روز شمار پایان سال آغاز شده و هر کسی در تلاش است تا ظرفیتهای موجود صنعتی کشور را با برگزاری نمایشگاهها به نمایش بگذارد.
از سویی فعالان اقتصادی با بازاریابی صحیح در تلاش هستند تا صادرات خود را افزایش دهند و گویا در زمینه اضافه شدن بازار افریقا به جمع سایر کشورهای هدف اتفاق نظر داشته و به شدت بر دیپلماسی اقتصادی دولت در راستای ارتباط با سایر کشورهای حاشیه خلیجفارس تاکید دارند.
بر هیچ کسی پوشیده نیست که برای عبور اقتصاد از وابستگی نفتی و رسیدن به رشد اقتصادی نیازمند افزایش ظرفیت تولید و صادرات هستیم که این امر باید با حمایت مسئولان انجام شود که البته در این مسیر مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت تلاش دارند تا با حمایت از فعالان اقتصادی برای برگزاری نمایشگاههای ملی و بینالمللی در داخل و آسان کردن شرایط حضور آنان در نمایشگاههای خارجی این امکان را مهیا کنند که روابط اقتصادی ما با دنیا افزایش یافته و تداوم پیدا کند.
اصغر آهنیان، عضوکانون عالی کارفرمایان کشور در گفتوگو با صمت میگوید: شرکتهای سرمایهگذاری با برگزاری نمایشگاهها، توانمندی خود را در معرض دید گذاشته و قابلیتهای خود را به مخاطبان عام و خاص نشان میدهند. وی با بیان اینکه برای جذب سرمایهگذاری خارجی و داخلی نیازمند برگزاری نمایشگاههای داخلی و خارجی هستیم و حتی به تصمیمگیری بهتر مخاطبان و مشتریان در این امر میانجامد یادآور میشود: از دستاورد برگزاری این نمایشگاهها، جذب سرمایهگذاری خارجی و شناساندن توانمندیهای صنعت است چرا که با این نمایش، حتی وابستگی صاحبان صنایع نیز کاهش مییابد.
آهنیان در پاسخ به این سوال که چطور وابستگیها از راه برگزاری این نمایشگاهها رفع میشود پاسخ میدهد: وابستگیهایی به خارج از کشور داریم این در حالی است که دارای توانمندیهایی هم هستیم در نتیجه با برگزاری این نمایشگاهها، میشود هدفگذاری کرده و نیازهای داخلی و وابستگیهای آن را مورد بررسی قرار داد. در نتیجه هر چه این این نمایشگاه پربارتر تشکیل شود بهطور حتم دستاوردهای بهتری میتواند داشته باشد.
این فعال اقصادی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مشکلات صادرکنندگان ورود به بازارهای هدف بدون بررسی ابعاد و شرایط رقابت در این بازارهاست میگوید: شناخت بازار، نیازسنجی مصرفکننده در بازارهای اطراف بسیار متفاوت است بنابراین یکی از عمده مشکلاتی که در ایران وجود دارد این است که بدون شناخت کافی وارد بازارها میشویم و همین میشود که واحدهای تولیدی و صنعتی آسیب دیده و در رقابت با سایر رقبا با شکست روبهرو میشوند.
وی ادامه میدهد: برای ورود به بازارهای هدف باید زمانبندی منطقی و شناخت کافی وجود داشته باشد.
خوشبختانه بسیاری از شرکتها و واحدهای تولیدی در ایران این قابلیت را دارند که پاسخگوی نیازهای منطقه باشند بنابراین اگر از این فرصت با شناخت کافی از بازارهای هدف استفاده کنیم میتوانیم علاوه بر افزایش میزان صادرات شاهد ماندگاری در بازارهای هدف هم باشیم.
آهنیان تصریح میکند: حضور در نمایشگاههای بینالمللی یکی از موثرترین روشها برای بهبود شرایط اقتصادی و توسعه روابط است. وی خاطرنشان میکند: برای توسعه بازارهای هدف میتوانیم نیازهای اقتصادی و بازارهای هدف کشورهای حاشیه خلیجفارس و کشورهای آسیای میانه که دارای بازارهای بسیار بزرگ و قابل توسعهای نیز هستند را مورد ارزیابی قرار داده و در مرحله دوم این بازارها را پوشش دهیم سپس برای حضور در بازارهای بزرگتر برنامهریزی کنیم.
عضوکانون عالی کارفرمایان کشور با انتقاد از اینکه رایزنان بازرگانی مناسبی در بسیاری از کشورهای اطراف و نزدیک نداریم یادآور میشود: فعالان اقتصادی در صادرات با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکنند که از آن جمله میتوان به مشکلات حملونقل، مشکلات قوانین دست و پاگیر نیز اشاره کرد، اما رایزنان بازرگانی ایران در سایر کشورهای اطراف نتوانستند در حوزه تجاری اقدامات ویژهای برای فعالان اقتصادی به سرانجام برسانند.
وی برقراری دیپلماسی اقتصادی را ازجمله اقداماتی دانسته که دولت در این راستا و با هدف حمایت از تولیدکنندگان میتواند یاری برساند و میگوید: باید از لحاظ سیاسی وارد مذاکره شده و تفاهمنامههایی با سایر کشورهای همجوار به امضا برسانیم تا از این راه با نفی مالیات مازاد از سایر بازارهای هدف و رقبا عقب نمانیم. به گفته آهنیان در صورتی که بر روی دیپلماسی اقتصادی تاکید داشته باشیم در این صورت اشتغال مولد و پایدارتر شده و بازار به سمت و سوی ارتقا حرکت میکند.
