فضل‌الله خان دهش معروف به عطاءالملک؛ چهره تابان صنعت ایران و مؤسس و صاحب نخستین کارخانه‌های نساجی و برق در اصفهان است که در رشته مهندسی صنایع از کالج بمبئی هندوستان فارغ‌التحصیل شد و خدمات ماندگار و ارزنده‌ای انجام داد؛ وی در اردیبهشت‌ماه سال 1240 شمسی در خانواده حاج محمدحسین ارباب شیرازی یکی از تجار معروف و با شخصیت به دنیا آمد که به نشان نزول فضل‌اللهی او را فضل‌الله نام نهادند.
دوران جوانی زندگی فضل‌الله همزمان با اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار بوده است و چون آن زمان در ایران مدارس جدید به سبک اروپا ایجاد نشده و پدرش مرحوم حاج محمدحسین علاقه‌مند بود که فرزندش در بهترین مدارس دنیا به تحصیل مشغول شود؛ لذا در سال 1265 شمسی او را به همراه برادر بزرگ‌ترش به هندوستان می‌فرستد تا در کالج بمبئی، که در آن زمان زیر نظر انگلیسی‌ها اداره می‌شد، تحصیل نماید؛ سال‌های تحصیل در هندوستان با شکوفایی استعداد و نبوغ او همراه بود و در همین سال‌ها با دنیای پیشرفته و علوم جدید آشنا می‌شود و به واسطه هوش و استعداد خدادادی در عرض 5 سال از کالج بمبئی در رشته صنایع فارغ‌التحصیل می‌شود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از فارس، وی در این مدت با کارخانجاتی که توسط انگلیسی‌ها در هند مستقر شده بود، آشنا شده و علاقه زیادی به صنعت پیدا می‌کند و جالب اینکه در بدو ورود به بمبئی و دیدن چراغ‌های برق هیجان زده شده و به برادر خود می‌گوید: نگاه کن یک حباب شیشه‌ای کوچک با دو رشته سیم نازک چه روشنایی زیادی ایجاد می‌نماید، بایستی به دنبال منبع این نور رفت و آن را در صنایع ایران به کار برد و این اولین جرقه‌ای بود که برای پایه گذاری و استفاده از انرژی برق در ذهن فضل‌الله درخشید.
وی پس از پایان تحصیلات در حدود سال 1270 به ایران باز می‌گردد و فکر ایجاد صنایع یک لحظه او را آرام نمی‌گذارد تا این بار به انگلستان مسافرت می‌نماید و کارخانه‌ها و صنایع نساجی منچستر را دقیقاً مورد بازدید و مطالعه قرار داده و تصمیم به خرید یک کارخانه نساجی می‌گیرد، اما به علت اوضاع نابسامان بعد از جنگ این تصمیم عملی نمی‌شود و خرید و حمل ماشین‌آلات به تعویق می‌افتد اما او از تلاش باز نمی‌ایستد و در این راه فعالیت‌های گوناگون انجام می‌دهد.
* تأسیس اولین کارخانه نساجی کشور
در این سال‌ها، وی در اصفهان در زمینه کشاورزی با شیوه‌های جدید، فعالیت‌های گسترده را آغاز می‌نماید و بسیاری از اراضی قهدریجان اصفهان را به زیر کشت می‌برد و زندگی روستاییان این منطقه را سروسامان می‌بخشد؛ پدر وی حدود سال 1280 فوت کرد و مسؤولیت فضل‌الله خان چند برابر شد و با توجه به برنامه‌هایی که از قبل در ذهن داشت با فروش مایملک پدرش عازم اروپا می‌شود تا کار تحقیق برای خرید ماشین‌آلات و کارخانجات نساجی را شروع نماید و پس از انجام تحقیقاتی متوجه می‌شود که با شکست آلمان در جنگ، خرید ماشین‌آلات از این کشور ارزان‌تر و مقرون به صرفه‌تر است.
با توجه به ارزان‌تر بودن ماشین‌آلات در آلمان به این کشور مسافرت کرده و با خرید ماشین‌آلات نساجی و حمل آن‌ها از طریق زمینی و دریا که با رنج‌های بسیار زیادی همراه بود؛ وی به وسیله شتر و ساربان و افراد زیاد آن‌ها را به اصفهان آورد و در اراضی تاریخی هفت دست در کنار رودخانه زاینده‌رود برای تأسیس اولین کارخانه نساجی کشور در سال 1302 اقدام کرد و این شهر را در آن زمان مجهز به کارخانه مدرن و با تکنیک جدید کرد.
