دوره ۸ساله ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» رییس‌جمهوری دموکرات امریکا روز گذشته پایان یافت؛ دوره‌ای که با تحولات تعیین‌کننده‌ای در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی همراه بود.
حال باید منتظر ماند و دید که رییس‌جمهوری منتخب از حزب جمهوریخواه بر مبنای تحولات یک دهه اخیر کشور جامعه امریکا را به کدام سمت و سو می‌برد. به گزارش ایرنا اوباما که روز گذشته کلید کاخ سفید را به «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری منتخب امریکا تحویل داد، دو دوره ۴ساله ریاست‌جمهوری را با فراز وفرودهایی فراوان تجربه کرده است. بحران اقتصادی، تعطیلی ۱۶روزه دولت فدرال، خشونت‌های فزاینده پلیس علیه سیاه‌پوستان، وضع قانون بیمه بهداشتی موسوم به «اوباماکر»، مباحث مربوط به قانون حمل سلاح و رسمیت یافتن ازدواج همجنسگرایان از جمله مسائل برجسته داخلی در ۸سال ریاست‌جمهوری وی بوده است.
سایه بحران اقتصادی
بحران اقتصادی که در سال ۲۰۰۷ از بخش مسکن امریکا آغاز شده بود، سال بعد (۲۰۰۸) با سقوط بازارهای مالی، این کشور را در شرایط دشواری قرار داد به طوری که دامنه این بحران مالی و اقتصادی به‌تدریج پهنه اروپا و دیگر بخش‌های جهان را فرا گرفت. مردم امریکا سال ۲۰۰۸میلادی در بطن بحران اقتصادی اوباما را برگزیدند تا شاید گشایشی در وضعیت معیشتی و اقتصادی خود ایجاد کنند اما افزایش تورم، بیکاری، فقر و بدهی‌های سرسام‌آور سال‌ها بر امریکا سنگینی کرد.
بر پایه گزارش‌ها، بدهی دولت که در دوره ۸ساله «جرج دبلیو بوش» رییس‌جمهوری پیشین امریکا به حدود ۳تریلیون دلار می‌رسید در سه سال نخست دولت اوباما به بیش از ۵تریلیون دلار افزایش یافت. این قبیل از دشواری‌های اقتصادی سبب‌ساز «جنبش وال استریت» یا همان «جنبش ۹۹ درصدی» شد که علیه نابسامانی‌های اقتصادی و دشواری‌های طبقه‌های فرودست و میانه علیه سرمایه‌داران بزرگ شکل گرفت.
قانون بیمه خدمات درمانی
بزرگترین تحول در سلامت شهروندان امریکایی از مارس ۲۰۱۳ با اجرای قانون بیمه خدمات درمانی (اوباماکر) رقم خورد. بر پایه این قانون، بیمه‌ها بدون استثنا موظف به ارائه خدمات گسترده به تمامی شهروندان امریکا شدند و نرخ مشخص و یکسانی برای همه افراد زیر پوشش در نظر گرفته شد. در آن زمان اعلام شد حدود ۵۰میلیون تن در امریکا از پوشش‌های بیمه‌ای بی‌بهره‌اند و می‌توانند از این قانون سود جویند. برخی معتقدند دولت اوباما با این قانون قصد داشت تا از هزینه‌های خود در ارتباط با حوزه درمان به میزان چشمگیری بکاهد.
در سال ۲۰۱۲میلادی و پیش از تبدیل شدن این طرح به قانون، مخالفت‌های زیادی از جانب جمهوریخواهان به آن شد. شماری از فرمانداران این حزب، علیه اوباماکر به دیوان عالی امریکا شکایت بردند تا ضمن اثبات تناقض آن با قانون اساسی ایالات متحده، از اجرای آن جلوگیری کنند. حتی ترامپ نیز در جریان رقابت‌های انتخاباتی، بارها از لغو این قانون در صورت پیروزی سخن به میان آورد. ادامه کشمکش‌ها بین دموکرات‌ها و جمهوریخواهان و پیروزی دولت اوباما در تبدیل طرح بیمه به قانون باعث شد جمهوریخواهان در کنگره با تصویب نکردن لایحه بودجه دولت فدرال، برخی سازمان‌های دولتی را برای مدتی تعطیل کنند.
تعطیلی ۱۶ روزه نهادهای دولتی
همان‌طور که اشاره شد، یکم اکتبر ۲۰۱۳میلادی به دلیل پایان‌یابی فرصت تصویب لایحه بودجه در کنگره امریکا، بخش‌هایی از دولت فدرال این کشور برای نخستین بار در ۱۷ سال گذشته تعطیل شد. پس از آن اوباما در سخنانی که از رادیو و تلویزیون امریکا پخش می‌شد ضمن متهم کردن کنگره به کوتاهی در تصویب لایحه بودجه، اظهار کرد که از این پس نهادهای دولتی امکان ادامه فعالیت و ارائه خدمات را ندارند؛ رویدادی که فضای عمومی امریکا را متشنج و زندگی شهروندان این کشور را با مشکلات جدی روبه‌رو کرد.
پس از گذشت ۱۶ روز از آن رویداد، کنگره هفدهم اکتبر لایحه افزایشی بودجه دولت فدرال را از تصویب گذراند. هر چند پس از گفت‌وگوهای فشرده بین مقام‌های بلندپایه دو حزب اصلی در کنگره، آنان در این زمینه به توافق دست یافتند و مانع موجود در راه تصویب لایحه بودجه برداشته شد اما در این مدت اندک، امریکا هزینه‌های زیادی را پرداخت. برخی آمارها از بیکاری ۸۰۰هزار نفری کارکنان دولت و ضرر ۲۴میلیارد دلاری به اقتصاد این کشور حکایت می‌کنند. در مجموع، کارنامه ۸ساله دولت دموکرات اوباما با همه ضعف‌ها و قوت‌هایش بیستم ژانویه بسته خواهد شد و آیندگان درباره اقدام‌های وی قضاوت واقع‌بینانه‌تری را نسبت به امروز خواهند کرد. در حال حاضر حدود نیمی از مردم امریکا از عملکرد اوباما رضایت دارند.
بر اساس یکی از آخرین نظرسنجی که موسسه «گالوپ» در هفته منتهی به سیزدهم نوامبر ۲۰۱۶میلادی (آبان امسال) درباره محبوبیت شغلی و شخصی اوباما منتشر کرد، ۵۷درصد مردم این کشور اوباما را دارای محبوبیت به‌عنوان رییس‌جمهوری و ۶۲درصد دارای محبوبیت شخصیتی دانستند.