ماليات برمصرف،يكى از اصلى‌ترين پايه‌هاى مالياتى اسـت و مجلس شوراى اسلامى در برنامه ششم توسعه نيم نگاهى به بحث ماليات بر ارزش افزوده داشته است و ماليات برمصرف را نيزمدنظر قرار داده است كه براساس آن از سال آينده ماليات مصرف جايگزين ماليات برارزش افزوده مى‌شود و مأخذ ماليات ارزش افزوده، ماليات برمصرف خواهد شد.
مدافعان اين مصوبه معتقدند كه اجراى ماليات برمصرف ساده ترو متمركزتر از اجراى ماليــات برارزش افزوده اسـت و به شفاف سازى و جلوگيرى از فساد كمك مى كند. هرچندكه مخالفان هم مى‌گويند، ازآنجا كه در ماليات بر مصرف فقط عنوان تغيير يافته و اصلا فرآيندها مورد بررسى قرار نگرفته و راه‌حلى براى عملكردها و مشكلات ارايه نشده است، نمى‌تواند راهگشا باشد و بنابراين بهترين كار را اصلاح ماليات برارزش افزوده به جاى اجراى ماليات برمصرف مى‌دانند.
به گفته كارشناسان دو تخلف عمده‌اى كــه درمــورد ماليات بر ارزش افزوده انجام مى شود، اين است كه برخى فعالان اقتصادى اين ماليات را از خريدار مى‌گيرند و به دولت نمى‌پردازند و دولت آن را دريافت مى‌كند و بــه ارگان‌هاى مربوطه پرداخت نمى‌كند. براى اينكه جلوى اين قبيل تخلفات گرفته شود، بايد ماليات بر مصرف فقط يك‌بار بايد ازمصرف‌كننده نهايى گرفته شود و مالياتى ازحلقه‌هاى ميانى گرفته نشود. در اين ميان وزارت اقتصاد و دارايى و بسيارى ازكارشناســان و فعالان بازار معتقدند اجراى قانون ماليات برمصرف قوانين و مقررات خاص خود را مى‌طلبد.
معاون سابق سازمان مالياتى : ماليات برمصرف قابليت اجراندارد
معاون سابق ماليات ارزش افزوده سازمان مالياتى با بيان اينكه ماليات مصرف شفاف نبوده و مسئوليت محور نيست،گفت: دسترسى آسان به اطلاعات بانكى موديان نداريم.
عليرضا طارى بخش با اشاره به پيشــنهاد اعضاى كميسيون تلفيق بودجه مجلس در رابطــه با جايگزينى مالياتى مصرف به جاى ماليات ارزش افزوده، اظهارداشــت: ماليات ارزش افزوده و فروش برپايه ماليات مصرف است و هر گونه مالياتى كه براساس هزينه اشخاص حقيقى وحقوقى اخذ مى‌شود را اين نوع ماليات پوشش مى‌دهد.
معاون سابق ماليات ارزش افزوده سازمان امورمالياتى با اشاره به اينكه ماليات ارزش افــزوده ازمابه‌التفــاوت ســود در حلقه‌هاى مختلف اخذ مى‌شود، تصريح كرد: ويژگى اين ماليات اين است كه شفافسازى و مسـئوليت وصول ماليات دركل حلقه‌ها توزيع مى‌شود و بدين ترتيب مؤديان پاسخگو خواهند بود.
اين مقام مسئول با اشاره به ماليات فروش، تصريح كــرد: درا ين نوع ماليات شفافيت و مسئوليت وجود ندارد. اكنون شركت‌هاى بزرگ معتقدند نمى‌توانند ماليات ارزش افزوده را وصول كنند چطور توقع داريم كه در سطح كوچكتر و مناطقى كه حساب وكتاب درستى ندارند افراد اين نوع ماليات را دريافت كنند. وى تاكيد كرد: چگونه مجلس به اين نتيجه رسيده است كه ماليات مصرف عملياتى شود در حالى كه اين موضوع امكان‌پذيرنيست.
طارى‌بخش با اشاره به اينكه اگر فردى در حلقه‌هاى ماليات ارزش افزوده قصد پنهان‌كارى و فرارداشـته باشد درنهايت شناسايى خواهـدشــد، گفــت: درماليات مصرف چنين شناسايى وجود نخواهد داشت بنابراين امكان پنهان‌كارى وجود دارد علاوه بر اينكه در ماليات ارزش افزوده اعتبار به مؤدى برگشــت داده شـده و قابل انتقال به حلقه‌هاى ديگر اســت اما در ماليات مصرف چنين نيست.
معاون سابق ماليات ارزش افزوده سازمان امور مالياتى با بيان اينكه ماليات مصرف قابليت اجرايى ندارد، يادآورشد: با اين روش مالياتى وصول نمى شود و احيانا فروشنده ماليات را اخذ كرده و به دولت نمى‌دهد و در حلقه‌ها مكانيزم كنترلى و شفافيت وجود نخواهد داشت.
اين مقام مسئول به بعد ديگر ماليات ارزش افزوده اشاره و عنوان كرد: نمى توان روى درآمد ماليات مصرف حساب بازكرد. ماليات ارزش افزوده با نيت شفافسازى پا به عرصه گذاشت و اكنون درآمد قابل توجهى اخذ مى‌كند. طارى بخش درپاســخ به اين سوال كه چرا شفافسازى در ماليات ارزش افزوده تكميل نشد و نگاه درآمدزايى به آن غالب شده است، خاطرنشان كرد: شفافسازى فقط مربوط به سازمان مالياتى نيست.
