حدود ۲ سال است که صندوق نوآوری و شکوفایی تسهیلاتی را برای لیزینگ شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته و با استفاده از تسهیلات لیزینگ (اجاره به شرط تملیک) با شرایط ترجیحی این شرکت‌ها می‌توانند به توسعه بازار محصولات خود اقدام کنند که حدود ۱۰۰میلیارد تومان برای اجرای این طرح در نظر گرفته شده است.
نحوه دریافت تسهیلات لیزینگ
بهزاد سلطانی، رییس صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به فاز نخست طرح توسعه بازار دانش‌بنیان به صمت گفت: ایجاد ابزارهایی به منظور تحریک تقاضا و توسعه بازار محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان کشور ازجمله اهدافی است که در این طرح دنبال می‌شود و این موضوع در تفاهمنامه همکاری بین این صندوق و شبکه فن بازار ملی ایران در حال پیاده‌سازی است.
وی افزود: در گام نخست رویه‌ای در نظر گرفته شده تا براساس آن تمامی شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند با استفاده از تسهیلات لیزینگ (اجاره به شرط تملیک) با شرایط ترجیحی به توسعه بازار محصولات خود اقدام کنند. در مراحل بعد نیز با استفاده از ظرفیت کارگزاران تبادل فناوری که توانمندی و صلاحیت آنها احراز شده است، فرآیند شناسایی و ورود به بازارهای جدید برای محصولات دانش‌بنیان در دستور کار قرار می‌گیرد.
سلطانی درباره چگونگی ارائه درخواست‌ها توسط شرکت‌های واجد شرایط گفت: در مرحله نخست لازم است شرکت‌های دانش‌بنیان ضمن طرح موضوع با خریداران محصولات خود، فرم درخواست تهیه‌شده را تکمیل و به همراه مستندات لازم به دبیرخانه شبکه فن‌بازار ملی ایران ارسال کنند. این دبیرخانه ضمن بررسی درخواست به تشکیل پرونده و سایر کارهای مربوط اقدام خواهد کرد. دریافت فرم درخواست استفاده از طرح لیزینگ محصولات دانش‌بنیان ازطریق سامانه شبکه فن‌بازار ملی ایران امکان‌پذیر است.
اختصاص تسهیلات به‌صورت متوالی
رییس صندوق نوآوری و شکوفایی همچنین گفت: صندوق ۱۰۰میلیارد تومان برای ارائه تسهیلات لیزینگ و خرید محصولات دانش‌بنیان با نرخ ۱۲درصد و زمان تنفس مشخص به شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته است.
بسیاری از شرکت‌هایی که در ارزیابی اولیه دانش‌بنیان شناخته شده‌اند نوپا هستند و درحال‌حاضر صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا تسهیلات قرض‌الحسنه با نرخ ۴درصد و به شرکت‌های دانش‌بنیان غیرنوپا ۵ تا ۷درصد زیر نرخ مصوب بانک مرکزی تسهیلات ارائه می‌دهد.
وی در مقایسه‌ای عملیات بانک‌ها و صندوق را متفاوت دانست و اظهار کرد: تفاوت ارائه تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی با بانک‌ها در نرخ، سطح، سرعت و ریسک‌پذیری در ارائه تسهیلات است. صندوق نوآوری پس از تایید طرح‌های شرکت‌ها در زمان تقریبی دو ماه به آنها تسهیلات ارائه می‌دهد و این در حالی است که تسهیلات بانک‌ها در زمان بیشتری به این شرکت‌ها ارائه می‌شود. همچنین این صندوق روی طرح‌هایی که ریسک در فناوری دارند سرمایه‌گذاری می‌کند.
رییس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی تصریح کرد: درحال‌حاضر این صندوق به شرکت‌های نوپا تا سقف ۱۰۰میلیون تومان تسهیلات ارائه می‌دهد و اگر این شرکت‌ها با شرکت‌های صنعتی و بزرگتر در ارتباط باشند و طرح‌های آنها از سطح بالاتری برخوردار باشد تا سقف ۳۰۰میلیون تومان نیز به آنها تسهیلات ارائه می‌شود. در صورتی که طرح‌های رسیده به صندوق اقتصادی باشد و به‌عنوان طرح دانش‌بنیان شناخته شود یا در مرحله طراحی مهندسی و در حال تولید محصول باشند می‌توانند از حمایت‌های صندوق برای فروش محصولات برخوردار شوند اما طبق مصوبات و مقررات مربوط به صندوق، شرکت‌های دولتی و وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی نمی‌توانند از مزایا و تسهیلات صندوق برخوردار شوند.
تسهیلات لیزینگ به دانش‌بنیان
مهرداد امانی، مدیر توسعه بازار صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه ما در دو سال اخیر فعالیت‌هایی را در راستای ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز کرده‌ایم به صمت گفت: به‌تازگی موتورهای حمایتی صندوق نوآوری و شکوفایی روشن شده به طوری که تاکنون برای ۸۰۰ تا ۹۰۰ شرکت دانش‌بنیان تسهیلات تصویب کرده‌ایم که بخشی از آنها پرداخت شده و برخی در حال پرداخت است.
