کفش ایرانی بپوشیم

امروز صنعت کفش ما بر مبنای تولید کارگاهی است به عبارتی تیراژ تولید اندک بوده، محصولات دارای تنوع نیستند، تغییر مدل‌ها به کندی و با هزینه هنگفت انجام می‌شود و در این شیوه تولیدی، پژوهش از جایگاهی برخوردار نیست.فعالان این صنف معتقدند ارزش نیروی انسانی یا سرمایه انسانی بالاتر و با ارزش تر از دارایی‌های سرمایه‌ای بوده و گردش مالی کارگاه پایین است به شکلی که نظام مدرن بازاریابی و فروش بسیار سنتی بوده و این صنعت به شکل کج‌دار و مریز به حیات خود ادامه می‌دهد.

پیش از این رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز گفته بود دریافت مالیات ارزش افزوده مهم‌ترین مشکلات این صنف بوده و در حالی بسیاری از تولیدکنندگان امسال نتوانستند با بیش از ۵۰ درصد ظرفیت خود فعالیت کنند که قاچاق کفش به داخل کشور مشکلات بسیاری برای این صنف به وجود آورده به شکلی که آمار رسمی گمرک نزدیک به ۸میلیون دلار واردات کفش در یک سال گذشته را اعلام کرده است. به گفته وی، اما مغازه‌های سطح شهر بیش از ۱۰ میلیون دلار جنس خارجی به فروش می‌رسانند.

رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز در همین رابطه افزود: این اختلاف بین آمار رسمی گمرک و میزان فروش کالای خارجی نشان‌دهنده ورود قاچاق به کشور است.

۱۰ دلار گران تر از تولید جهانی

اگرچه رقمی که رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز اعلام کرده خبر از قاچاق ۲ میلیون دلاری کفش‌های خارجی و فروش آنها در بازارهای ایران می‌دهد اما به گفته کارشناسان این صنف مشکلات این صنعت به قدری است که کمترین آنها، قاچاق را شامل می‌شود.

نبی‌الله کنگرانی عضو هیات مدیره اتحادیه کفش دست دوزان در گفت‌وگو با صمت، ضمن تایید این رقم می‌گوید: صنعت کفش ما بیماری است که اگر به او دیر برسیم از بین می‌رود.وی در ادامه می‌گوید: صنعت کفش کشور باید از نظام آموزشی مناسبی برخوردار شود و تسهیلات خوبی در اختیار این صنعت قرار دهند.

به طور مثال تعرفه مواد اولیه این صنعت بسیار بالاست و همین تعرفه‌ها منجر به افزایش نرخ تمام شده کالا می‌شود. به شکلی که هزینه تمام شده کفش برای تولیدکننده در خارج از ایران ۸ تا ۱۰ دلار ارزان تر از ایران است.

عضو هیات مدیره اتحادیه کفش دست دوزان در ادامه با بیان اینکه ۳ بار مالیات برای تولیدات خود پرداخت می‌کنیم یادآور می‌شود: مالیات و عوارض زیاد و اینکه بسیاری از این مواد اولیه تولید این محصول در کشور وجود ندارد همه مشکلاتی است که بر سر راه این صنعت وجود داشته و دارد.وی با بیان اینکه تولیدات صنعت مکانیزه نیست ادامه می‌دهد: مکانیزه بودن تولیدات این صنعت می‌تواند در نرخ تمام شده کالا و ارتقای کیفیت آن نقش بسزایی داشته باشد این در حالی است که بسیار انگشت شمارند تولیدکنندگانی که نیمه مکانیزه (نیمه استاندارد) مشغول به فعالیت‌اند و مابقی به شکل سنتی مجبورند از نیروی انسانی که هزینه بر است استفاده کنند.

کنگرانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این که در طراحی کفش دچار مشکل هستیم می‌افزاید: درحال‌حاضر در حال کپی کردن از صنعت کفش سایر کشورها هستیم که حتی قابل قیاس با طرح اولیه از نظر زیبایی و استاندارد نیست البته تعداد بسیار معدودی از تولیدکنندگان هستند که کفش‌هایی با طراحی داخلی و زیبا تولید می‌کنند و به نرخ نیز در بازارها عرضه می‌کنند اما تعداد آنها به قدری کم و محدود است که نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای داخلی باشد.

