دونالد ترامپ کمتر از ۱۰ روز پس از روی کار آمدن به عنوان رئیسجمهوری امریکا دیدگاه خود درباره دو موضوع مهم سیاست خارجی کشورش را تغییر داد؛ یکی چین و دیگری ناتو.
ترامپ در زمان فعالیتهای انتخاباتی قول داد با چین برخورد سختی داشته باشد. او قول و قرارهایی با رایدهندگان امریکایی گذاشت که در ۱۰۰ روز نخست درباره چین تصمیمات مهمی بگیرد. قول او آن زمان این بود که به وزیر خزانهداریاش بگوید مستقیم برچسب دستکاری در نرخ ارز این کشور یعنی یوان را به چینیها بزند و به نوعی آنها را فریبکار بداند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از صمت، او در تازهترین مصاحبه خود با روزنامه والاستریت ژورنال، ماه گذشته میلادی (اواخر فروردین) دیدگاه خود را دراینباره تغییر داد و گفت که آنها در نرخ ارزشان دستکاری نمیکنند. ترامپ هنوز هم با چینیها مشکلاتی دارد و از اینکه با این کشور وارد جنگ تجاری شود بهنظر ترسی به خود راه نمیدهد.
ازاینرو، تهدید درگیری تجاری میان دو قدرت برتر اقتصادی جهان «یک واقعیت» است چراکه رئیسجمهوری امریکا بهشدت به دنبال حفظ صنعت امریکاست. این را لیندا سوئیتزر، نایبرئیس و مدیر بخش سرمایههای شرکت سرمایهگذاری لومیس استایلزاند کو میگوید. درحالی که به وجود آمدن کشمکش بین دو کشور قطعیت ندارد اما شانسی به طور کامل برابر یا همان ۵۰-۵۰ را باید برای این درگیری تجاری قائل بود. این باعث شده که این شرکت نسبت به سرمایهگذاریها در اقتصادهای نوظهور بیاشتیاق باشد.
بهگفته او سرمایهگذاری در اقتصادهای نوظهور اکنون بسیار محتاطانه است زیرا ترامپ ایده پروتکشنیسم یا دفاع از تولید داخلی به هر قیمتی را دارد و باعث میشود با چین به عنوان یکی از اقتصادهای نوظهور وارد جنگ تجاری شود.
از این رو چنین خبری برای کل اقتصادهای نوظهور چندان خوشایند نیست. سرمایهگذاران در دنیا هنوز منتظر هستند ترامپ را بهتر و بیشتر بشناسند و اطلاعات بیشتری از کارهایش داشته باشند که این انتظار بر تصمیم آنها در سرمایهگذاری در کشورهای دارای اقتصاد نوظهور تاثیر منفی میگذارد.
ترامپ چینیها را تهدید کرده بود برای کالاهای وارداتی آنها به خاک امریکا تعرفه سرسامآور ۴۵ درصدی وضع میکند.اکنون شرکتهای سرمایهگذاری امریکایی در بازارهای نوظهور به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است. این شرکتها همچنین تا زمان زمامداری ترامپ در کاخ سفید برنامهای برای افزایش سرمایههای خود در اقتصادهای نوظهور ندارند.
لی کچیانگ، نخست وزیر چین فروردین با لحنی خوشبینانه نسبت به روابط چین و امریکا سخن گفته بود. او بزرگترین اقتصادهای جهان را دارای منافعی مشترک و گسترده در اشتغالزایی، ارز و بخش امنیت خارجی خوانده بود. هرچند مقامات دو کشور لحن ملایمتری پیدا کردهاند اما هنوز خطر جنگ تجاری میان دو کشور به طور کامل از بین نرفته است. اگر این دو کشور با هم وارد جنگ تجاری شوند، خطرات زیادی در انتظار اقتصاد جهانی خواهد بود.
کارشناسان اقتصادی میگویند سیاستهای اقتصادی ترامپ بهخودی خود یک خطر مهم برای اقتصاد جهانی است و رئیسجمهوری جمهوریخواه امریکا با این سیاستها دنیا را به سمت ناامنی اقتصادی سوق میدهد؛ چیزی که برای هیچکدام از کشورها از آسیای دور گرفته تا قلب اروپا خوشایند نیست.
از نظر کارشناسان اقتصادی اگر ترامپ بر کالاهای چینی تعرفه بگذارد، نظم تجارت جهان بههممیخورد. ترامپ اما پیش از این هشدار داده بود که شاید شرکتهای امریکایی مجبور شوند روابط خود را با همتایان چینی خود قطع کنند. ترامپ میانهّهای فروردین از احتمال قطع ارتباط شرکتهای امریکایی و چینی صحبت میکند و اواخر همین ماه با تغییر موضع میگوید چینیها ارزش یوآن را دستکاری نمیکنند. بنابراین چندان نمیتوان به این موضعگیریها دل بست و پیشبینیهای دقیق کرد.
در این میان اروپاییها ماجرای چین و امریکا را به شدت پیگیری میکنند. چین، اروپا و امریکا به طور تقریبی اندازه اقتصادی برابری دارند. این یعنی سهم هریک از ۳ کشور و منطقه از اقتصاد جهان بهطورتقریبی مساوی است. در سال ۲۰۱۶ میلادی (۹۵-۹۴) این ۳ کشور و منطقه ۶ درصد تولید ناخالص ملی جهان، ۵۰ درصد برابری قدرت خرید با تولید ناخالص ملی جهانی و ۴۵درصد از تجارت جهانی (بهجز تجارت درون اروپایی) را در اختیار دارند. صادرات و واردات میان چین، اروپا و امریکا بسیار زیاد است و این کشورها و منطقه مقصد و مبدا بسیاری از کالاهای وارداتی و صادراتی بین یکدیگر هستند. این یعنی وجود جنگ تجاری احتمالی بین چین و امریکا برای اروپا هم اهمیت بسزایی دارد.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان یکی از رهبران اروپایی است که به ترامپ اعتراض میکند. او که یکی از شرکتکنندگان در نشست جی۲۰ در ژوئیه امسال (میانه تیر تا میانه مرداد ۹۶) است درباره خطر از نو نوشتن قوانین تجارت جهانی بهدست ترامپ صحبت کرده است. خانم مرکل نسبت به این وضع نگران است و گفته شاید این نوع دیدگاه ترامپ برای امریکا در کوتاهمدت دستاوردهایی داشته باشد اما اگر نظم بههم بخورد، رفتن به مسیر جدید کار آسانی نخواهد بود.
درواقع در بلندمدت آشفتگیهای تجاری و اقتصادی ایجاد میشود که بهسادگی نمیتوان آنها را حل کرد. از سوی دیگر وقتی به آمار تجارت میان چین و امریکا نگاهی بیندازیم متوجه میشویم که صادرات امریکا به چین در یک دهه گذشته به طور میانگین هر سال با افزایش ۱۱ درصدی همراه بوده است؛ این درحالی است که صادرات چین در همین مدت با افزایش ۶/۶ درصدی همراه بوده است. جنگ تجاری حالا یکی از نقاط اصلی اختلاف میان امریکا با چین، اروپا، کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای نوظهور است.
البته دونالد ترامپ در همین ۴ ماه گذشته بهخوبی نشان داده که میتواند از مواضعش کوتاه بیاید. او که تازهترین اظهارنظرش به مذاق چینیها خوش آمده حالا بهنظر میرسد بیشتر دنبال این است که راه بهتری از جنگ تجاری بیابد، البته اگر روی حرفهای خود بماند.