ارائه خدمات در ۹ منطقه ویژه اقتصادی در اختیار سازمان صنایع کوچک از شهرک‌های صنعتی متفاوت است اما تاکنون بر اساس هزینه بهره‌مندی از خدمات در شهرک‌های صنعتی محاسبه شده است.
در تاریخ ۲۷ مرداد امسال هیات وزیران آیین‌نامه هزینه خدمات مناطق ویژه اقتصادی به پیشنهاد شورای‌عالی مناطق آزاد تصویب و ابلاغ شده است. این در حالی است که برخی شرکت شهرک‌های صنعتی استانی هنوز از این آیین نامه مطلع نشده‌اند.
در شهرک‌های صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی مالکیت زمین به متقاضی واگذار می‌شود و این یک مزیت برای استقرار در شهرک‌های صنعتی است در حالی که خارج از این مناطق، اراضی ملی به شمار می‌آیند و امکان دریافت مالکیت وجود ندارد. همچنین تکمیل زیرساخت‌ها درحالی در ۹ منطقه ویژه اقتصادی در اختیار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران به سرعت آغاز شده که این مناطق برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی جذاب بوده و از این رو آزادی مشارکت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، به عنوان مشوقی برای انتخاب و استقرار طرح‌های صنعتی دارای توجیه فنی و اقتصادی درنظر گرفته شده است.
این ۹ منطقه ویژه اقتصادی در استان‌های بوشهر، خراسان شمالی، سمنان، فارس(کازرون)، یزد، لرستان، همدان، کردستان وگلستان احداث شده‌اند که ۹۰درصد اراضی آنها دارای سند مالکیت تک‌برگی است و این موضوع نقش بسزایی در تسریع دریافت تسهیلات بانکی داشته و می‌تواند در جذب سرمایه‌گذار موثر باشد.
اطلاع‌رسانی از ابلاغ آیین‌نامه
شاهپور قنبری، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان فارس نیز با اظهار بی‌اطلاعی از ابلاغ آیین‌نامه هزینه خدمات مناطق ویژه اقتصادی به صمت گفت: منطقه ویژه اقتصادی کازرون در این استان واقع شده و پیش از این دریافت هزینه خدمات از واحدهای صنعتی مستقر در آن مشابه صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی قابل محاسبه بود.
قنبری میانگین دریافت هزینه خدماتی در منطقه ویژه اقتصادی کازرون را بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان برای هر مترمربع عنوان و تصریح کرد: این رقم به عنوان حق‌انتفاع از خدمات در منطقه ویژه اقتصادی از صنعتگران دریافت می‌شود. همچنین برای صدور مجوزها هزینه‌ای از صنعتگران دریافت نمی‌شود. هزینه‌های راهبری نیز در این منطقه ویژه اقتصادی مانند شهرک‌های صنعتی محاسبه و دریافت می‌شود.
به گفته قنبری، ارائه خدمات در مناطق ویژه اقتصادی به دلیل وجود پنجره‌های واحد خدماتی سایر دستگاه‌های اجرایی مانند گمرک و نیروی انتظامی متفاوت از شهرک‌های صنعتی بوده و از این جهت برای سرمایه‌گذاران جذابیت دارد.
دریافت هزینه خدمات مانند حق‌انتفاع شهرک
احداث واحدهای صنعتی با رویکرد صادرات‌محور، از اهداف ایجاد مناطق ویژه اقتصادی است. این واحدهای صنعتی مواد اولیه را وارد کرده و محصول نهایی برای صادرات تولید می‌کنند یا محصول میانی را وارد کرده و با تبدیل به محصول نهایی آن را صادر می‌کنند که در انجام این فعالیت‌های تولیدی از معافیت مالیات بر درآمد و ارزش‌افزوده و نیز تعرفه‌های گمرکی بهره‌مند می‌شوند.
با این حال سید مسعود عظیمی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی یزد در گفت‌وگو با صمت در بیان تفاوت محاسبه هزینه‌های خدمات در منطقه ویژه اقتصادی در قبل و بعد از ابلاغ آیین‌نامه هیات وزیران اظهار کرد: تاکنون قانون مشخصی برای تعیین هزینه‌های خدماتی در مناطق ویژه اقتصادی وجود نداشته و این هزینه‌ها براساس دستورالعمل تعیین حق انتفاع شهرک‌های صنعتی دریافت شده است.
