گره گشایی از اقتصاد با تدبیر تولید

با توجه به اینکه ایران دومین اقتصاد بزرگ در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا را دارد می‌تواند با تمرکز بر تولید؛‌ هم نیاز داخلی خود را تامین کند و هم تامین‌کننده نیازهای صنعتی کشورهای منطقه باشد. 

تولید موضوعی است که از ابتدای انقلاب بر آن تمرکز شده و همواره تاکید بر این بوده تا بتوانیم روی پای خود بایستیم. یکی از مواردی که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز بر آن تاکید شده، همین بحث تولید است.

موضوعی که رهبر معظم انقلاب در نوروز ۹۶ دوباره به آن توجه کردند و فرمودند: «اقتصاد مقاومتی یک مجموعه است؛ این مجموعه اگر فقط در زیر نام اقتصاد مقاومتی موردتوجه قرار بگیرد، ممکن است چندان منشأ اثر نباشد. من علاج را در این می‌بینم که این مجموعه را به نقاط مهم تقسیم کنیم و برای هر نقطه کلیدی و مهمی یک‌فصلی از زمان را قرار بدهیم و از مسئولان و افراد شاخص و از آحاد مردم بخواهیم همه همت خود را بر آن نقاط کلیدی متمرکز کنند. به نظر من علاج در این است که این نقطه کلیدی را درست شناسایی کنیم، به اعتقاد من این نقطه کلیدی عبارت است از تولید، تولید داخلی؛ و اشتغال و به‌طور عمده اشتغال جوانان.»

به‌طور قطع صنایع می‌توانند نقش بسزایی در تحقق رشد اقتصادی داشته باشند و اقتصاد کشور را از وابستگی به نفت نجات دهند؛‌ حال با توجه به این موارد مهم‌ترین پرسش این است که چه شرایطی باید فراهم شود تا واحدهای تولیدی با تمام ظرفیت فعال شوند و از تعطیلی یا حالت نیمه تعطیل دور شوند؟

تقویت کوچک‌ها

علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران درباره ضرورت فعال شدن واحدهای تولیدی به صمت می‌گوید: برکسی پوشیده نیست که اگر قرار باشد معضلات و آسیب‌های حوزه اقتصاد ایران را حل کنیم باید به تولید تکیه کنیم و دراین‌باره هم هیچ شکی نیست. وی تاکید می‌کند: اگر قرار باشد مشکل اشتغال را حل کنیم و در حوزه کسب‌وکار، رونق و در سطح جامعه، نشاط ایجاد کنیم باید اولویت و رویکرد ما به سمت تولید باشد. 

رئیس اتاق اصناف ایران با اشاره به اقتصاد نفتی و تبعات منفی آن بر تولید ادامه می‌دهد: متاسفانه اقتصاد ما متکی به نفت بوده و هنوز هم نتوانسته‌ایم خود را از شر آن خلاص کنیم. اگر قرار باشد بر اساس ساختاری که رهبر معظم انقلاب در بحث اقتصاد مقاومتی تعریف کرده‌اند، حرکت کنیم باید به مزیت‌های داخلی نگاه کنیم و در این راستا بی‌شک باید بنگاه‌های تولیدی را موردتوجه بیشتری قرار دهیم. فاضلی با اشاره به مواردی که در تقویت تولید مهم است، خاطرنشان می‌کند: نخست باید از شعار بپرهیزیم و در عمل به تولید کمک کنیم. متاسفانه به حوزه تولید آن‌طور که بایدوشاید توجه نشده و همه‌چیز فقط در سطح حرف باقی مانده است. البته تلاش‌های دولت را نباید نادیده گرفت، به‌حق اقدامات خوبی از سوی دولت شکل گرفته اما نگاه دولت بیشتر به سمت بنگاه‌های بزرگ و کارخانه‌های بزرگ بوده است. 

وی ادامه می‌دهد: به‌عنوان یک فعال اقتصادی که بیش از نیم‌قرن در این حوزه کار می‌کنم باور دارم که ما باید به سمت تقویت بنگاه‌های کوچک و متوسط چه در قالب صنعت و چه صنف حرکت کنیم. اگر بتوانیم این بخش را فعال کنیم به اشتغال و شادابی جامعه و به رفع خیلی از معضلات و مشکلاتی که جامعه ما دچار آن است، کمک کرده‌ایم. 

فاضلی با تاکید بر لزوم تغییر الگوهای تولید تصریح می‌کند: الگوی تولید را می‌توان خیلی راحت در صنایع کوچک و متوسط تغییر داد و آنچه را جامعه می‌پسندد، خیلی راحت می‌شود از این بنگاه‌ها خواست. اگر بتوانیم این بنگاه‌ها را تقویت کنیم، هم توسعه محقق می‌شود و هم بیکاری را می‌توانیم رفع کنیم.

