در جهان امروز نقش محصولات صنایع تولید پوشاک به عنوان یکی از محصولات نهایی صنعت نساجی، غیرقابل انکار است.
در اقتصاد جهانی نیز صنعت تولید پوشاک نقش بسیار پررنگ و حایز اهمیتی دارد و به دلایلی همچون ارزآوری، ایجاد اشتغال، نیاز به سرمایه‌گذاری بسیار کمتر برای ایجاد اشتغال در مقایسه با سایر صنایع (حتی نساجی)، جلوگیری از خروج ارز و همچنین ایجاد ارزش‌افزوده، در زمره صنایع مهم کشورهای مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است. به اعتقاد علیرضا حائری، کارشناس صنعت نساجی، ایران قادر به دستیابی رتبه اول صنعت نساجی در منطقه است. تحلیل علیرضا حائری را بخوانید:
مزیت‌های صنعت پوشاک
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، از جمله مزیت‌های صنایع تولید پوشاک ارزش افزوده بالای این صنعت است. این بخش از صنعت با توجه به اینکه حلقه انتهایی زنجیره تولید صنایع نساجی است، بیشترین ارزش‌افزوده را خلق می‌کند. به عنوان مثال یک تی‌شرت تولیدی با برند معتبر در حدود 80 دلار ارزش دارد و این در حالی است که قیمت الیاف پنبه مصرفی در آن کمتر از 2 دلار است.
از نظر اشتغالزایی نیز حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای اشتغال یک نفر در این رشته صنعتی یک‌پنجم متوسط صنایع دیگر از جمله صنعت نساجی است به عبارت دیگر با حجم سرمایه‌گذاری ثابت می‌توان در این صنعت پنج برابر متوسط سایر صنایع شغل ایجاد کرد.
در بعد ارزآوری نیز این رشته صنعتی قدرتی شگرف دارد به نحوی که بخش اعظم صادرات صنایع نساجی و پوشاک کشورهای پیشرو در این صنعت به پوشاک اختصاص دارد به عنوان مثال کشورهایی نظیراسپانیا , ایتالیا , ترکیه , چین , بنگلادش, تایوان , تایلند , ویتنام , سریلانکا و... بسیاری دیگر از کشورهای مطرح در صنایع نساجی و پوشاک سهمی بیش از 50درصد از صادرات صنایع نساجی و پوشاکشان به پوشاک تعلق دارد. در جدول شماره یک ارزش صادرات پوشاک برخی کشورهای منتخب و سهم آن از کل صادرات نساجی و پوشاک این کشورها مشخص شده است.
حجم تجارت جهانی پوشاک در جهان بر اساس آمارهای سازمان تجارت جهانی در سال 2013 بالغ بر حدود 940 میلیارد دلار بوده است که متاسفانه کشور ما از این سفره گسترده سهم آنچنانی نداشته است و صادرات سالانه پوشاک ما به 100میلیون دلار هم بالغ نمی‌شود و همان‌طور که در جدول شماره یک مشاهده می‌شود، سهم صادرات پوشاک کشوراز صادرات نساجی و پوشاک فقط 10درصد است.
ارزش بازار مصرف پوشاک در جهان
این رقم در سال 2012 بالغ بر حدود 1100میلیارد دلار تخمین زده می‌شود لیکن پیش‌بینی‌ها بر این امر دلالت دارد که تا سال 2025 ارزش بازار مصرف پوشاک در جهان با افزایشی 100درصدی به حدود 2110 میلیارد دلار بالغ خواهد شد. جدول شماره 2 ارزش بازار مصرف پوشاک در برخی کشورهای منتخب جهان در سال 2012 را نشان داده و همچنین ارزش این بازار در سال 2025 را نیز پیش‌بینی کرده است.
همان‌گونه که از جدول شماره 2 استنباط می‌شود، در حال حاضر ارزش بازار جهانی پوشاک بالغ بر حدود 1100 میلیارد دلار است که 75 درصد این بازار در اختیار کشورهای امریکا، اتحادیه اروپا، چین و ژاپن است. بالا بودن مصرف پوشاک در این کشورها با توجه به اینکه تنها یک‌سوم از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند حاکی از بالا بودن مصرف سرانه پوشاک در این کشورهاست. سایر کشورهای جهان که 65درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند تنها 25درصد از بازار پوشاک را در اختیار دارند. همچنین در جدول شماره 2 مشاهده می‌شود که رشد مصرف پوشاک در کشورهای بیشتر توسعه یافته نظیر امریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن آرام‌تر و متناسب با نرخ رشد اقتصادی آن کشورهاست اما در اقتصادهای نوظهور مانند چین، روسیه، هند و برزیل این شتاب بسیار تندتر و حتی سریع‌تر از نرخ رشد اقتصادی آن است.
