گوچی، ورساچه، دی اند جی، دیزل، نایکی، آدیداس و گپ! معروف‌ترین مارک‌ها و برندهای دنیای مد و پوشاک، اینجا در حجره‌های کوچک و بزرگ راسته کیلویی فروش‌های بازار پاچنار تهران، کنار هم چیده شده‌اند به ردیف.
نشان این مارک‌های کاغذی، کائوچویی، چرمی، پلاستیکی، فلزی و ... را در رول‌های چند متری و بسته‌های بزرگ و کوچک در بیشتر حجره‌های شلوغ این قسمت از بازار می‌توان پیدا کرد؛ مارک‌هایی با نام و نشان خارجی که در یک چشم برهم زدن «گنجشک‌های تولید داخل» را به «قناری‌های آن ورآبی» تبدیل می‌کنند و تمام! نتیجه فروش لباس‌هایی است که به کمک همین مارک‌های چندصد تومانی به چند برابر قیمت فروخته می‌شوند
و معامله‌ای یک سر سود را رقم می‌زنند؛ معامله‌ای به نفع تولیدکننده‌هایی که از علاقه جماعت مصرف‌کننده به مارک‌پوشی خبر دارند و از همین علاقه سوءاستفاده می‌کنند و کلاه گشادی را بر سر خریداران می‌گذارند! خریدارانی که خبر ندارند فقط 3 درصد برندهای خارجی پوشاک اصل است!
خبری که در آخرین روزهای هفته گذشته از قول سعید حسین‌زاده، یکی از اعضای اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک در رسانه‌ها نقل شد و ما را برای پیدا کردن شاهد راهی راسته کیلویی‌های بازار تهران کرد؛ جایی که در آن، نشان معروف‌ترین مارک‌ها و برندهای دنیا کیلو کیلو و متر به متر فروخته می‌شود.
مغازه‌هایی که یک عبارت مشترک پشت شیشه‌هایشان به چشم می‌خورد: «سفارش انواع لیبل، مارک و اتیکت پذیرفته می‌شود!» عبارتی که باعث شده بیشتر مغازه‌دارها برای فروش بیشتر و جذب مشتری، یک آلبوم اختصاصی از مارک‌ها و اتیکت‌های تولیدی‌شان داشته باشند؛ آلبومی مخصوص تولیدکننده‌ها و بنکداران منطقه‌های شمالی تهران، این را یکی از اتیکت فروش‌های پامنار می‌گوید.
الصاق مارک خارجی به کالای ایرانی تقلب است
در دفتر مشتری‌های این مغازه‌دار اسم دو گروه بیشتر دیده می‌شود؛ گروه اول تولیدکننده‌هایی که خودشان کالای تولیدی‌شان را با مارک خارجی به خریداران عرضه می‌کنند و گروه دوم مغازه‌داران و نمایندگی‌های نام آشنای برندهای خارجی که کالاهای تولید داخل را با الصاق مارک‌های تقلبی بازار پامنار به فروش می‌رسانند.
همین جاست که یک شلوار جین 50 هزار تومانی به کمک خرج کارهایی که در این مغازه‌ها عرضه می‌شود، حتی تا ده برابر قیمت هم فروخته می‌شود!
اتفاقی که باعث افزایش آمار رسیدگی به پرونده‌های اینچنینی در حوزه قاچاق کالا در اتحادیه پوشاک شده است.
این خبر را علی‌اکبر پوراحمدنژاد، دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران به ما می‌دهد و می‌گوید: طبق بررسی‌های به عمل آمده در بیشتر پرونده‌هایی که در حوزه قاچاق البسه و پوشاک در واحدهای تخصصی یعنی همان اتحادیه‌ها مطرح هستند، اغلب ابراز می‌شود بیشتر کالاها ایرانی بوده و فقط مارک و برند خارجی به آنها الصاق شده است. بر همین مبنا با توجه به بررسی‌هایی که انجام شده و جلسه‌های مشترکی که با اتحادیه پوشاک داشتیم، بحث رصد واحدهای عرضه‌کننده مارک مطرح شده است، چون کار این واحد‌ها جزو تخلفات تقلبی به حساب می‌آید.
پوراحمدنژاد با تاکید بر این که الصاق مارک خارجی به لباس تولید داخلی تقلب است، می‌گوید: اتحادیه پوشاک موظف است با واحدهای تولیدکننده‌ای که به الصاق مارک غیرمعتبر روی پوشاک تولیدی‌شان مبادرت می‌کنند، به عنوان یک تخلف صنفی برخورد کند.
