اگر این روزها سری به بازار تولید و فروش کفش ایرانی بزنید درددلهای بسیاری از بی‌محلی دولت و هجوم کفش‌های بی‌کیفیت چینی به بازار دارند که اشک آنها را درآورده است.
با کاهش قدرت خرید مردم و به‌ویژه کارگران، تولید و فروش کارگاه‌ها و بنگاه‌های تولیدی روند نزولی داشته و رکود سنگین در فضای تولیدی کشور حاکم شده است ولی سیاستی که به ایجاد رونق در این بخش کمک کند هنوز از سوی دولت روحانی اجرایی نشده است.
به گزارش ساست نساجی امروز به نقل از تسنیم،علی شالباف، مدیرعامل گروه صنعتی کفش ملی با بیان اینکه سهم ایران در بازار کفش تنها 2 درصد است، گفت: در سالهای اخیر ورود کفش‌های بی‌کیفیت چینی به کشور و تبعات منفی استفاده از آن باعث شده تا مردم به‌سمت استفاده از محصولات داخلی بروند اما تولیدکنندگان نیز باید خود را به‌روز کنند.
رسول شجری، رئیس اتحادیه کفاشان دست‌دوز هم معتقد است، تولید هزار جفت کفش تا زمانی که به دست مصرف‌کننده برسد برای بیش از 400 نفر نیروی انسانی اشتغال‌زایی دارد اما با واردات بی‌رویه و قاچاق، بیکاری در این صنف موج می‌زند.
مشکلات معیشتی کارگران و تولید کنندگان صنعت کفش در حوالی میدان امام حسین(ع) و میدان فردوسی موضوع امروز گزارش میدانی خبرنگار تسنیم است که به نتایجی مانند کوچک شدن سفره خانوار کارگری و بیکاری آنها رسیده است.
با توجه به اینکه اشتغال معضل اصلی کشور است انتظار می‌رود که با توجه به تولید داخلی، حفظ اشتغال داخلی در دستور کار قرار گیرد. اما این موضوع در صنعت کفش به‌عکس است و این روزها صدای پای چینی‌ها در بازار کفش به گوش می‌رسد.
در این گزارش تعداد زیادی از تولید کنندگان و کارگران به سیاست‌های اقتصادی دولت انتقاد کردند. وقتی پای دردِدل آنها می‌نشینی متوجه شرایط سخت و سنگ‌اندازی‌هایی از سوی دولت می‌شویم.
*کارگران صنف کفش مشکل معیشتی دارند
وارد اولین مغازه کفش‌فروشی می‌شویم با جوانی که حدود 30 سال دارد روبه‌رو می‌شویم، خود را محمد انصاری معرفی می‌کند. وقتی از او درباره وضعیت تولید کفش سؤال می‌کنم می‌گوید: متأسفانه این روزها کارگرها با سختی و مشقت کار می‌کنند. بوی تند واکس و مواد شیمیایی، چسب چرم و کفش ریه کارگران را شدیداً دچار آسیب می‌کند، اما دستمزد مناسب ندارند، اکثر کارگران تولید کفش به‌ازای تولید هر جفت کفش دستمزد دریافت می‌کنند. اتحادیه از کارگران حمایت نمی‌کند.
وی می‌گوید: کارگران صنف کفش بیمه هستند اما از نظر معیشتی و تأمین هزینه‌های زندگی مشکلات بسیاری دارند، چرا که کلاً وضعیت بازار کفش داخلی خراب است. با واردات کفش‌های چینی مدت‌هاست که کارگران ایرانی از سختی معیشت رنج می‌برند. معمولاً کارگران به سن بازنشستگی نمی‌رسند و بسیار زودتر از سن خود درگیر بیمارستان می‌شوند، چرا که نوع کارشان حساس است اما حمایتی که باید از آنها وجود ندارد.
* تولید برایمان سود ندارد
محمدرضا کارگر دیگری است که در فروشگاه کفاشی دیگری مشغول کار است. وی 42ساله است و درباره تولید و کسب‌وکار خود می‌گوید: مسئولان شعار حمایت از تولید داخلی را می‌دهند اما هیچ یک از مسئولان به تولید بها نمی‌دهند. دولت بیان می‌کند که از تولید حمایت می‌کند اما جز سنگ‌اندازی چیزی ندیدیم.
این کارگر می‌گوید: شعارهای خوب زیاد داده می‌شود اما واقعیت این است که یک کارگر مشکلات زیادی دارد و به نان شب محتاج است. دستمزد اگر 10 درصد و یا 20 درصد هم اضافه شود هیچ فایده‌ای نخواهد داشت، چرا که مردم قدرت خریدشان پایین آمده است. رفاه برای کارگران باید نسبی باشد. تمام کارگران در بخش‌های مختلف نگرانی امنیت شغلی خود هستند. وضعیت تولید به‌گونه‌ای است که هر روز کارگران نگرانی تعطیلی و اخراج هستند.
