اهالی خرید و بازارگردی در ایران با نام دومین تولیدکننده مطرح پوشاک جهان آشنا هستند. اچ اند ام یکی از آن فروشگاههای زنجیرهای لباس است که خرید کردن از آن در توان بسیاری از اهالی طبقه متوسط هم هست و همین است که پس از برند زارا توانسته است در رده دوم فروش پوشاک قرار بگیرد.
این کمپانی بزرگ که در نروژ پا گرفت و همچنان دفتر مرکزیاش در آنجا قرار دارد، در سال 2015 میلادی 121 میلیارد کرون سوئد معادل 22 میلیارد دلار فروش داشت. 4 هزار شعبه این شرکت در 64 کشور جهان اچ اند ام را تبدیل به یکی از غولهای صنعت لباس کردهاند؛ غولی که در دهه 40 کار خود را آغاز کرد. ماجرای این غول از یک سفر شروع شد.
نام موسس اصلی این شرکت ارلینگ پرسون است. ارلینگ در سال 1946 به امریکا سفر کرد، 30 سال داشت و با ماشین سرتاسر این کشور را میگشت. به نیویورک که رسید کمکم ایده فروش لباسهای زنانه جدید در سرش شکل گرفت.
این فکرهای در سفر خیلی زود تبدیل به واقعیتی در شهر خودش شد. او یک سال بعد اولین فروشگاه لباس زنانه را در شهر واستراس سوئد افتتاح کرد و اسمش را گذاشت Hennes واژهای که در زبان سوئدی ضمیر ملکی مونث است: «برای او». لوگوی مغازه را هم خودش طراحی کرده بود.
اولین شعبه فروشگاه در استکهلم پایتخت سوئد سال 1952 افتتاح شد، دو سال بعد که شعبه دوم هم در همان شهر کار خودش را آغاز کرد دیگر اهالی شهر کمابیش با نامش آشنا بودند و میشد حدس زد که کسبوکارش گرفته. حالا زمانش رسیده بود که آتش را کمی تندتر کرد، ارلینگ در همان سال اولین آگهی رنگی تمامصفحه فروشگاهش را در بزرگترین روزنامه سوئد به چاپ رساند. دهه 50 میلادی برای ارلینگ و شرکتش با افتتاح یکی از پنج برج مرکز شهر استکهلم به پایان رسید.
Hennes تا اواخر دهه 60 میلادی همچنان به عنوان فروشگاه لباس زنانه شناخته میشد تا اینکه در سال 68 این شرکت یک فروشگاه عرضه لباسها و وسایل ماهیگیری متعلق به مائوریتز ویدفراس را هم به مجموعه خود اضافه کرد و نام فروشگاه تغییر پیدا کرد به: Hennes & Mauritz.
افزوده شدن بخش جدید به فروشگاه به معنای ورود پوشاک مردانه به شعبههای فروش بود و گسترش کار به طرزی باورنکردنی سرعت گرفت. تا سال 69 این مجموعه صاحب 42 فروشگاه شد. از آنجا به بعد دیگر این فروشگاه زنجیرهای در مرزهای سوئد نگنجید و راهش را به سمت کشورهای همسایه باز کرد اول نروژ، بعد دانمارک و بعدتر از آنها انگلستان و سوئیس. بعد دیگر افتتاح سالی پنج یا شش شعبه جدید تبدیل به یکی از کارهای معمول شرکت شد. وقتی در سال 74 میلادی Hennes & Mauritz وارد بازار بورس استکهلم شد، تصمیم بر آن شد تا نام این برند پوشاک خلاصهتر شود تا بهتر جا بیفتد؛ از آنجا بود که نام اچ اند ام شکل گرفت.
دهه 80 و ورود استفان
استفان سال 1947 به دنیا آمد، درست در همان سالی که پدرش اولین فروشگاهش را در شهر واستراس افتتاح کرد. استفان پرسون همسن اچ اند ام است، هردو 70 ساله. او کارش را در شرکت پدر در سال 74 و با عنوان مدیر شعب انگلستان آغاز کرد اما دهه 80 بود که تبدیل شد به چهره شماره یک. دهه 80 پای برند سوئدی به آلمان و هلند هم باز شد، خیلی پیش از اینکه تجارت الکترونیک تبدیل به امری مرسوم شود، فروش این برند از طریق شرکت پست سوئد آغاز به کار کرد.
سال 82 دیگر 35 سالی از آغاز کار گذشته بود که ارلینگ تصمیم گرفت جای خودش را به پسرش بدهد. استفان پرسون آن سال به عنوان دومین مدیر اچ اند ام آغاز به کار کرد.