عضو هیات مدیره اتحادیه کفش دست‌دوزان در پاسخ به سوالی مبنی بر این که علت کپی برداری نبود طراح قوی است پاسخ می‌گوید: در دهه ۶۰ دوران طلایی صنعت کفش ایران بود و کسی اعمال سلیقه نمی‌کرد و طراحان داخلی با یکدیگر به رقابت می‌پرداختند اما امروز طراحان معدود بوده و سلیقه‌ها متفاوت شده است به شکلی که بازار داخل به علت نبود طراح قوی و سلیقه‌های متفاوت پاسخگوی نیازهای داخل نیست.

وی برای داشتن طراحان مناسب در صنعت کفش پیشنهاد می‌کند: طراحان فعلی این صنعت دارای سن بالایی بوده و بیشتر سال‌های عمر خود را صرف طراحی انواع مدل‌های کفش کرده‌اند و امروز نمی‌توانند چون گذشته در این صنعت حضور داشته باشند در نتیجه باید طراحانی با تحصیلات آکادمبک تربیت کنیم تا بتوانند براساس استانداردهای روز دنیا طراحی کنند. به عبارتی باید براساس اصول، طراحی کفش انجام شود و به ندرت شاهد طراحی‌های سلیقه‌ای در بازار باشیم.

به گفته عضو هیات مدیره اتحادیه کفش دست دوزان، نظام آموزشی با امکانات مناسبی که در بتواند طراحان مناسبی در ایران تربیت کند وجود ندارد. حتی باید برای ارتقای کیفیت این صنعت، نیروهای مناسبی تربیت کنیم.کنگرانی با اشاره به اینکه از جمله معایبی که این صنعت درکشور از آن متضرر می‌شود می‌توان به سنتی بودن آن اشاره کرد می‌گوید: صنایع کشور به ویژه صنعت کفش، نسل به نسل و سینه به سینه به تولیدکنندگان منتقل شده و ادامه داشته در حالی که در سایر کشورها این گونه نیست و بسیار مدرن در چارچوب رشد کرده است.

وی می‌گوید: در صورت تخصیص تسهیلات ویژه از جمله ارائه وام‌های زود بازده به تولیدکنندگان کفش از سوی بانک‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی ازسوی تولیدکنندگان و کارشناسان مجرب، اعزام تولیدکنندگان به نمایشگاه‌های بین‌المللی و استفاده از دستگاه‌های مدرن می‌تواند در رشد صنعت کشور موثر باشد.

عضو هیات مدیره اتحادیه کفش دست دوزان در ادامه با اشاره به این که رویکرد کشور بر مبنای مصرف است به قاچاق این صنعت به عنوان یکی از معضلات این بخش اشاره کرده و می‌افزاید: گفته می‌شود آمار رسمی گمرک نزدیک به ۸ میلیون دلار واردات کفش در یک سال گذشته را اعلام کرده اما به نظر من این میزان با توجه به آنچه که در بازار به فروش می‌رسد بیشتر از رقمی است که گمرک ایران اعلام کرده چون که قاچاق کفش به شکل خرد انجام نمی‌شود بلکه همراه با سایر لوازم و به ویژه به همراه پوشاک از کشور ترکیه، چین و در برخی موارد از اروپا به ایران وارد می‌شود.

کنگرانی با بیان این که قاچاق کفش به شکل پیله وری وارد کشور نمی‌شود ادامه می‌دهد: برای قاچاق رقمی نمی‌توان متصور شد اما براساس آنچه که به فروش می‌رسد رقمی اعلام شده گمرک کمتر از میزان واقعی آن است.

وی در پاسخ به وضعیت صادرات می‌گوید: ما در مورد کفش‌های ماشینی صادرات داریم چون نرخ مناسبی داشته و قابلیت رقابت در بازارهای هدف را دارند اما در سایر کفش‌ها که دارای نرخ بالایی بوده و از لحاظ کیفیت نیز دارای درجه متوسط و متوسط به بالا است امکان رقابت وجود نداشته و صادرات آنها بسیار محدود است که این نوع کفش‌ها شامل کفش‌های دست دوز و نیمه ماشینی می‌شود که امکان رقابت برای آنها وجود ندارد. به گفته وی، تولید کفش در کشور ترکیه نه تنها نسبت به ایران ارزان‌تر است بلکه دارای مشکلات دست و پا گیر نبوده و دارای بازارهای صادراتی موفق هستند همچنین تولید کالاهای‌شان به شکل فراوان بوده و هزینه‌های سربار کمی را متحمل می‌شوند. که متاسفانه ما در این زمینه‌ها دارای ضعف هستیم.

