رضی میری از اجرای ماده 37 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و چالش های پیش روی آن می گوید.
براساس ماده 37 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر باید مواد خام معدنی ابتدا در تالار بورس کالا ایران عرضه شود تا در صورت نبود تقاضا مجوز صادراتی دریافت کند؛ ماده قانونی که مسئولان بورس کالا به دنبال اجرای آن هستند و در بخشنامه از سوی معاون اول رئیس جمهور هم پیش از این بر آن تاکید شده است؛ ماده قانونی که سید رضی آقا میری عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران اجرای آن را مناسب می داند ولی نه راهگشا؛ این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران معتقد است اجرای این قانون باید همراه با رفع موانع اصلی تولید در کشور صورت گیرد:
فحوای این ماده 37 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر به این شرح است که مواد خام معدنی قبل از اینکه صادر شوند، ابتدا باید بازارسنجی شده و مشخص شود که وضعیت آن در بازار داخلی چگونه است و آن ماده خام معدنی در بازار داخلی چه میزان متقاضی دارد. ضمن اینکه این قانون تصریح می کند که تا زمانی تولیدکنندگان داخلی برای تولید کالایی با ارزش افزوده بالاتر به مواد خام معدنی احتیاج دارند، صادرات آن نباید صورت گیرد.
وقتی یک کالایی در تالار بورس کالا عرضه می شود، به طور کلی کاملا شفاف کشف نرخ می شود و تمام متقاضیان داخلی بدون دغدغه، هم می توانند در کشف نرخ سهیم شوند و هم آن کالا را در نهایت با قیمت واقعی بخرند. وقتی این سیکل اتفاق افتاد و همه متقاضیان داخلی خرید خود را انجام دادند، اگر مازادی وجود داشت می توان آن را صادر کرد.
ماده 37 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر البته بیشتر جنبه تئوری دارد و در زمان اجرا ممکن است با چالش هایی مواجه شود که در تئوری آن دیده نشده است، البته نمی توان پیش بینی کرد که با چه مشکلاتی در آینده مواجه خواهد شد.
این ماده قانونی مذکر می تواند از خام فروشی مواد اولیه جلوگیری کند به شرطی که تولیدکنندگان مشکل دیگری برای تولید نداشته باشند. به نظرم دیدگاه نویسنده این ماده قانونی اینگونه است که مشکل کنونی تولیدکنندگان داخلی فقط تامین مواد اولیه با قیمت مناسب است و به محض دریافت مواد اولیه تولیدکنندگان به راحتی شروع به تولید کالایی با ارزش افزوده بالا می کنند.
درحالی که این اینجا این سوال مطرح است و باید پاسخ داد که آیا در حال حاضر مشکل تولیدکنندگان داخلی فقط قیمت فروش مواد خام است؟ بدون شک اگر مشکل کنونی تولیدکنندگان داخلی فقط تامین مواد اولیه با قیمت مناسب است، بورس کالا نقش خیلی خوبی در بهبود تولید مواد تبدیلی و کاهش خام فروشی خواهد داشت، اما اگر باوجود عرضه مواد خام با قیمت مناسب در بورس کالا واحدهای اقتصادی نتوانند متناسب با ظرفیت خود محصول نهایی با ارزش افزوده بالا تولید کنند، به طور حتم باید مشکل را در جاهای دیگری هم پیگیری و حل و فصل کنیم. من می خواهم اشاره ای داشته باشم به موانع تولید.
شاید برای ما به صرفه باشد که مثلا مواد معدنی را هم فراوری کنیم و مواد با ارزش افزوده بالاتر را به دنیا با قیمت مناسب تر عرضه کنیم؛ اما آیا شرایط فراوری برای شرکت های داخلی فراهم است؟ تاکید من براین موضوع از این جهت است که مشکلات بنگاه های داخلی را حل کنیم. به نظرم در شرایط کنونی صادرات مواد خام معدنی از تولید محصول نهایی به صرفه تر است. ضمن آنکه صادرات از مسیر بورس کالا را برای صادر کننده ها طبیعتا بهتر می کند.
توجه داشته باشید که همه مزیت های بورس کالا در بحث شفافیت، قطع دست دلالان و کشف نرخ اصولی و... برهمه ما واقف است، اما دولت و مجلس باید به فکر پیدا کردن راهی برای درمان دردهای اقتصاد کشور باشند؛ چرا که بورس کالا به تنهایی نمی تواند، مشکل اقتصاد ایران را حل کند.