علیرضا حائری- کارشناس صنعت
نرخ رشد اقتصادی کشور در شش ماهه نخست سال جاری که رشد 7.4 درصدی نسبت به سال قبل را نشان میدهد و نرخ بیکاری 12.7 درصدی که نسبت به مدت مشابه سال قبل 1.8 درصد رشد را نشان میدهد.
با اعلام رشد اقتصادی غیر منتظره 7.4 درصدی ، انتظار همگان بر کاهش نرخ بیکاری بود زیرا که رشد اقتصادی آنهم با نرخ بیش از 7 درصد مبین افزایش تولیدات کشور میباشد که نیازمند کار و تلاش بیشتر و نتیجتا اشتغال بیشتردر کشور میباشد و اصولا این دو شاخصه ارتباط مستقیم و معنا داری با یکدیگر دارند . لیکن با اعلام افزایش نرخ بیکاری در سال جاری گمانه زنی در خصوص علت عدم همخوانی این دو شاخصه اقتصادی در کشور بالا گرفته است.
اینکه علی رغم رشد اقتصادی 7.4 درصدی در کشور همزمان شاهد افزایش نرخ بیکاری هم هستیم میتواند ناشی از دو علت عمده باشد. نخست اینکه آمارهای اعلامی مخدوش باشد . یعنی اینکه یا رشد اقتصادی اعلام شده واقعیت نداشته باشد و یا اینکه رشد منفی اشتغال غیر واقعی باشد که در هر دو حالت و با توجه به اینکه آمارهای ارائه شده از سوی مرجع رسمی کشور یعنی مرکز آمار ایران اعلام شده و توسط بالاترین مقام اجرایی کشور نیز رسانه ای شده است ، لذا در صحت آن نمیتوان تردید داشت .
علت دوم اینکه مطابق نظراغلب کارشناسان اقتصادی کشور که پس از اعلام نرخ رشد اقتصادی کشور بیان گردید ، رشد اقتصادی 7.4 درصدی عمدتا در بخش های غیر مولد اقتصاد صورت پذیرفته که نتوانسته بر روی افزایش اشتغال کشور تاثیر مثبت داشته باشد ونرخ رشد این بخش های مولد نظیر صنایع کوچک و متوسط همچنان پایین میباشد که وضعیت بازار نیز بر این نظر صحه میگذارد و لذا عمده رشد اقتصادی کشور در بخش های تولید و فروش نفت و گاز و میعانات گازی و اصولا فروش مواد اولیه صورت پذیرفته است.
بدیهی است که اعلام رشد اقتصادی بخش های مختلف اقتصاد به تفکیک میتواند در شفافیت بیشتر این موضوع کمک نماید. نظر فرعی دیگر اینکه ، چنانچه درصدی از این رشد اقتصادی در بخش های مولد کشور و مثلا صنایع کشور اتفاق افتاده باشد ، تنها توانسته بخش هایی از این صنایع را در بر بگیرد که قبلا با ظرفیتی کمتر از ظرفیت واقعی خود مشغول به کار بوده اند ، به عبارت دیگر افزایش تولید این بخش ناشی از افزایش ظرفیت تولید ویا توسعه این صنایع نبوده و فقط توانسته ظرفیتهای خالی مانده را تا حدودی پر نماید و لذا نتوانسته منجر به افزایش اشتغال نیز گردد.
فرض آخر اینکه ، آمارورود افراد جویای کار به بازار کار کشور و نرخ رشد آن بقدری بالا میباشد که توانسته از نرخ رشد اقتصادی کشور نیز پیشی گرفته و علی رغم نرخ رشد اقتصادی 7.4 درصدی ، همچنان نرخ رشد بیکاری را از نرخ رشد اقتصادی کشور بالاتر نگه دارد.