موضوعی که ما برای پیگیری‌اش چندبار با اتحادیه پوشاک تماس گرفتیم و هربار با یک عبارت مواجه شدیم: مسئول مربوط در جلسه است؛ بعد از پایان جلسه با شما تماس می‌گیرد! جلسه‌ای که انگار تا پایان ساعت اداری روز گذشته هم ادامه داشت.
اصالت کمرنگ برندهای خارجی در داخل کشور
اما بحث اصالت برندها موضوع مهمی است که به گفته دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران مشکلات زیادی را در بازار عرضه پوشاک به وجود آورده است.
پوراحمدنژاد با اشاره به این موضوع می‌گوید: مردم عزیز ما باید بدانند بخش اعظمی از پوشاکی که در قالب برند در داخل کشور به فروش می‌رسند، اصلا سابقه نمایندگی رسمی در داخل کشور ما را ندارند. بر همین اساس از آنها خواهش می‌کنم اگر اصرار بر خرید برند خارجی دارند، حتما اطلاعات کسب کنند که اصلا آن برند در داخل کشور نمایندگی رسمی دارد یا خیر! چراکه علاوه بر الصاق مارک‌های خارجی روی لباس‌های داخلی، در بسیاری از موارد پوشاک بی‌کیفیت و حتی دست دوم خارجی از راه‌های مختلف به کشور وارد و به جای پوشاک مارک به مردم فروخته می‌شود.
دلیل این اتفاق اما به علاقه‌ای می‌رسد که در قلب و روح خیلی‌ها ریشه کرده است؛ علاقه به مارک‌پوشی! علاقه‌ای که به گفته حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور ریشه در مسائل فرهنگی دارد.
قبادی با اشاره به این موضوع به ما می‌گوید: شاید در این سال‌ها عملکردها به گونه‌ای بوده که دیدگاه و فرهنگ برخی افراد را به این سمت سوق داده که اگر کالای غیرایرانی استفاده کنند، محبوب‌تر هستند! در کنار این فرهنگ‌سازی، ورود آسان و راحت اجناس خارجی، تبلیغات ماهواره‌ای و ... و عملکرد نه چندان مثبت دست‌اندرکاران این حوزه، زمینه علاقه مردم به مارک‌پوشی را فراهم کرده است.
دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس تاکید می‌کند: نتیجه علاقه به مارک‌پوشی، رشد برندهای غیرقانونی در کشور است تا جایی که بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از 97 درصد نمایندگی برندها در داخل کشور فاقد مجوزهای رسمی و قانونی بوده و فقط با روش‌های مختلف و اغواکننده سعی در جذب مشتری دارند. مساله‌ای که باعث شده بسیاری از تولیدکننده‌ها محصولاتشان را با نشان غیرایرانی به بازار عرضه کنند.
قبادی در توضیح بیشتر می‌گوید: وقتی استقبال مصرف‌کننده‌ها از کالای غیرایرانی بیشتر است و مردم توجهی به ظرفیت داخلی ندارند، تولیدکننده‌ها همان کالا را با مهر و نشان خارجی به فروش می‌رسانند.
معضل جامعه امروز؛ تمایز در مصرف‌گرایی
علاقه افراطی مصرف‌کننده‌ها به استفاده از مارک‌ها و برندهای خارجی، موضوعی است که مورد توجه موسی خدمتگزار خوشدل هم قرار می‌گیرد.
این جامعه‌شناس و استاد دانشگاه با اشاره به نظریه تمایز در جامعه‌شناسی به ما می‌گوید: براساس این نظریه طبقات اجتماعی مخصوصا طبقه اجتماعی متوسط و بالا، دوست دارند خودشان را با استفاده از مشخصه‌هایی از طبقات دیگر جدا کنند، اما وقتی در جامعه این امکان فراهم نمی‌شود که خودشان را با هویتی که کسب کرده‌اند مثل هویت شغلی از بقیه متمایز کنند، بناچار به سمت تمایزهایی از جنس مصرف‌گرایانه سوق پیدا می‌کنند.
اقبال عمومی مردم به مصرف برندها و مارک‌های معروف خارجی، موضوعی است که به گفته دکتر خدمتگزار در جوامع دیگر هم دیده می‌شود اما آسیب این علاقه، تنها به جامعه‌ای وارد می‌شود که به خاطر عرضه محصولات خارجی، به تولیدات داخلی کمتر بها می‌دهد؛ معضلی که یک چرخه معیوب اقتصادی را در جامعه به وجود می‌آورد و در نهایت دود این اتفاق قبل از هرچیز به چشم مصرف‌کننده‌ها می‌رود.