بر پایه این پیش بینی‌ها در سال 2025 دو کشور چین و هند کانون اصلی رشد بازارهای مصرف پوشاک جهان خواهند بود که دلیل اصلی آن رشد بالای اقتصادی این دو کشور و به تبع آن افزایش درآمدهای سرانه آنهاست که باعث تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان این دو کشور به سمت مد و افزایش تمایل ایشان به خرید از برندهای معروف پوشاک است. همچنین پیش‌بینی می‌شود که بازار ترکیبی پوشاک دو کشور چین و هند از حجم 195میلیارد دلاری در سال 2012 به ارزش 740میلیارد دلاری در سال 2025 برسد که در این صورت از بازار مصرف ترکیبی 725میلیارد دلاری امریکا و اتحادیه اروپا نیز فراتر خواهد رفت.
بازار مصرف ایران نیز با وجود یک هزار واحد تولیدی پوشاک شناسنامه‌دار و انبوهی از تولیدکنندگان گمنام و ناشناس و با حدود 250هزار نفر شاغل مستقیم در این رشته صنعتی دارای ارزش بازاری در حدود 14 تا 15میلیارد دلار است که در حدود 50تا 60درصد آن توسط تولیدات داخلی تامین و مابقی آن نیز از طریق واردات رسمی و کالای همراه مسافر و عمدتا قاچاق تامین می‌شود. پیش‌بینی ارزش بازار پوشاک ایران برای سال 2025 نیز بالغ بر حدود 25 تا 30میلیارد دلار است که بستگی به عوامل مختلفی از قبیل رشد اقتصادی، درآمدهای سرانه و قدرت خرید مردم دارد. در چنین حالتی رشد سالانه مصرف پوشاک در کشور در حدود 4درصد و متناسب با رشد اقتصادی سالانه کشور است.
سرانه مصرف پوشاک در جهان - استرالیا در صدر
سرانه مصرف پوشاک در سال 2012 در برخی کشورهای منتخب جهان و پیش‌بینی آن برای سال 2025 در جدول شماره 3 آورده شده است. همان‌گونه که در جدول نیز مشاهده می‌شود مردم کشور استرالیا بالاترین سرانه مصرف پوشاک در جهان را دارند.
مردم کشور ایران نیز با سرانه مصرف 200 دلاری در سال بالاتر از متوسط جهانی قرار دارند. لیکن در سال 2025 متوسط مصرف سرانه جهان با رشدی 83درصدی از رقم 153دلار به رقم 280دلار در سال ارتقا می‌یابد که در کنار افزایش جمعیت افق بسیار روشنی را برای تولیدکنندگان پوشاک در جهان ترسیم می‌کند.
350میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم در صنایع نساجی و پوشاک
با توجه به پیش‌بینی افزایش ارزش بازار مصرف پوشاک از مبلغ 1105میلیارد دلار در سال 2012 به رقم 2110 میلیارد دلار در سال 2025، سرمایه‌گذاری‌های لازم جهت افزایش ظرفیت تولید پوشاک و زنجیره‌های قبلی آن در حدود 350میلیارد دلار تخمین شده می‌شود که از این مبلغ رقمی در حدود 140میلیارد دلار (40درصد) صرف سرمایه‌گذاری برای ایجاد ظرفیت‌های جدید خواهد شد و رقمی در حدود 210میلیارد دلار (60درصد) نیز صرف نوسازی خطوط تولید واحدهای موجود خواهد شد.
کاهش 100میلیارد دلاری در صادرات پوشاک چین
از سوی دیگر کشور چین در سال‌های اخیر نقش غالبی در تجارت جهانی منسوجات و پوشاک داشته است و به حداکثر سهم خود در تجارت جهانی دست یافته است و پیش‌بینی می‌شود که سهم مذکور طی 10سال آینده و تا سال 2025 روند نزولی پیدا کند و با توجه به رشد اقتصادی این کشور، پیش‌بینی می‌شود که نرخ رشد تقاضای داخلی مصرف پوشاک از نرخ رشد صادراتی آن کشور پیشی گیرد.
بنابراین روند کاهشی صادرات کشور چین در حوزه پوشاک بسیار متصور است و پیش‌بینی می‌شود که خلأ ایجاد شده در اثر کاهش صادرات چین تا سال 2025 در حدود 100میلیارد دلار باشد. این کاهش سهم چین در تجارت جهانی پوشاک فرصت بسیار مناسبی برای سایر کشورهای صادرکننده همچون هند، بنگلادش، پاکستان و ویتنام و غیره ایجاد خواهد کرد.
ضرورت تشکل‌های قوی برای مدیریت بازار پوشاک
در عین حال چنانچه از هم‌اکنون تصمیم‌گیران صنعت نساجی تمهیدات لازم را جهت توسعه مناسب صنعت پوشاک بیندیشند و نسبت به صنعتی کردن این رشته و ایجاد برندهای موفق و جهانی اقدامات لازم را صورت دهند و نسبت به ایجاد تشکیلاتی قوی و مستقل برای پوشاک کشور اقدام نکنند، می‌توانیم امیدوار باشیم که تا سال 2025 ایران نیز سهم مناسبی از بازار 2110میلیارد دلاری مصرف پوشاک در جهان وخلأ 100میلیارد دلاری ناشی از خروج چین از تجارت جهانی این رشته را تصاحب کند.