وی بیان کرد: برخی از کارگران تولید را رها کردند و به‌سمت شغل دیگری مانند پیک موتوری رفتند. کار کفاشی نه کلاس دارد و نه وجهه اجتماعی دارد، بنابراین تنها مزیتی که می‌تواند نیروی کار را جذب کند سود خواهد بود که در این صنعت سود هم وجود ندارد.
* کفش چینی ارزان اما بی‌کیفیت است
آقای محمدی فروشنده کفش ایرانی است که گلایه از ورود کفش‌های چینی و نامرغوب دارد، با ناراحتی می‌گوید: بازار فروش کفش ایرانی در پی ورود کفش‌های چینی و نامرغوب با رکود شدیدی همراه شده و در این میان تولیدکنندگان کفش چرم دست‌دوز را با مشکلاتی روبه‌رو کرده است.
وی ادامه می‌دهد: شاید مردم کفش‌هایی را با قیمت مناسب در بازار مشاهده کنند، آن کفش‌ها چینی است اما مردم به آن توجهی نمی‌کنند. اگر در جامعه همه گلایه از بیکاری دارند باید با خرید کالای داخلی تولیدکنندگان را حمایت کنند. متأسفانه امروز نزدیک به 30 درصد بازار داخلی در قبضه کفش‌های چینی است. کفش‌های چینی ارزان اما بی‌کیفیت است.
*سود حاصل از کفش چرم دست‌دوز نصیب تولیدکننده نمی‌شود
به‌سراغ یک کارگاه تولید کفش رفتیم. مرد کهن‌سالی مشغول تولید کفش بود. وی درباره وضعیت تولیدش گفت: ورود چینی‌ها در حوزه کفش و قیمت اندک اجناسشان به‌ازای کیفیت پایین، عرصه را برای تولیدکنندگان کفش ایرانی به‌ویژه کفش چرم دست‌دوز تنگ‌تر کرده است.
وی افزود: درحالی که در گذشته مردم به کفش‌های دست‌دوز اهمیت زیادی می‌دادند اما امروزه با ورود چینی‌ها به این بازار، توجه به کفش‌های باکیفیت و مرغوب بسیار کم شده است. یک کفش دست‌دوز با احتساب مواد اولیه برای من حدود 140 هزار تومان تمام می‌شود اما در مغازه‌ها این کفش به‌قیمت 500 هزار تومان به فروش می‌رسد یعنی اگر سودی از کفش دست‌دوز به دست آید نصیب فروشندگان می‌شود.
* چینی‌ها کفش‌های درجه 3 را روانه بازار ایران می‌کنند
این مرد کهنسال فروشنده دیگری است که درباره مشکلات تولید می‌گوید: تنوع رنگی‌ای که در تولید کفش‌های چینی وجود دارد خریدار را تحریک می‌کند. اما متأسفانه چینی‌ها اجناس باکیفیت را روانه بازار ایران نمی‌کنند چرا که فروش آن برایشان مقرون به صرفه نیست. ما هم به‌عنوان فروشنده مجبور هستیم که کالای چینی بفروشیم چرا که سلیقه مردم به‌سمت این نوع کالاها رفته است.
*دخل و خرجمان با هم نمی‌خواند
کارگری که حدود 45 سال سن دارد، در یک کارگاه تولید کفش مشغول کار است. وقتی از او درباره رضایتمندی از شغلش می‌پرسم می‌گوید: دخل و خرج من با هم نمی‌خواند به‌طور مثال اگر در یک هفته درآمدم 200 تومان باشد، خرج من 300 هزار تومان است، همین باعث شده است که از کارم راضی نیستم. وقتی به کارفرمایم اعتراض می‌کنم، می‌گوید وضعیت تولید خراب است. من کارفرمایم را مقصر نمی‌دانم چرا که حمایت از تولید کم است. تولید با وام بانکی با بهره بالا به‌صرفه نیست.
وی می‌گوید: مردم هم مقصر نیستند. زمانی که کفش چینی حتی بی‌کیفیت، قیمت مناسبی دارد، مردم به‌ناچار آن را تهیه می‌کنند. کفش تولید داخل برای تولیدکننده گران تمام می‌شود و به همان میزان گران‌تر از کفش چینی به فروش و به دست مصرف‌کننده می‌رسد. طبیعی است که با حقوق‌های حداقلی مردم توان خرید کفش باکیفیت را نداشته باشند.
واردات بی‌رویه و ورود کفش‌های چینی به کشور باعث شده که صنعت کفش دچار بحران شود. در سالهای دور برندهایی مانند کفش ملی، کفش بلا و کفش نهرین دارای آوازه جهانی بودند ولی اکنون شاهد تعطیلی و در برخی مواقع شاهد تغییر کاربری بعضی از واحدها هستیم. در دوره‌ای کفش ملی جای خود را به پارکینگ ماشین سایپا داده بود، بنابراین باید از کفش‌های ملی حمایت کنیم و اجازه ندهیم که تولید داخلی به دست فراموشی سپرده شود.