فقط شش ماه به پایان عمر دولت یازدهم باقی مانده ؛ دولت به فصل آزمون نهایی خود نزدیک می شود و عملکردش باید در معرض قضاوت مردم قرار گیرد؛ عملکردی که با موفقیتها و ناکامی‌هایی روبرو بوده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، شش ماه بیشتر به پایان دولت یازدهم باقی نمانده و اکنون کارشناسان اقتصادی بر این باورند که باید عملکرد او در معرض قضاوت قرار گیرد. همان عملکردی که نکات مثبت و منفی بسیاری داشته است.
علیرضا حائری، کارشناس مسائل اقتصادی در یادداشتی به بررسی نقاط قوت و ضعف دولت پرداخت و بر این باور است که مهمترین دستاوردهای اقتصادی دولت یازدهم در خطر است:
دولت تدبیر و امید و تیم اقتصادی آن از زمان بدست گرفتن زمام امور کشور در سال ۱۳۹۲ تاکنون که در حدود سه سال و نیم میگذرد و فقط شش ماه به پایان عمر آن باقی مانده و در واقع به فصل امتحانات نهایی رسیده و عملکرد آن می باید در معرض قضاوت فعالان اقتصادی و مردم قرار بگیرد، دارای موفقیت ها و بعضا ناکامی هایی بوده است.
اگر بخواهیم به اختصار از ناکامیهای این دولت نام ببریم، میتوانیم از کاهش صادرات غیر نفتی در دو سال اخیر نسبت به سال ۹۳، پایین بودن رشد اقتصادی در دو سال اخیر و رکود حاکم بر اقتصاد و بنگاه های اقتصادی کشوردر تمام این مدت نام برد که فعلا هیچکدام مورد بحث این مقاله نمیباشد.
در اینجا تلاش دارم تا از موفقیت های عمده اقتصادی این دولت در طی سه سال و نیم اخیر یادی بکنم که به نظر میرسد در شش ماهه پایانی عمر دولت در معرض خطر است. از مهمترین موفقیت های دولت در این مدت میتوان به کنترل نرخ ارز و ثبات نسبی بازار ارز، کاهش نرخ تورم تا کمتر از ده درصد ودستاوردهای اقتصادی ناشی از انجام توافق هسته ای موسوم به برجام نام برد که هر سه در معرض تهدید هستند.
ثبات بازار ارز
چند وقتی است که ثبات بازار ارز دستخوش نوساناتی عمدتا بسوی گران شدن شده است و در این مدت ارزش پول ملی در مقابل ارزهای عمده و خصوصا دلار تا حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است.
افزایش نرخ دلار در مقابل ریال، چنانچه برنامه ریزی شده، کنترل شده و هدفمند باشد و قابل پیش بینی برای فعالان اقتصادی باشد، میتواند دارای اثرات مثبتی برای اقتصاد و صادرات غیر نفتی باشد. لیکن چنانچه دارای نوسانات غیر قابل پیش بینی باشد میتواند به التهاب بازار دامن زده و به ضرر همه، از جمله تولید وصادرکنندگان باشد و جو روانی سنگینی را بر فعالیتهای اقتصادی حاکم نماید.
بخاطر داشته باشیم که یکی از اهداف اعلام شده دولت در ماه های پایانی سال جاری، تک نرخی کردن ارز در بازر داخلی بود که با اتفاقات اخیر، نه تنها این هدف محقق نشد بلکه فاصله بین نرخ ارز دولتی و آزاد افزایش نیز یافته که به سود سوداگران ارز و باعث ایجاد رانت بیشتر خواهد شد.
هرچند که در دوهفته اخیر، رییس کل بانک مرکزی از کنترل بازار ارز توسط دولت و بازگشت نرخ هر دلار به کانال ۳۶۰۰ تومان خبر داد، لیکن این پیش بینی ایشان تا کنون محقق نشده است و نرخ دلار همچنان حول و حوش ۴۰۰۰ تومان در نوسان است.
نرخ تورم تک رقمی
یکی دیگر از دستاوردهای مهم اقتصادی دولت در این مدت، که انرژی زیادی را هم از دولت گرفت و حتی متهم درجه اول استمرار رکود در کشور بود، تلاش جهت کاهش نرخ تورم تا کمتر از ده درصد بود که محقق نیز گردید، هر چند که این کاهش سی درصدی نرخ تورم در جامعه بخوبی احساس نشد لیکن در روزهای اخیر و با کاهش ۱۵ درصدی قدرت پول ملی، سر پیکان آن مجددا بسوی بالا نشانه رفته است و با ادامه رشد احتمالی نرخ دلار، بازگشت به نرخ تورم دو رقمی دور از ذهن نیست.
توافق هسته ای با قدرت های بزرگ
مهمترین دستاورد دولت در ابعاد سیاسی، اقتصادی و بین المللی، دسترسی به توافق هسته ای با قدرت های بزرگ موسوم به برجام بود که منجر به گشایش های بزرگی در اقتصاد کشور شده و موجب گسترش روابط بازرگانی کشور با سایر دولتهای مهم اروپایی گردید، علی الخصوص اینکه رفع تحریمهای مربوط به فروش نفت و فعالیتهای آزادانه صادراتی مجتمع های بزرگ پتروشیمی، کشتیرانی و بیمه ای را درپی داشته و کشور را از انزوای اقتصادی تا حدود زیادی خارج نمود.
متاسفانه این مورد نیز با مصوبه اخیر کنگره و سنای آمریکا در خصوص تمدید ده ساله تحریم های سرمایه گذاری در ایران، تا حدودی به خطر افتاده است.
خلاصه اینکه سه مورد از بزرگترین دستاوردهای دولت تدبیر و امید در بعد اقتصادی و در شش ماهه پایانی این دولت با چالش های جدی روبرو شده و در صورت عدم اتخاذ تدابیر مناسب وبهنگام، میتواند کارنامه اقتصادی دولت یازدهم را مخدوش نموده وسایر موفقیتهای آن را تحت تاثیر خود قرار دهد.