دیوار کوتاه تولید...

پیشنهاد قطع گاز واحدهای تولیدی و صنعتی در روزهای سرد سال و فرقی نمی‌کند که پاییز باشد یا زمستان، فقط کافی است کمی در روند گازرسانی خلل ایجاد شود، آن وقت بار دیگر با معضلی تکراری و راهکاری تکراری‌تر روبه‌رو می‌شویم و آن هم چیزی نیست به غیر از قطع گاز واحدهای تولیدی و صنعتی در شرایطی که به دنبال راهکاری برای افزایش ظرفیت تولید واحدهای صنعتی هستیم.

هر چند این اقدام مسئولان از دیدگاه انسانی و اولویت‌بندی نیازها درست و منطقی است اما آیا به واقع راهکار دیگری وجود ندارد تا هم بتوان به نیازهای مردم پاسخ داد و از سوی دیگر ناچار به ایجاد توقف در فعالیت واحدهای صنعتی که با نصف ظرفیت فعالیت می‌کنند، نشویم؟

قطعی گاز مساوی با کاهش کیفیت 

ابراهیم جمیلی عضو پیشین هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران و رییس سابق اتاق بازرگانی زنجان در گفت‌وگو با صمت اظهار می‌کند: قطعی گاز واحدهای تولیدی با شروع فصل سرما قصه تکراری هر ساله است و این روند همچنان ادامه دارد. وی می‌افزاید: باتوجه به افزایش ظرفیت تولید این انتظار می‌رفت که امسال واحدهای تولیدی با بحث کمبود و یا قطعی گاز روبه‌رو نشوند اما متاسفانه با تجربه نخستین سرمای شدید در کشور به واحدهای تولیدی اعلام شده که گاز آنها قطع می‌شود.

رییس خانه اقتصاد ایران ادامه می‌دهد: به عقیده من به‌طور قطع تولید با ادامه این شیوه با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد شد به‌ویژه آن دسته از واحدهای تولیدی که با کوره فعالیت می‌کنند زیرا خاموش و روشن کردن مکرر کوره منجر به آجرریزی و درنهایت کاهش کیفیت تولید می‌شود.

رییس پیشین اتاق بازرگانی زنجان تصریح می‌کند: دولت باید برای رفع این معضل اقدامی جدی کند تا با شروع فصل سرما و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی شاهد قطعی گاز واحدهای تولیدی و توقف فعالیت آنها نباشیم.

جمیلی با تاکید بر ضرورت بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور خاطرنشان می‌کند: با برنامه‌ریزی برای مصرف بهینه گاز و شمول قطعی گاز در تمامی بخش‌ها دیگر نه شاهد اسراف در این بخش خواهیم و نه فقط یک گروه شامل قطعی گاز خواهند شد. البته در شرایط فعلی زور مسئولان تنها به بخش صنعت رسیده و گاز آنها را قطع می‌کنند.

تغییر فناوری مانع تعطیلی صنایع

سیدحمید حسینی عضو هیات‌مدیره انجمن صادرکنندگان نفت و گاز و عضو کمیسیون خصوصی‌سازی اتاق بازرگانی ایران بر این باور است که برای جلوگیری از قطعی گاز واحدهای تولیدی و صنعتی در فصل سرما لازم است فناوری استفاده‌شده در واحدهای تولیدی و صنعتی را تغییر دهیم. وی در گفت‌وگو با صمت اظهار می‌کند: به طورقطع تامین گاز مورد نیاز بخش خانگی در فصل سرما دارای اولویت است و هیچگاه نمی‌توان این نیاز انسانی را نادیده گرفت اما این امر نباید منجر به ایجاد توقف در فرآیند تولید شود.