بازار ایران در قبضه کفش‌های چینی

با مدیریت واردات بی‌رویه کفش که در چند سال اخیر صدمه زیادی به صنعت کفش داخلی زده بود بار دیگر این صنعت انتظار روزهای خوب گذشته را می‌کشد.

غضنفر عالی از فعالان صنعت کفش در باغ سپهسالار در گفت‌وگو با صمت از تعرفه ناچیز کفش‌های وارداتی به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای بی‌رونقی این صنعت در کشور نام برده و می‌گوید: در سال‌های گذشته درخواستی از دولت مبنی بر افزایش تعرفه کفش‌های وارداتی داشته‌ایم اما این اتفاق تا به امروز نیفتاد و واردات انواع کفش‌ها به ویژه چینی با تعرفه پایین انجام می‌شود که صنعت داخل را با مشکلاتی روبه‌رو کرده است.

وی در ادامه می‌افزاید: در شرایطی که تعرفه واردات دارای تعریف صحیحی بوده و رقم تعرفه بالا باشد به طور حتم واردکننده به دنبال خرید جنس مناسب از چین خواهد بود نه این که هر جنسی با هر کیفیتی را وارد بازار کشور کند.

این فعال صنعت کفش در ادامه با اشاره به اینکه تعرفه بالا باعث می‌شود که تولیدکننده توان واردات را نداشته باشد و تولید افزایش یابد می‌افزاید: درحال‌حاضر صنف رو به نابودی است و با کمتر از ۵۰ درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کند به شکلی که در نتیجه با افزایش قاچاق و پرشدن انبارها با کفش‌های نامرغوب جایی برای فعالیت این صنعت باقی نمانده است.

عالی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه جنس قاچاق خارجی به قدری نامرغوب است که امکان استفاده طولانی مدت را ندارد می‌گوید: لایه رویی کفش خارجی بعد از ۶ ماه پوست انداخته و هیچ مزیتی نسبت کفش‌های تولید داخلی ندارند و تنها مزیتی که می‌توان برای آن برشمرد راحتی قالب کفش خارجی است در غیراین صورت قابل قیاس با کیفیت داخلی نبوده و نیست.

وی مشکلات بیمه و پرداخت مالیات را از مهم‌ترین مشکلاتی دانست که دامن‌گیر این صنعت شده و یادرآور می‌شود: همه این مشکلات از سویی و قبضه بازار ازسوی کفش‌های قاچاق چینی و ترک منجر به سرگردانی این صنف و پسر وی بیش از پیش نسبت به گذشته‌ها شده است.

به عبارتی ورود چینی‌ها در حوزه کفش و نرخ اندک اجناس‌شان در ازای کیفیت پایین، عرصه را برای تولیدکنندگان کفش ایرانی به ویژه کفش چرم دست‌دوز تنگ‌تر کرده است.

کلام آخر

کفش ایرانی بخریم. چرا باید پول‌هایی که براساس رنج و کار سخت در مدت زمان طولانی به‌دست می‌آید باید صرف خرید کفش‌ها یا جنس‌های خارجی شود در حالی که کارگران ایرانی، تولیدکنندگان ایرانی با تولیدات خود تمامی تلاش خود را برای ارزآوری در چرخه اقتصادی کشور می‌کنند.

متاسفانه از دیرباز آموخته‌ایم که خود و محصولات خود را باور نداشته باشیم. تولید داخلی رابا خرید جنس‌های خارجی به ورشکستگی برسانیم. در شرایطی کنونی که چین بازار دنیا را قبضه کرده چرا باید با خریدهای خود اجازه حضور جنس‌های بی‌کیفیت این کشور را در بازارهای خود بدهیم در حالی که با حمایت کمی از سوی دولت کفش ایرانی می‌تواند در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد.