی ایران و ترکیه ادامه داد: سرمایه‌گذاری ترکیه فقط در آذربایجان‌شرقی بیش از یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار اعلام شده است.
وی گفت: در تجارت ترجیحی با ترکیه، بیشترین اقلام صادراتی ایران در حوزه کشاورزی و معدنی است و به تازگی به فلزات رنگی نیز توجه بیشتری شده است. ابراهیمی تصریح کرد: شناخت بازار و نیازهای طرفین مهم‌ترین مشکلی است که در حال حاضر بین ایران و ترکیه وجود دارد و مانع پیشرفت و توسعه تجارت دوطرف است.
صادرات با محصول مشترک
چند روز پیش نیز بهمن عشقی دبیرکل اتاق بازرگانی تهران با «دورسون توپچی» نایب رییس اتاق تجارت استانبول دیداری داشت که در آن حجم تجارت ایران و ترکیه را ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: افزایش ارزش مبادلات به۳۰ میلیارد دلار که در مذاکرات مقامات دو کشور نیز مورد تاکید قرار گرفت، می‌تواند در دستور کار اتاق‌های بازرگانی دو کشور قرار گیرد.
به گفته وی، ترکیه یکی از دو راه ارتباطی ایران با اروپا به شمار می‌رود و مزیت ایران برای این کشور موقعیت مناسب کشور ما برای ارتباط با آسیای میانه است. عشقی افزود: فعالان ایرانی و ترک می‌توانند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در زمینه سرمایه‌گذاری‌های مشترک دست به اقداماتی بزرگ بزنند. بخش عمده‌ای از ظرفیت صادراتی ایران می‌تواند از محل تولید مشترک حاصل شود که با این رویکرد، تجارت ترکیه با ایران شکلی ماندگار به خود می‌گیرد.
دورسون توپچی نایب رییس اتاق تجارت استانبول نیز در این دیدار گفت: آنچه ایران و ترکیه را به هم نزدیک کرده، مرز مشترک نیست بلکه این اعتقادات و فرهنگ مشترک است که دو ملت را در کنار یکدیگر قرار داده است.
وی با بیان اینکه ایران دارای ظرفیت بزرگی برای گسترش تجارت است، تصریح کرد: امریکا و اروپا از این نظر به وضعیت اشباع رسیده‌اند. نایب رییس اتاق تجارت استانبول به موانعی که در سال‌های گذشته در مسیر تجارت ایران سربرآورده بود اشاره کرد و ادامه داد: ترکیه همواره در کنار ایران بوده است؛ ایران و ترکیه دو کشور مهم در خاورمیانه به شمار می‌روند که اگر کنار یکدیگر قرار گیرند، منشا اقدامات بزرگی خواهند بود و در این میان اتاق‌های بازرگانی می‌توانند بسیار موثر واقع شوند.