حذف موانع با همت دولت

احمد کیمیایی اسدی، نایب رئیس کمیسیون تسهیل کسب‌وکار اتاق بازرگانی تهران درباره اهمیت واحدها و بنگاه‌های اقتصادی و نقش آن در رشد اقتصادی به صمت می‌گوید: اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری پیش از نوروز در یکی از سخنرانی‌های خود گفت بیشترین مشکل کشور ما مسئله بیکاری و ایجاد نشدن اشتغال است که فراگیر شده و متاسفانه در قشر جوان افزایش یافته است.

از یک‌سو حجم عظیمی از جوانان دهه ۶۰ و ۷۰ با تحصیلات دانشگاهی وارد بازار کار شده‌اند و از سوی دیگر با مشکل کاریابی روبه‌رو هستند. اسدی با اشاره به اینکه آمار تقریبی بیکاری در جوانان بالای ۳۰درصد است، اظهار می‌کند: لازمه رشد اقتصادی و اشتغالزایی، توجه به رونق واحدهای تولیدی است. انتظار این است که اگر واحدهای تولیدی مشکلی دارند به کار بیفتند و زمینه لازم برای افزایش تولید و سرمایه‌گذاری دوباره آنها فراهم شود. در این راستا دولت تا جایی که توان دارد باید موانع کسب‌وکار را بردارد و شرایط را تسهیل کند تا شاهد رشد اقتصادی مناسبی باشیم. 

وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه بیشتر رشد اقتصادی امروز متعلق به نفت است، شاید آن رشد اقتصادی را که در سال ۹۵ شاهد بودیم، در سال ۹۶ نبینیم. اینجاست که توجه به تولید و جدایی از نفت خود را نشان می‌دهد. 
نایب رئیس کمیسیون تسهیل کسب‌وکار اتاق بازرگانی تهران بر لزوم توجه به مواردی تاکید و اظهار می‌کند: راه‌اندازی واحدهای تولیدی کوچک و ترغیب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی ازجمله مواردی است که باید به آن توجه شود. در این بین یکی از مواردی که باید برای رونق تولید به آن توجه کرد، تغییر سیستم بانکی است.

وی ادامه می‌دهد: بسیاری از همکاران من که در بخش خصوصی فعالیت دارند از وضعیت بانکی کشور گله دارند. در کشور ما خیلی از واحدهای تولیدی نیاز به سرمایه در گردش و تسهیلات دارند و درنتیجه به بانک وابسته می‌شوند اما در مواجهه اولیه به بانک‌ها موانعی را می‌بینند، البته اگر از طرف دیگر هم نگاه کنیم، خود بانک‌ها هم با معوقات زیاد؛ کلی مشکل دارند. بنابراین شاید برای رشد اقتصادی به نگاه جدی‌تری نیازمندیم. 

وی با توجه به محدودیت منابع مالی که دولت و بانک‌ها با آن دست به‌گریبان هستند، به لازم نبودن راه‌اندازی واحدهای قدیمی و ازکارافتاده، اشاره و اظهار می‌کند: اگر بخواهیم یک ماشین که از کار افتاده را راه‌اندازی کنیم و به حرکت واداریم متحمل هزینه‌های زیاد و صرف زمان زیادی می‌شویم ولی ماشینی که با سرعت کم حرکت می‌کند را شاید بشود با تقویت و افزایش نقدینگی به حرکت انداخت و به این شکل می‌شود بهتر از واحدهای تولیدی حمایت کرد. 

اسدی تاکید می‌کند: اولویت‌بندی دولت و سازمان‌هایی که از بخش تولیدی حمایت می‌کنند باید بر این روال باشد که واحدهایی که درحال‌حاضر فعال و نیمه فعال هستند در اولویت قرار گیرند و دیگر نباید آنها را از گردونه تولید خارج کرد. سپس اگر منابعی بود به سمت واحدهایی سرازیر شوند که از کار افتاده‌اند. وی خاطرنشان می‌کند: امیدوارم با منابع جدیدی که دولت تدبیر می‌کند واحدهایی که در حال از کار افتادگی هستند به تولید برگردند.

نتیجه‌گیری 

برای رونق کسب‌وکار و افزایش انگیزه کار در کشور باید به تولید توجه کنیم. در این بین باید از شعارها فاصله گرفت و موانع تولید را رفع کرد و گاهی الگوهای تولید را تغییر داد. توجه بیشتر به صنایع کوچک و متوسط، رفع موانع کسب‌وکار و ترغیب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی ازجمله مواردی است که به باور کارشناسان برای رونق واحدهای تولیدی الزامی است زیرا فقط با ایجاد رونق در تولید می‌توان فرصت‌های جدید شغلی را خلق و زمینه جذب جوانان در واحدهای تولیدی و بازار کار را مهیا کرد.