این صنعت را دریابید

 در این باره «فرصت امروز» گفت و گویی را با محمد کاظم عمید، معاونت فنی انجمن صنایع نساجی ایران داشته است که در ادامه می خوانید.

واردات مواد اولیه به صورت «تو» یا «تاپس»

عمید با اشاره به بافت نخ های کاموایی می گوید: پایه اصلی نخ های کاموایی که در کشور استفاده می شود اکرلیک است، اما کامواهای پشمی نیز وجود دارند که از آنها برای بافتن پلیور و ژاکت استفاده می شود. نخ های کاموایی، نخ های لباس های بافتنی یا نخ های کشباف با توجه به سوزنی که در تولید آنها استفاده می شود نمرات آنها ظریف یا غیرظریف هستند. نخ های کلفت که نخ های کاموا هستند حدودا نمره  10 هستند که به صورت گلوله درآمده و خانم ها به صورت بافتنی از این نخ ها استفاده می کنند.

وی ادامه می دهد: مرکز و بورس فروش این کامواها میدان حسن آباد است. وی با بیان این جملات می افزاید: مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه نخ های کاموا تنها توسط شرکت پلی اکریل ایران در اصفهان تولید می شد، در حال حاضر به دلیل یکسری مسائل مدیریتی میزان تولید این شرکت بسیار پایین آمده است، طوری که تا چند سال گذشته تولید سالانه این شرکت 35هزار تن بوده که در سال جاری به 20هزار تن کاهش پیدا کرده است. مشکلات موجود بر سر راه این شرکت مادر باعث شده است تولید این کارخانه با افت مواجه شود حتی شایعاتی مبنی بر اینکه تولید این کارخانه متوقف شده است نیز به گوش می رسید.

وی ادامه می دهد: با توجه به مسائلی که شرکت پلی اکریل ایران با آن رو به رو است، مواد اولیه برای تولید کامواها عمدتا وارد می شود. این واردات که اغلب به صورت «تو» یا «تاپس» صورت می گیرد معمولا از کشور ترکیه انجام می پذیرد. «تو» به صورت طناب که رشته های موازی داشته و مانند الیاف هستند وارد می شود. این دسته الیاف کشیده و به تاپس تبدیل می شوند،  روی تاپس هم یکسری اقداماتی انجام می شود تا این تاپس ها با گذراندن این پروسه تبدیل به نخ شوند.

عمید می گوید: نخ های اکرلیک مصارف متعددی دارند و در جاهای مختلفی استفاده می شوند.  یکی از موارد استفاده این نوع نخ ها علاوه بر بافت پوشاک در فرش های ماشینی است.

 
میدان بهارستان و جمهوری مرکز اصلی فعالان این صنف

عمید در رابطه با کامواهای وارداتی می  گوید: تولید کاموا ها عمدتا داخل ایران صورت می گیرد. تنها مواد اولیه استفاده در این کامواها وارداتی است اگرچه من منکر واردات کاموا به صورت گلوله نیستم اما باید اذعان داشت که تولید عمدتا در کشور انجام می گیرد. در حال حاضر عمده واردات تو و تاپس یا نخ های اکرلیک از کشور ترکیه صورت می گیرد.

وی ادامه می دهد: اکثر کارخانجاتی که لباس های بافتنی دستی یا ماشینی می بافند از نخ های نازک تر استفاده می کنند. رنج نخ های مورد استفاده در این نوع کارها نخ های 24 دولا های بالک است. اما همین کارخانجات برای تولید نخ های کاموا دستگاه های گلوله کن دراختیار دارند.

عمید در پاسخ به این سوال که چند تولیدکننده در این صنف مشغول فعالیت  هستند، می گوید: ما برای تولید نخ سه قسمت داریم؛ یک قسمت واحدهایی هستند که «تاپس» تولید می کنند. تعداد این واحدها در داخل کشور زیاد نیست زیرا تاپس ها معمولا از خارج از کشور وارد می شوند. واحدهای تولید «تو» نیز در ایران بسیار محدود هستند و دلیل آن هم واردات است که عمدتا از ترکیه انجام می شود.

در حال حاضر اغلب واحدهای ریسندگی در ایران تو یا تاپس را وارد می کنند و بعد به تولید نخ های مورد نیاز صنعت اقدام می کنند. واحدهای کوچک فعال در این بخش معمولا قادر به تولید تو یا تاپس نیستند و بیشتر به صورت خرد و جزء کلاف نخ را به نخ های کاموا تبدیل می کنند. مرکز این واحدهای کوچک در بهارستان و تعداد زیادی نیز حوالی میدان جمهوری است. در مورد تعداد کارخانه ها باید بگویم حدود 12 واحد تولیدی در ایران در این صنف مشغول هستند که 12هزار تن هم تولید نخ دارند. تولید روزانه این کارخانجات حدود 5 تا 10 تن در روز است.

صادرات هم داریم

عمید در رابطه با وجود صادرات در این بخش می گوید: صادراتی هم به کشورهای افغانستان و عراق داشته ایم،  اما عمدتا این صادرات به صورت پوشاک انجام می شود. صرف در این است که به دلیل داشتن ارزش افزوده بیشتر پوشاک صادر کنیم تا نخ های کاموایی و اکرلیک. دلیل آن هم این است که مواد اولیه این نخ ها از خارج وارد می شود و با تبدیل کردن آن به نخ تنها یک پروسه آن در ایران انجام می شود، بنابراین بهتر است صادرات کالا به صورت پوشاک یا پارچه باشد تا صرفه اقتصادی بیشتری را به همراه داشته باشد.