عظیمی ادامه داد: بیش از ۱۳۰قرارداد واگذاری زمین در منطقه ویژه اقتصادی یزد امضا شده که تاکنون ۳۱ واحد به بهره‌برداری رسیده و برای بیش از هزار نفر اشتغال را ایجاد کرده است. وی افزود: تمام زیرساخت‌های مورد نیاز سرمایه‌گذاران در این منطقه فراهم شده و تا پایان سال تصفیه‌خانه صنعتی و مرکزی در منطقه ویژه اقتصادی یزد به بهره‌برداری خواهد رسید.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی یزد تصریح کرد: به دلیل آنکه پنجره واحد اقتصادی در منطقه ویژه مستقر است و خدمات مورد نیاز در بحث گمرک و محیط‌زیست و... ارائه می‌شود، از قیمت پایین‌تر خدمات نسبت به سایر شهرک‌های صنعتی استان یزد برخوردار است.
عظیمی با اشاره به اینکه هزینه آب‌بها در شهرک‌های صنعتی جداگانه محاسبه می‌شود، افزود: هزینه خدمات به عنوان هزینه جاری در شهرک‌های صنعتی برای نگهبانی و نگهداری از فضای سبز در سال محاسبه و در دو بخش ثابت و متغیر از صنعتگران دریافت می‌شود.
صدور سند مالکیت در مناطق ویژه
با این حال فتحعلی محمدزاده، معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در گفت‌وگو با صمت، سازمان متبوع خود را متولی ۹ منطقه ویژه اقتصادی شامل بانه کردستان، اترک گلستان، سمنان، کازرون، یزد، بجنورد، شمال بوشهر و ازنا لرستان برشمرد و اظهار کرد: این سازمان ماموریت دارد با تسریع در فعالیت‌های اجرایی فازهای عملیاتی در مناطق ویژه اقتصادی زمینه حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را فراهم کند.
محمدزاده ادامه داد: در این مناطق، ۸هزار و ۲۰۰ هکتار زمین در اختیار سازمان صنایع کوچک است که تاکنون برای ۶هزار و ۹۰۰ هکتار آن سند مالکیت دریافت شده و برای جهان‌آباد و طرح توسعه ازنا نیز در حال دریافت سند مالکیت هستیم و تا پایان سال سند مالکیت دریافت می‌شود.
جذابیت مناطق ویژه برای سرمایه‌گذاران
پیش از این نیز فرزاد محمدی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی لرستان در گفت‌وگو با صمت وجود مناطق ویژه اقتصادی در هر استان را یکی از بحث‌های استراتژیک در عرصه صنعت به شمار آورد و گفت: با توجه به اینکه معاونت صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی کشور متولی احداث ۱۱ منطقه ویژه اقتصادی در کشور است، با همکاری و ارائه برنامه از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی استان ۴میلیاردتومان اعتبار ملی برای منطقه ویژه اقتصادی لرستان اختصاص داده که این میزان اعتبار، برابر با ۵۰درصد اعتبار سایر شهرک‌های صنعتی استان است.
محمدی معتقد است که مناطق ویژه اقتصادی در استان لرستان به‌عنوان یک فرصت مناسب برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در پساتحریم عملکرد موفقی داشته است.
همچنین در منطقه ویژه اقتصادی «ازنا» سرمایه‌گذاری حدود ۱۰۰میلیارد تومانی شده که این برای بیش از هزار نفر اشتغال ایجاد کرده است. البته این در حالی است که کارخانه بزرگ تولید فولاد با حجم سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد تومانی در این منطقه ویژه اقتصادی در حال احداث است و با راه‌اندازی این واحد حجم سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه اقتصادی ازنا به ۲۰۰میلیارد تومان می‌رسد که به طور حتم با راه‌اندازی آن به تناسب فرصت‌های شغلی زیادی ایجاد خواهد شد.
به گزارش صمت، هیات وزیران در جلسه ۱۳۹۵/۵/۲۷ به پیشنهاد دبیرخانه شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی و به استناد ماده (۴)قانون تشکیل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۸۴ –آیین‌نامه هزینه خدمات مناطق ویژه اقتصادی را تصویب کرد.
بر اساس این آیین‌نامه هزینه خدمات عمومی و زیربنایی، بیمه محلی، صدور مجوز فعالیت، صدور پروانه اشتغال، تشریفات و امور پشتیبانی، تمامی خدمات گمرکی و امور اجرایی و نظارتی در منطقه از مهم‌ترین مواردی است که در تعیین هزینه خدمات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.