عضوکانون عالی کارفرمایان کشور در پاسخ به این سوال که عضویت کشورمان در اتحادیه کشورهای CIS یا اوراسیا میتواند منجر به ایجاد تسهیلات مناسبی برای صادرات ایران و یابرقراری تجارت بینالمللی فراتر از کشورهای منطقه و همسایه باشد میگوید: این نگاه و هدف میتواند در میان مدت یا طولانی مدت به سرانجام برسد اما برای تحقق اهداف عضویت در این اتحادیه باید در درجه اول بازارهای اطراف و بازارهای هدف را به عنوان پایگاهی برای صادرات در نظر بگیریم.
وی ادامه میدهد: به عبارتی باید در درجه اول نشان(برند)سازی برای کشورهای همسایه را مورد توجه ویژه قرار داده و سپس به افق نگریسته و برنامهریزی کنیم. این تفکر سادهای نیست که به راحتی بتوان اجرایی کرد زیرا کسانی که برای تسخیر بازارهای هدف در افق بسیار عجله دارند به طور حتم با شکست روبهرو میشوند.
دیپلماسی اقتصادی و توسعه تجارت
علی اصغر گرشاسبی از فعالان صنعتی کشور با اشاره به اینکه نمایشگاهها از ابعاد مختلفی برای توسعه صنعت کشور موثر هستند به صمت میگوید: از مزایای برگزاری این نمایشگاهها شناخت تولیدکنندگان داخلی از یکدیگر است تا بتوانند حداکثر استفاده را از تولیدات داخلی برای رفع نیازهای خود را داشته باشند.
وی میافزاید: در نمایشگاهها میتوان با بسیاری از صنایع آشنا شد که در کشور توان تامین تجهیزات و نیازهای صنعتی را دارا هستند. همچنین نمایشگاهها، شناسایی بازارهای صادراتی را قوت بخشیده و راه را برای توسعه صادرات باز میکند. گرشاسبی نمایشگاهها را فرصت خوبی برای مخاطب یابی دانسته و اظهار میکند: در نمایشگاهها صنایع مختلفی حضور دارند و حضور متقاضیان مختلف در یک فضای مشترک و محدود میتوانند امکاناتی بسیاری را برای طرفین به همراه داشته باشد.
این فعال صنعتی محدودیت صادرات را در سالهای اخیر ناشی از مشکلات اقتصادی در سطح منطقه دانسته و ادامه میدهد: کل منطقه در سالهای گذشته دچار رکود بوده و این امر محدود به ایران نمیشود. همچنین مشکلات مربوط به درآمدهای نفتی ناشی از کاهش نرخ جهانی این طلای سیاه و همچنین مشکلات امنیتی کشورهای همسایه از دیگر مسائلی است که تجارت با کشورهای همسایه را با مشکل جدی روبهرو کرده است. اما معتقدم با وجود همه این مسائل باید در این فرصتها و تگناها صادراتمان را رونق بدهیم.
این فعال اقتصادی، دیپلماسی اقتصادی را نوعی مشوق صادراتی دانسته و تصریح میکند: ما دارای دیپلماسی قوی از لحاظ سیاسی و نظامی در سطح منطقه هستیم در نتیجه با توجه به این موضوع و مطرح بودن ایران به عنوان قدرت منطقه، باید در حوزه اقتصادی نیز وارد شویم که بتوانیم تعاملات تجاری خود را افزایش دهیم.
گرشاسبی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه در تلاش هستیم تا بازاریابی صادراتی را به بهترین شکل انجام دهیم ابراز میکند: عمده بازارهای صادراتی فعالان اقتصادی ایران در حوزه شرق، پاکستان و افغانستان، در حوزه شمال کشورهای سیآیاس، در حوزه غرب کشور عراق و کویت و در جنوب کشورهای حاشیه خلیجفارس است. این در حالی است که به تازگی بازار افریقا را نیز در اختیار گرفتهایم.
این فعال اقتصادی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه وضعیت اقتصاد ایران را چگونه پیشبینی میکنید، میگوید: باتوجه به مسائل امنیتی و سیاسی که در کشورهای همسایه ایران در حال رخداد است به نظر میرسد ایران روند توسعه اقتصادی خود را در سال آینده به خوبی بگذارند و امیدواریم با رفع مشکلات همسایههای ایران در آیندهای نزدیک، به راحتی بتوانیم تجارت خود را افزایش دهیم.
کلام آخر
بسیاری از اقتصاددانان و فعالان اقتصادی بر این باورند که برگزاری نمایشگاههای بینالمللی داخلی و خارجی امری زیربنایی برای رونق بخش اقتصادی است و همچنین نمایشگاههای بینالمللی بهعنوان یکی از کانالهای معرفی کالاهای تولیدی و انتقال فنآوری در دنیا، میتواند نقش بسیار موثری در فرآیند توسعه صادرات غیرنفتی ایفا کند.
در سالهای گذشته صاحبان صنایع به این نتیجه رسیدهاند که نمایشگاهها اکنون به ابزار بسیار مهمی برای نمایش تولیدات به مصرفکننده داخلی و خارجی و ارائه راهکارهای مناسب برای تولیدات بیشتر و پیشنهاداتی به مصرفکنندگان و تاجران تبدیل شده است و از این راه نه تنها منجر به جذب سرمایهگذاری در یک صنعت بلکه باعث ایجاد رابطه اقتصادی مناسب بین بخشهای خصوصی کشورها با یکدیگر میشوند.