مدیر توسعه بازار صندوق نوآوری و شکوفایی یکی از کارهای مهمی که در صندوق اجرایی شده را کمک به توسعه بازار شرکت‌ها دانست و افزود: توسعه بازار بی‌خطرترین روش حمایت شرکت‌های دانش‌بنیان است از این‌رو در آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان انواع خدمات را برای توسعه بازار در نظر گرفته‌ایم. لیزینگ و فروش اقساط ازجمله خدمات ارائه‌شده صندوق نوآوری و شکوفایی به این شرکت‌ها بوده است.
وی گفت: در سال‌های ۹۳ و ۹۴ قرار بود ۱۰۰میلیارد تومان تسهیلات لیزینگی به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کنیم که محقق نشد و توسط کارگزاران بیرون از صندوق نوآوری و شکوفایی انجام شد. وجود چندین لایه میان صندوق نوآوری و شکوفایی و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند دلیل این مشکل باشد که موجب زمانبر شدن ارائه خدمات لیزینگ و فروش اقساطی شد.
لیزینگ کالاهای سرمایه‌ای
مدیر توسعه بازار صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: پس از تشکیل معاونت توسعه که لیزینگ را بر عهده گرفته، ۵ کارگزار را در این راستا مشخص کردیم تا به صورت ماموریت کارهای تخصصی مربوط به لیزینگ را انجام دهند. براساس مصوبات، تسهیلات لیزینگ صندوق نوآوری و شکوفایی مشمول محصولات دانش‌بنیان سرمایه‌ای و شبه‌سرمایه‌ای می‌شود.
امانی با بیان اینکه این تسهیلات مشمول مواد اولیه نمی‌شود، افزود: درحالی که در اقتصاد کشور لیزینگ به کالاهای دارای سند اعطا می‌شود در صندوق نوآوری و شکوفایی خدمات لیزینگ به کالاهای سرمایه‌ای پرداخت خواهد شد. لیزینگ به حوزه‌هایی اختصاص می‌یابد که مالکیت داشته باشند؛ درواقع شرکت‌هایی که از تسهیلات سرمایه در گردش بهره‌مند شده‌اند مشمول تسهیلات لیزینگ صندوق نخواهند شد و زمانی که محصول تولید شده و در انبار باشد، می‌تواند از خدمات لیزینگ بهره‌مند شود.
نرخ سود ۹ تا ۱۱درصدی لیزینگ
امانی با اشاره به نرخ سود تسهیلات لیزینگ گفت: اگر این تسهیلات تا ۵۰۰میلیون تومان باشد، نرخ آن ۹درصد و اگر از ۵۰۰میلیون تا ۵میلیارد تومان باشد، ۱۱درصد خواهد بود. سرمایه ثابت و تجهیزاتی که به طور کامل ساخته نشده‌اند، نمی‌توانند از تسهیلات لیزینگی برخوردار شوند. براساس اسناد بالادستی، شرکت‌های دولتی و واحدهای عمومی غیردولتی اجازه استفاده از این تسهیلات را ندارند. خریداران باید غیردولتی، خصوصی و تعاونی باشند.
وی با بیان اینکه بسته حمایتی را برای شرکت‌هایی که محصول آماده صادرات دارند در نظر گرفته‌ایم، افزود: در این راستا با بانک توسعه صادرات مذاکراتی کرده‌ایم.
ارائه تسهیلات با نرخ ۱۸ درصد
مدیر توسعه بازار صندوق نوآوری و شکوفایی تصریح کرد: درحال‌حاضر ۵ بانک خصوصی و دولتی ضمانت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی را پذیرفته‌اند تا بتوانند به شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات ارائه کنند. هدف از ارائه خدمات لیزینگ صندوق نوآوری و شکوفایی، توسعه بازار است که شامل محصولات سرمایه‌ای و واسطه‌ای می‌شود.
محصولات واسطه‌ای، محصولاتی هستند که در فرآیند تولید استفاده می‌شوند. حداکثر میزان تسهیلات لیزینگ به میزان ۷۰درصد ارزش کارشناسی شده است همچنین پیش‌بینی شده که حداقل تسهیلات برابر با ۲۰میلیون تومان و حداکثر ۵میلیارد تومان برای هر فروشنده در قالب این لیزینگ باشد. دوره بازگشت با احتساب دوره تنفس حداکثر ۳۶ ماه است.
او با بیان اینکه تاکنون ۱۱۴ مصوبه در زمینه ارائه لیزینگ در صندوق نوآوری و شکوفایی داشته‌ایم، گفت: بر همین اساس ۴۲میلیارد تومان به خریداران محصولات دانش‌بنیان ارائه شده همچنین ۲۰ طرح را برای اعطای لیزینگ در دست ارزیابی داریم. بهره‌برداری همزمان از انواع تسهیلات اعطایی و سایر خدمات تعهدی صندوق با تسهیلات لیزینگ به شرط موجود بودن کالا در انبار فروشنده بلامانع است. تاکنون با دو بانک به تفاهم رسیده‌ایم که بتوانند تسهیلات با نرخ ۱۸درصد را به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کنند.