عضو هیات‌مدیره انجمن صادرکنندگان نفت و گاز ادامه می‌دهد: متاسفانه واحدهای تولیدی و صنعتی ما از دستگاه‌های مدرن و کم مصرف برخوردار نیستند. با توجه به قدیمی بودن سیستم‌های مورد استفاده در واحدهای تولیدی و صنعتی میزان مصرف انرژی در این بخش در مقایسه با سایر کشورها بیشتر است بنابراین برای اینکه با قطعی گاز در واحدهای تولیدی روبه‌رو نشویم لازم است ابتدا فناوری مورد استفاده در آنها را تغییر داده و بروزرسانی کنیم.

یارانه برای تغییر فناوری

یحیی آل اسحاق رییس اتاق بازرگانی ایران و عراق نیز در گفت‌وگو با صمت درباره تعطیلی واحدهای تولیدی و صنعتی در روزهای سرد سال به دلیل قطعی گاز، می‌گوید: بحث وابستگی تولید به انرژی موضوع بسیار جدی است. رییس پیشین اتاق بازرگانی تهران می‌افزاید: نوع فناوری‌ای که در بسیاری از واحدهای تولیدی داریم مربوط به ۳۰ تا ۴۰ سال قبل است به همین دلیل میزان و شدت انرژی مصرفی آنها بسیار بیشتر از حد نرم جهانی است. البته این معضل جدی تمامی واحدهای تولیدی است که خسارت بزرگی به اقتصاد کشور می‌زنند و این امر ناشی از کیفیت فناوری آنها است. 

وی می‌افزاید: قطعی کوتاه مدت گاز واحدهای تولیدی و صنعتی در فصل سردسال با توجه به نیازهای انسانی امری طبیعی و بدیهی است اما مسئله قابل توجه این است که اگر بتوانیم در طول سال با بهبود فناوری واحدهای تولیدی و صنعتی میزان مصرف انرژی آنها را کاهش دهیم به طورقطع در زمان اوج مصرف با چنین معضلاتی روبه‌رو نخواهیم شد مگر در شرایط خاص و بروز حوادث پیش‌بینی نشده، اما دیگر در شرایط افزایش مصرف با معضل قطعی گاز واحدهای تولیدی و صنعتی روبه‌رو نخواهیم شد.

رییس اتاق بازرگانی ایران و عراق با تاکید بر مدیریت مصرف انرژی در شرایط خاص و حساس خاطرنشان می‌کند: اگر پیش‌بینی‌های لازم برای مصرف انرژی واحدهای تولیدی و صنعتی انجام شود دیگر با قطعی گاز آنها در فصل سرد سال روبه‌رو نخواهیم شد. آل اسحاق تصریح می‌کند: با توجه به ضرورت تغییر فناوری واحدهای تولیدی و صنعتی در راستای کاهش مصرف انرژی دولت می‌تواند یارانه این بخش را در قالب تغییر فناوری در اختیار واحدهای تولیدی و صنعتی قرار بدهد تا واحدهایی که در حال حاضر ۱۰ برابر مصرف معمولی مصرف می‌کند با تغییر فناوری از یک سو و با قطعی انرژی و توقف فعالیت در ایام سرد سال روبه‌رو نشوند و از سوی دیگر انرژی کشور بی‌دلیل اتلاف نشود.

سخن پایانی

بسیاری از مسائلی که در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی از کنار آنها بی‌تفاوت عبور می‌کنیم یا اینکه به دلیل تکرار مکرر نسبت به وقوع آنها بی‌تفاوت شده‌ایم همواره برای اقتصاد کشور نتایج منفی و نامطلوبی به دنبال دارد و موجب می‌شود سالانه مقادیر کلانی از سرمایه‌های کشور در قالب‌های مختلف از بین برود که یکی از این موارد استفاده از فناوری نامناسب و قدیمی در واحدهای تولیدی و نداشتن برنامه‌ریزی برای زمان فعالیت واحدهای تولیدی و صنعتی است.

به طورقطع اگر بخشی از درآمدهای ارزی کشور در شرایط پسابرجام صرف واردات ماشین‌آلات جدید شود می‌توانیم بخشی از هزینه‌های ناشی از اتلاف انرژی را کنترل کنیم.