وزارت صنعت فاكتور نويســى و فاكتورفروشى را رواج نمى دهد يا گمرك نمى‌تواند جلوى قاچاق را بگيرد. افراد براى فرار از پرداخت ماليات عنوان مى‌كنندكه خريدنقدى داشتند، بنابراين اگر در نهادهاى ذى مدخل شــفافيت و ساختارها ايجاد نشود سازمان مالياتى به تنهايى قادر به اخذ ماليات نخواهدشد.
وى درپاسخ به اين سوال كه در حال حاضر براى اخذ ماليات ارزش افزوده از اطلاعات بانكى مؤديان نيز استفاده مى‌شود، اظهار داشت: تاحدودى اين دسترسى برقرار است، ازنظر حسابرسى هر تراكنشى نقش مهم ايفا مى‌كند اما براى سازمان موديانى مورد هدف هستند كه اطلاعات آنها مهم باشد.
معاون سابق ماليات ارزش افزوده سازمان امور مالياتى تاكيدكرد: سيستم مدونى براى كنترل و بررسى اطلاعات بانكى وجودندارد، هرجاكه احساس نياز براى بررسى حساب‌هاى وجود داشــته باشــد بايد از بانك درخواست صورت بگيرد بنابراين براى همه موديان حسابرسى مطرح نيست و دسترسى به اطلاعات بانك سخت است.
عضو هيأت رئيسه مجلس: فقط از محصول نهايى ماليات گرفته مى‌شود
عضــوهيأت رئيسـه مجلــس از مصوبــه كميسيون تلفيق براى دريافت مالیات بر ارزش افــزوده از محصول نهايى درسال آينده خبرداد.
غلامرضا كاتب اظهارداشت: دريافت ماليات بر ارزش افـزوده از محصول نهايى در كميسيون تلفيق مصوب شــده و اين موضــوع درصحن علنى مجلس نيز مطرح خواهــدشــد و به اين ترتيب عملكرد ما در اين بخش شبيه بسيارى از كشورها خواهد بود. عضوكميسيون تلفيق بودجه ادامه داد : هرچند ماليات دريافتى كاهش خواهد يافت اما به توسعه سرمايه‌گذارى كمك خواهد كرد.
وى با اشاره به پيش‌بينى رشــد 8 درصدى اقتصــاد در برنامه ششم، افزود : حداقل 2,5 درصد از ايــن رقم بايد ازطريق سرمايه‌گذارى و 8,2 درصــد نيز از طريق بهره‌ورى محقق شود.
وى با اشــاره به رفع برخى موانع در زمينه سرمايه‌گذارى دربرنامه ششم و بودجه 96 گفت: دولت مكلف اســت به طورمتوسط ســالانه 21 درصد رشــد سرمايه‌گذارى را در برنامه ششم محقق كند تا به رشد اقتصادى پيش‌بينى شده دست يابيم.
رئيس كارگروه مالياتى كميسيون اقتصادى مجلس : نرخ ماليات بخش توليدكاهش يابد
رئيس كارگروه مالياتى كميســيون اقتصــادى مجلــس شوراى اسلامى با بيان اينكـه كاهش نرخ ماليات توليد،به جذب سرمايه گذار كمك مى‌كند،گفت: بايد اخذ ماليات از توليدكننده به بخش توزيع و مصرف منتقل شود.
محمودشكرى، درخصوص قانون برارزش افزوده،گفت:بايد توجه داشت مطالبه ماليات بر ارزش افزوده از زنجيره نهايى كارصحيحى نيست .
نماينده مردم فومن و شفت در مجلس شوراى اسلامى با بيان اينكه بر اساس قانون ماليات بر ارزش افزوده،ماليـات از مصـرف‌كننده كالا، بايد اخذ شــود، ادامــه داد: منظورقانون ماليات برارزش افزوده، اخذ ماليات ازقيمت كالا نيست، بلكه هدف اخذ ماليات برارزش اضافه شــده به يك كالا در زنجيره توليد است.
شكرى با بيان اينكه موضوع ماليات بــرارزش افزوده باماليات برمصرف متفاوت است،تصريح كرد:قانون ماليات برارزش افزوده در راستاى كمك به توليدكنندگان است و به نسبت افزايش نرخ ماليات بر ارزش افزوده؛ بايــد نرخ ماليات بخش توليدكاهش يابد.
شكرى تصريح كرد:كاهش نرخ ماليات توليد، به جذب سرمايه‌گذاركمك مى‌كند، همچنين بايد اخذ ماليات از توليدكننده به بخش توزيع و مصرف منتقل شود، انجام اين مهم به رشد توليد و اشــتغالزايى كمك مى‌كند.
رئيس كارگروه مالياتى كميسيون اقتصادى مجلس شوراى اسلامى يادآورشــد: اجراى قانــون ماليات بــر ارزش افزوده بايد در جلوگيرى از فرار مالياتى و كاهش نرخ ماليات توليدكنندگان موثرباشد؛البته ممكن است ايراداتى وارد شودكه بايد با ارزيابى كارشناسى رفع شود.