دستگاه ابداعی «ماشین دستی قالیبافی» با ترکیبی از هنر فرش و نساجی، قادر به ارائه طرحهایی همچون فرش، تابلو فرش یا پارچه‌های گلدوزی شده به وسیله نخ مرینوس است.
مرکز فن‌بازار ملی ایران از یک سو با هدف کمک به تجاری‌سازی اختراعات و نوآوریهای نخبگان و نوآوران کشور و از سویی دیگر، توسعه و ترویج استفاده از ظرفیت منابع نوآوری و فناوری برای تکمیل پورتفوی نوآوری در بنگاه‌ها، پاویون اختراعات و نوآورهای منتخب را در نمایشگاه اینوتکس 2017 برپا کرده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از باشگاه خبرنگاران پویا، در این پاویون نزدیک به 40 طرح منتخب از لیست عرضه بازار دارایی فکری، طرحهای منتخب از مراکز رشد و... به ارائه برای جذب سرمایه می‌پردازند.
یکی از طرحهای ارائه شده در این بخش «ماشین دستی قالیبافی» است که با ترکیبی از هنر فرش و نساجی و ارائه روشی تازه برای بافت قالی و قالیچه دستی به وسیله قلم الکترومکانیک، پرداخته است.
این قلم به گونه‌ای است که به راحتی در دست بافنده قرار گرفته و با اتصال به برق شهری، توسط نخهای مخصوص و سوزن تعبیه شده، علاوه بر حک کردن دقیق نقشه، در بافت هم بسیار راحت‌تر و سریع‌تر از ساخته‌های سنتی کار را به انجام می‌رساند.
این محصول علاوه بر ارائه طرحهای نهایی همچون فرش، تابلو فرش یا پارچه‌های گلدوزی شده به وسیله نخ مرینوس، می‌تواند در حوزه‌هایی همچون نخ‌ریسی، مراکز رنگرزی نخ مرینوس، کارگاه‌های کوچک تولید و محصولات مکانیکی برای تولید قلم الکترومکانیکی، نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های دائمی و موقت فروش منسوجات و یافته‌ها نیز کاربرد داشته باشد.
براساس اظهارات جمشید دیوانگاهی؛ مخترع این دستگاه در معرفی «ماشین دستی قالیبافی»، طی تحقیقات به عمل آمده ایران در حوزه بافت دستی (Hand Tuft) نوپا است در حالیکه در حوزه صنعت فرش و نساجی، بیشتر از رباتهای بافنده کاملا مکانیزه استفاده می‌شود؛ لذا اختراع حاضر (قلم الکترومکانیک بافندگی) در داخل کشور مشابهی ندارد.
نزدیکترین دستگاه مشابه، ماشین دستی بافندگی شرکت آلمانی Hofmann تحت عنوان Hand Tufting Gun است؛ بنابراین چنین ابداعی در داخل و خارج از کشور دارای بازار بالقوه قابل توجهی است.
ماشین دستی قالیبافی (شکل 1) ماشین سبکی است که در دست قرار گرفته می‌شود و مانند قلمی، به شخص استفاده کننده اجازه می‌دهد با سرعت زیاد، بر پارچه‌ای که روی قاب کشیده شده است هر نوع تصویری را به صورت قالی ایجاد کند.
این ماشین متعلق به صنعت نساجی دستباف است؛ در عمل استفاده کننده، سوزن این دستگاه (شکل a1) را به روی پارچه‌ای که روی قاب کشیده شده است (شکل b1) قرار می‌دهد و با برقرار کردن جریان برق، ماشین شروع به کار می‌کند.
چنانچه استفاده کننده، این ماشین کوچک و سبک را مانند قلمی به راحتی روی پارچه هدایت کند، سوزن آن به طور متناوب داخل پارچه شده و خارج می‌گردد و هر بار پرزی در پشت پارچه ایجاد می‌کند.
استفاده کننده، می‌تواند نقشهای انتخاب شده را از قبل روی پارچه بکشد و بعد با تعویض رنگهای مختلف نخ که به راحتی در ماشین قرار می‌گیرند، به ایجاد پرزهای رنگی در پارچه ادامه دهد.
در نتیجه بعد از اینکه تمام نقشها به وسیله ماشین تکمیل و پر شد، محصول نساجی مذکور به صورت قالب دستباف ظاهر می‌شود. سرعت تناوب دستگاه در اختیار استفاده کننده است و از دو تا پنجاه گره در ثانیه قابل تغییر است؛ محدوده کاربرد این ماشین حرفه‌ای، خانگی و عمومی است.
سرعت تولید صنایع دستی این ماشین غیرقابل مقایسه با تولیدات دیگر صنایع دستی نساجی مانند قالیچه، مخده، تابلو و ... است.