فشار تحریم‌ها و تعامل نداشتن با کشورها باعث شد که رتبه اعتباری ایران از ۳ به ۷ تغییر کند. این رتبه که از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی(OECD) اعلام شد، در پیامدهای زیادی در بر داشت.
بعد از اینکه تلاش‌های زیادی برای حل اختلافات با دنیا شد نظام اقتصادی کشور به دنبال آن است که ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داده و رونق را به کشور بازگرداند. نتایج این اقدامات آن بوده که رتبه اعتباری ایران، یک درجه بهبود یافته و به ۶ رسیده اما این رقم نشان می‌دهد ریسک سرمایه‌گذاری در ایران همچنان بالاست.
برای کاهش این نگرانی چندی پیش محمد خزاعی، رییس سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران اعلام کرد که ریسک سرمایه‌گذاری در ایران تا سال آینده ۲ رتبه دیگرکاهش پیدا می‌کند. در این باره که چگونه می‌توانیم به رتبه ۵ برسیم و اینکه آیا اقتصاد کشور دارای ثبات لازم است تا بر روند رشد اقتصادی و تسهیل کسب و کار تاثیر بگذارد، با فعالان اقتصادی به بحث نشستیم.
روند مثبت سرمایه‌گذاری در ایران
محمدمهدی رییس‌زاده، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با توجه به آخرین نرخ رشدی که اعلام شده و پیش‌بینی‌هایی که برای سال آینده در زمینه فعالیت اقتصادی در نظر گرفته شده است، می‌گوید: پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی نشانگر این است که روند سرمایه‌گذاری در ایران مثبت است. همانطور که اعلام شده خطرپذیری سرمایه‌گذاری در ایران تا سال آینده ۲ رتبه کاهش پیدا می‌کند که نشانگر نوعی ثبات نسبی در داخل کشور است و می‌تواند بر روند رشد اقتصادی و تسهیل کسب و کار تاثیر خوبی بگذارد.
وی در پاسخ به این پرسش که علائم کاهش خطرپذیری سرمایه‌گذاری در ایران را چطور می‌توان دید، می‌گوید: یکی از شاخص‌های ثبات بخشی در کشور کاهش نرخ تورم و افزایش نرخ رشد است. همانطور که می‌دانید نرخ تورم اعلامی، روند کاهشی داشته و نوعی ثبات را نشان می‌دهد بنابراین شاهد هستیم که اقتصاد حالت تنشی دوران تحریم را ندارد.
مشاور مالی- بانکی اتاق ایران با تاکید بر اینکه عوامل گسترده‌ای بر کاهش خطرپذیری سرمایه‌گذاری در ایران تاثیرگذار هستند، ادامه می‌دهد: خطرپذیری سرمایه‌گذاری پیرو عوامل گوناگونی است که یکی از آنها عوامل خارجی است. بنابراین سرمایه‌گذاری در ایران می‌تواند با استقرار ترامپ به عنوان رییس‌جمهور امریکا و دستوراتی که در یکی دو هفته اخیر داده است، تحت تاثیر قرار گیرد. وی ادامه می‌دهد: از آنجایی که بخشی از عوامل سیاسی و اقتصادی تابع عوامل بین‌المللی است، واکنش امریکا کشورهای دیگر را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
هرچند دنیا با حرف‌های ترامپ موافق نیست و در مقابل سیاست غلطی که در پیش گرفته است، تمام اعتراضات را بر علیه خود برانگیخته است اما به هر حال حرف‌های او به عنوان رییس‌جمهور امریکا می‌تواند در بخش اقتصادی، ابهام و بلاتکلیفی به وجود آورد.
رییس‌زاده در ادامه با اشاره به سیاست واقع‌گرایانه ایران می‌گوید: موضع‌گیری وزیر امور خارجه ما عقلانی بوده اما طرف مقابل قابل پیش‌بینی نیست.به این ترتیب این موارد سرمایه‌گذاری خارجی ما را با تعلل و وقفه روبه‌رو می‌کند. افرادی که به سرمایه‌گذاری علاقه‌مند هستند و بعد از تحریم‌ها تشویق به سرمایه‌گذاری در ایران شدند امروز با صحبت‌های ترامپ تحت تاثیر قرار می‌گیرند و سرمایه‌گذاری کندتر می‌شود.