وی به علت این فعالیت‌ها از اعتبار و حسن شهرت زیادی در اصفهان برخوردار و ملقب به عطاءالملک می‌شود و در سال 1304 امتیاز ایجاد یک کارخانه برق را نیز به دست می‌آورد؛ به شکلی که این امتیازنامه به صورت یک لایحه حق تقدم، از تصویب مجلس گذشت.
* برق به عالی‌قاپو رسید
عطاءالملک با مسافرت مجدد به آلمان اولین کارخانه برق را که شامل دو دستگاه لکوموبیل هیزم سوز 99 کیلوواتی بود در همین سال از آلمان خریداری و پس از مشکلات فراوان آن را به اصفهان آورد؛ در سال 1305 واحد اول این کارخانه را راه اندازی و واحد دوم را در دروازه دولت کوچه تلفن‌خانه نصب و راه انداخت، وی برای اولین بار ساختمان‌های عالی‌قاپو، چهل‌ستون و تالار اشرف را با چراغ‌های الوان چراغانی نمود.
در سال 1320 با توسعه شهر اصفهان و استقبال مردم از نیروی برق و نیاز شهرداری به روشنایی معابر اصفهان، عطاءالملک که در بین مردم به‌عنوان پیشگام صنعت نساجی و برق شناخته‌شده بود، اقدام به خرید یک کارخانه ریسندگی نخ جهت صنایع قالی بافی به همراه دو دستگاه دیزل ژنراتور جمعاً به قدرت یک هزار کیلووات نمود و آن را نزدیک پل خواجو اصفهان به نام کارخانه ریسندگی و برق دهش با عنوان کارخانه نور، نصب و راه اندازی کرد.
در این هنگام شهرت او به‌عنوان یک کارشناس صنعتی از مرزهای اصفهان گذشته و در سطح کشور مطرح شد و هر کجا خواستند کارخانه یا تأسیسات صنعتی نصب کنند، از نظرات وی سود می‌جستند، تسلط کامل فضل‌الله خان به زبان‌های آلمانی و انگلیسی و مطالعات فنی و اجتماعی فراوان وی که در آن زمان کمتر کسی دارا بود، موجب می‌شد تا مرتباً طرف مشورت رجال و دولت‌مردان آن روز کشور قرار گیرد؛ وی با مطالعه قوانین کار کشورهای پیشرفته جهان آن روز، اولین قانون کار را مدون و ارائه کرد که بعدها با جرح و تعدیل در مجلس آن وقت به تصویب رسید.
* امید اصفهان در دوره استبداد
به طور کلی عطاءالملک مردی فعال، جدی، صدیق، نوآور، انسان دوست و عاشق خدمت به مردم بود، وجود چنین روحیه و چنین مردانگی در دوران سیاه استبداد برای مردم اصفهان ملجأ و نقطه امید بزرگی بود؛ وی از جمله شخصیت‌هایی بود که با افکار بلند خود در راه ترقی و تعالی اصفهان تلاش کرد.
وی علاوه بر اینکه در امر صنایع صاحب‌نظر بود؛ در طراحی و برنامه‌ریزی و نقشه‌کشی ید طولایی داشت؛ چون در آن موقع شهر اصفهان فاقد یک نقشه مهندسی و شهری بود؛ ایشان به یک اقدام بسیار ارزنده دیگر دست زد و برای نخستین بار نقشه مهندسی شهر اصفهان را تهیه و ترسیم نمود و همزمان با این ابتکار سیم‌کشی هوایی برق اصفهان را طراحی نموده و با به کارگیری عده‌ای از کارگران که خود تربیت کرده بود، به اجرا گذاشت.
همچنین در امر مشاوره رجال و دولت‌مردان آن روز کشور مورد اطمینان بود؛ به طوری که 19 آذرماه 1306 قانون کار و قوانین برق را تدوین و تقدیم مجلس شورای ملی نموده و به تصویب رسانید؛ سرانجام اما طومار زندگی عطاءالملک در اردیبهشت‌ماه سال 1338 در هم پیچیده شد و پس از 98 سال تلاش خستگی‌ناپذیر فوت نمود و پیکرش را در تخت فولاد اصفهان در خیابان جهانگیرخان قشقایی (مصلی) در مقبره خانوادگی به خاک سپردند؛ اینک محل مزار وی در دفتر مجموعه فرهنگی مذهبی تخت فولاد قرار دارد، همچنین امروزه خانه عطاءالملک در خیابان شمس‌آبادی اصفهان به‌عنوان موزه آموزش و پرورش مورد استفاده است.