وی با اشاره به وارداتی بودن دستگاه های این صنف می افزاید: تمام دستگاه  و تجهیزات واحدهای تولیدی از چین وارد می شود. اما بهترین دستگاه های موجود در این صنف دستگاه های آلمانی یا ایتالیایی هستند.

وی در رابطه با ماشین آلات موجود در ایران می گوید: در دوران تحریم  علاوه بر ماشین های چینی دستگاه های کره ای هم به وفور وارد کشور شد. قیمت این دستگاه ها متفاوت و گسترده است و رنج 70میلیون تا بالای 700 میلیون تومان را شامل می شود. هر دستگاه به طور کلی به 12متر فضا برای اسکان نیاز دارد.

باز هم مشکلی به نام قاچاق

عمید در رابطه با مشکلات این صنف می گوید: تنها تولیدکننده مواد اولیه کارخانجاتی که در ایران به تولید نخ مشغول بودند کارخانه پلی اکریل اصفهان بود که به دلیل مشکلات مدیریتی تولید آن محدود و متوقف شده و واردات مواد اولیه جایگزین تولید شده است. چندین بار به وزارت صنایع هم اعلام کردیم که تسهیلاتی هم به سرمایه گذاران این بخش واگذار شود که جلوی واردات گرفته شود. حدود 10 تا 15 سال پیش نیازی به واردات از ترکیه نبود و این کارخانه تمام احتیاجات واحدهای تولیدی  ایران را برطرف می کرد.

وی ادامه می دهد: بی انگیزه شدن سرمایه گذاران برای ایجاد واحدهای تولیدی باعث شده است که تنها به یک واحد تولیدی متکی باشیم. باید مشوق ها و امتیازات خاصی برای سرمایه گذار در نظر گرفته شود، مثل معافیت های مالیاتی، معافیت های خرید زمین یا معافیت هایی برای خرید ماشین آلات.

همچنین ارز با قیمت پایین تری در اختیار سرمایه گذار قرار گیرد. بانک ها هم بهره کمتری برای تسهیلات پرداختی خود دریافت کنند. وی با بیان این جملات می افزاید: قاچاق در پوشاک بسیار زیاد است و همین مسئله صنعت ریسندگی ایران را هم تحت الشعاع خود قرار می دهد. در سال رقمی بالغ بر5 تا 6میلیارد قاچاق پوشاک صورت می گیرد. با وجود معضل قاچاق در کنار این صنعت و با وضع بهره های بانکی بالا و  قیمت های بالای انرژی مسلما کالای تولیدی ما قادر به رقابت در بازار نخواهد بود.

مجوز و سرمایه اولیه

سرمایه گذاری در این سیستم با توجه به مراحل مختلف تولید می تواند متفاوت باشد به طور مثال ممکن است سرمایه گذاری بخواهد از واردات تاپس و تولید نخ شروع به فعالیت کند، بنابراین میزان سرمایه مورد نیاز وی با شروع فعالیت از مرحله رنگرزی یا گلوله بافی متفاوت خواهد بود. سرمایه ثابت و اولیه مورد نیاز برای یک فعالیت استاندارد از 4میلیاردتومان شروع خواهد شد و هزینه ماشین آلات و دستگاه ها نیز از 500میلیون تومان به بالا متغیر است. هر دستگاه به طور کلی 12 متر فضا نیاز دارد بنابراین بسته به تعداد دستگاه های یک واحد تولیدی میزان فضای مورد نیاز هم متغیر خواهد بود.

همچنین بسته به خط تولیدی تمام اتومات و غیراتومات میزان نیروی کار مورد استفاده نیز متغیر است؛  به طور مثال یک واحد تولیدی براساس سیستم کارگری، برای تولید 12 تن نخ حدود 220 پرسنل نیاز دارد.

مواد اولیه مورد استفاده در این صنعت 100درصد از خارج و کشور ترکیه تامین می شود. در گذشته اکرلیک از آلمان هم وارد می شد اما به دلیل وجود تحریم ها این بازار انحصارا در اختیار ترکیه قرار گرفت.

فرصت و تهدید

مانند تمام فعالیت های مرسوم در ایران اخذ مجوز برای شروع فعالیت و سرمایه گذاری در این واحد صنفی نیز از وزارت صنایع خواهد بود. عمده ترین ریسکی که این صنف با آن رو به رو است،  معضل قاچاق است. زمانی که پوشاک به طور قاچاق وارد ایران می شود طبیعتا این روند به طور ناخودآگاه سیستم تولید این صنف را هم تحت الشعاع خود قرار می دهد. واردات نخ از ترکیه از دیگر تهدیدهایی است که تولیدکننده های نخ با آن روبه رو هستند.

همچنین باید اضافه کرد بی انگیزه شدن سرمایه گذاران برای ایجاد واحدهای تولیدی باعث شده است این صنف تنها به یک واحد تولیدی (شرکت پلی اکریل ایران)  برای تامین مواد اولیه، متکی باشد. برای رونق این صنعت باید مشوق ها و امتیازات خاصی برای سرمایه گذار در نظر گرفته شود مثل معافیت های مالیاتی، معافیت های خرید زمین یا معافیت هایی برای خرید ماشین آلات.

همچنین ارز با قیمت پایین تری در اختیار سرمایه گذار قرار گیرد تا سرمایه گذاران به تاسیس واحدهای تولیدی ترغیب شوند. اگر تقاضایی برای تولید وجود داشته باشد قطعا با روند افزایش تولید می توان در اندیشه صادرات نیز بود.