ایرانی‌های خارج را ترغیب کنیم
در حالی که محمدمهدی رییس‌زاده، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران به کاهش نرخ تورم و افزایش نرخ رشد اشاره کرده و آنها را دلایل خوبی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران می‌داند، فریدون فرقانی، عضو هیات نمایندگان اتاق شیراز نگاه مثبتی به این امر ندارد و برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری به تغییر جدی‌تری باور دارد.
فریدون فرقانی، عضو هیات نمایندگان اتاق شیراز درباره پیامدهای رتبه ۷ ایران به صمت می‌گوید: یکی از مواردی که سرمایه‌گذار خارجی در نظر می‌گیرد بررسی شاخص‌های ریسک است.
هر جا که ریسک بیشتر باشد، احتمال ورود شرکت‌های خارجی هم بسیار کمتر می‌شود. در طول چند سال گذشته و در دوران تحریم‌ها ورود سرمایه از طریق شرکت‌های خارجی بسیار پایین بوده است. وی ادامه می‌دهد: اگر نگاه ما برای سرمایه‌گذاری فقط به ورود سرمایه‌های خارجی متمرکز باشد، نمی‌توانیم موفق باشیم. بنابراین گزینه بعدی این است که ایرانی‌های خارج از کشور را ترغیب کنیم تا وارد سرمایه‌گذاری شوند و برای سرمایه‌گذاری در ایران مشارکت کنند. در این زمینه استان‌های زیادی داریم که مزیت دارند و باید بر آنها تمرکز کنیم.
این فعال اقتصادی سپس با اشاره به اینکه سرمایه‌گذار خارجی برای سرمایه‌گذاری حساس است، ادامه می‌دهد: ایرانی‌هایی که در ایران هم هستند هم مشکلاتی دارند، به طور نمونه در زمینه قوانین و وزارتخانه‌ها مسائل زیادی داریم. بخش خصوصی، مشکلات زیادی در ارتباط با تامین اجتماعی و حق بیمه دارد. ما مدام حقوق‌ها را افزایش می‌دهیم و توقع داریم کارفرما هم ۲۳درصد سهم افراد را افزایش دهد و مبلغی را به تامین اجتماعی پرداخت کند اما کارفرما چه گناهی کرده که بایدچنین هزینه‌های سرباری را پرداخت کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق شیراز با مقایسه وضع ایران با کشورهای دیگر ادامه می‌دهد: این درحالی است که در دنیا وضعیت بسیاری از کشورها اینطور نیست، در آنجا مقداری از وظایف به عهده کارفرما و بقیه وظایف به عهده کارگران است. این یکی از مواردی است که باعث می‌شود کسی که می‌خواهد سرمایه‌گذاری کند، انگیزه داشته باشد. بنابراین باید سعی کنیم شرایط داخلی را اصلاح کنیم و اگر بتوانیم ۲۰درصد سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کنیم، کار بزرگی کرده‌ایم.
فرقانی در ادامه، دور نمای خوبی را برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران نمی‌بیند و اظهار می‌کند: صنایع نفت و گاز که مربوط به دولت است رشد خواهند کرد اما در بقیه بخش‌ها رشد منفی است و همچنان ریسک سرمایه‌گذاری در کشور ما بالاست.
کلام آخر
برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران و کسب رتبه بهتر در دنیا، نیازمند حمایت از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی هستیم. وقتی سرمایه‌گذار تشویق به سرمایه‌گذاری شود و موانع سرمایه‌گذاری کاهش پیدا کند، انگیزه سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد و می‌توانیم به بهبود وضعیت خود کمک کنیم.
در این بین وقتی از فعالان اقتصادی حمایت شود، اقتصاد ثبات بیشتری پیدا می‌کند و می‌توانیم بر روند رشد اقتصادی و تسهیل کسب و کار تاثیر خوبی بگذاریم. همانطور که مطرح شد، یکی از شاخص‌های ثبات بخشی در اقتصاد کشور، کاهش نرخ تورم و افزایش نرخ رشد است، تمرکز بر این امر و حرکت در این راستا می‌تواند ما را به کاهش ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری نزدیک‌تر کند.