در دهه 90 کار تبلیغات این شرکت بیش از اینکه در روزنامه باشد بر بیلبوردهای شهری دیده میشد. انتخاب مدلهایی که لباسهای این شرکت را به تن میکردند و در آگهیها حضور داشتند نشان میداد که دیگر این نام تبدیل به نامی بینالمللی شده است.
نام و نشان طراحان لباس و مدلها در این دهه به صورت مداوم در همکاری با این برند دیده میشود، شرکتی که در اواخر همین دهه فروش آنلاین خود را هم شروع کرد و سرانجام در سال 98 موفق شد به یکی از شهرهای بزرگ مد دنیا هم قدم بگذارد؛ اولین فروشگاه اچ اند ام در پاریس آغاز به کار کرد.
سال 2000 و ورود به قرن جدید را برند سرشناس سوئدی با ورودش به امریکا جشن گرفت، اولین شعبه در معروفترین خیابان نیویورک در همین سال افتتاح شد: خیابان پنجم. شروع قرن تازه، شروع کار اچ اند ام در قاره تازه بود، هفت سال بعد نوبت به قارهای دیگر رسید و کار در شانگهای و هنگکنگ دنبال شد.
سال 2002 ارلینگ پرسون موسس شرکت درگذشت و سال 2009 هم نوبت به استفان رسید که مانند پدرش جای خود را به پسر بدهد. او البته همچنان عنوان رئیس شرکت را دارد اما کارل پرسون از آن زمان تاکنون به عنوان مدیرعامل شرکت شناخته میشود. هرچند فوربز میزان دارایی او را در حدود 2 میلیارد دلار تخمین شده است اما همچنان در فهرست بلومبرگ از خانواده پرسون تنها نام استفان پرسون را میتوان یافت. فرزند دیگر استفان با نام تام وارد صنعت سینما شده و دخترش شارلوت هم در شرکت اجدادی مشغول به کار است.
کارل، نسل سوم
نشریه فوربز در معرفی مدیرعامل فعلی اچ اند ام نوشته است: «کارل جان پرسون سومین نسل از خانوادهای است که از فروش جهانی لباسهای ارزان، ثروتمند شد.» کارل پیش از اینکه به رسم خانوادگی به جای پدر بنشیند، نقشهای اجرایی بسیاری در شرکت بر عهده داشت.
از سال 2000 که به عنوان عضو هیئت مدیره شرکتهای زیرمجموعه اچ اند ام در دانمارک، آلمان، امریکا و انگلستان شناخته شد گرفته تا سال 2005 که به عنوان مدیر توسعه کارش را آغاز کرد. او در فاصله سالهای 2006 تا 2009 به عضویت هیئت مدیره شرکت اصلی درآمد. کارل فارغالتحصیل مدرسه اروپایی کسبوکار لندن است.
در سالهای اخیر این برند توانسته است در افریقا، خاورمیانه، امریکای لاتین و استرالیا هم شعب خود را افتتاح کند. این شرکت که در بخش لباس زیر هم به تولید محصول میپردازد در سال 2012 مجموعهای از محصولات با طراحی دیوید بکام، ستاره سابق تیم ملی انگلستان را روانه بازار کرد.
در سال 2010 برند سوئدی برای نخستین بار مجموعهای از پوشاک ساختهشده از مواد پایدار و سازگار با محیطزیست را عرضه کرد. در سال 2013 هم کمپینی ایجاد شد که از زمان اعلام آغاز به کار تاکنون 34 هزار تن پارچهای که توسط خریداران به فروشگاهها آورده شده بود برای بازیافت و استفاده دوباره جمعآوری شده است.
بنیادی که منعلق به این شرکت است نیز در حاشیه فعالیتهای اقتصادی، به فعالیتهای انساندوستانه و محیطزیستی میپردازد: توانمندسازی زنان در اتیوپی، اهدای جایزه به فعالان محیط زیست، برنامههای آموزشی برای کودکان پناهنده و... سرمایه این بنیاد را صاحبان و شرکای اچ اند ام تامین میکنند. سال 2013 استفان پرسون 151 میلیون دلار به این بنیاد اهدا کرد.
در طول سالهای کاری برند اچ اند ام مانند بسیاری از برندهای دیگر، این شرکت هم زیرمجموعههای دیگری با نامهای دیگر بر قلمروی خود افزوده است. این نامها شاید برای اهل خرید ایرانی چندان آشنا نباشند اما هرکدام شعب و فروشگاههای بسیاری در کشورهای مختلف دارند و زیر سایه نام شرکت اصلی قرار دارند: COS، Monki، Weekday، & Other Stories و Cheap Monday.