هرسال با آغاز فصل گرم صنایع در معرض اشاره بر صرفهجویی در مصرف آب و برق قرار میگیرند در صورتی که بیش از ۹۲ درصد صنعت کشور را صنایع کوچک و متوسط تشکیل داده است که حدود ۴۰درصد آنها در شهرکها و نواحی صنعتی مستقرند و از خدمات زیرساختی مانند آب، برق و گاز و مخابرات در این مناطق برخوردار شدهاند.
این درحالی است که کاهش هزینههای تولید در شهرکهای صنعتی مورد توجه مسئولان قرار گرفته و در بسته تشویقی شهرکهای صنعتی نیز دسترسی به منابع انرژی با نرخ کمتر، مهمترین ویژگی شناخته شده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از گسترش صنعت، براساس نحوه اجرای ماده ۲۶ قانون اصلاح الگوی مصرف، شرکت شهرکهای صنعتی باید برای ساماندهی و رصد وضعیت مصرف انرژی واحدهای مستقر در داخل شهرک اقدام لازم را انجام دهد و به تدوین برنامهریزیهای لازم درباره بهینهسازی مصرف انرژی آن اهتمام ورزد. استقرار واحدهای مدیریت انرژی در شهرکهای صنعتی از سال ۹۲ در دستور کار قرار گرفت.
آنطور که سیدمسعود عظیمی، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی یزد به گسترش صنعت گفت، از انرژی مورد مصرف ادارهها در اردیبهشت ۱۳۹۵ و در چارچوب شیوهنامه مدیریت انرژی در ساختمانهای اداری از سوی کمیته نظارت بر مدیریت انرژی ساختمانهای اداری بازرسی شد که میانگین مصرف در این استان به نسبت سایر استانها کمتر بوده و توانستیم رتبه نخست را کسب کنیم.
هرچند مدیریت مصرف انرژی بهویژه برق در شرکت شهرکهای صنعتی استانی اهمیت دارد اما مدیریت مصرف انرژی در واحدهای صنعتی مستقر در این شهرکها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. یکی از مهمترین موضوعاتی که در زمینه صنایع مختلف مطرح میشود نوع و میزان انرژی مصرفی در آنهاست.
از آنجا که پیوسته بر ضرورت مدیریت بهینه مصرف انرژی در تمامی ابعاد تاکید میشود لزوم مدیریت مصرف انرژی از جانب واحدهای صنعتی نیز بیشتر لمس خواهد شد. بارها گفته شده که مصرف انرژی صنایع داخلی بیش از میانگین جهانی است هرچند به لحاظ نوع صنعت، میزان و فرآیند تولید استفاده از انرژی گاز، برق، آب و سوخت متفاوت است اما زمانی که از بهینهسازی مصرف انرژی سخن به میان میآید میتوان واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ را در یک چارچوب بررسی کرد. درحالی که اصول کلی مدیریت بهینه مصرف در واحدهای صنعتی چارچوبی دارد که باید رعایت شود.
انرژی ارزان برای مصرف بهینه
حمیدرضا صالحی، نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران و دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران گفت: برای بهینهسازی مصرف انرژی واحدهای صنعتی قرار شد دولت ردیفهای بودجهای را به واحدهایی که مصرف انرژی خود را در ماشینآلات کاهش میدهند، تعیین کند.
صالحی با اشاره به اینکه مدیریت مصرف انرژی صنایع از زمان هدفمندی یارانهها آغاز شد، به گسترش صنعت گفت: مصرف انرژی در صنایع داخلی نسبت به متوسط جهانی انرژی بیشتر است. در کشور ما انرژی ارزان در اختیار قرار میگیرد که باعث شده به مصرف بهینه انرژی توجه کمتری شود. تا زمانی که انرژی ارزان است واحدهای صنعتی لزومی نمیبینند که مصرف بهینه داشته باشند.
از اینرو، لازم است مشوقها و محدودیتهایی لحاظ و به این موضوع به صورت رقابتی نگاه شود. تعیین محدودیتهایی همچون اختصاص ندادن یارانه انرژی یا اعمال جریمه برای واحدهای صنعتی و لحاظ بستههای تشویقی میتواند بر مدیریت مصرف انرژی موثر باشد چراکه موجب میشود هم نرخ تمامشده محصولات واحدهای صنعتی کمتر شود و هم سبب ذخیرهسازی بخشی از انرژی خواهد شد تا دولت آن میزان انرژی اضافی را در مسیر صادرات قرار دهد.
ممیزی انرژی برای صنایع
یکی از ضروریترین پروژههای قابل اجرا در صنایع، ممیزی انرژی است که تمرکز آن بر تمام نهادههای تولید و بیشتر از آن در زمینه مصرف برق در واحدهای صنعتی است زیرا برق یکی از انرژیهای مشترک و پرمصرف در واحدهای صنعتی است.
سیدمصطفی موسوی، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان مازندران در این زمینه به گسترش صنعت گفت: قرار بود از محل اجرای قانون هدفمندی یارانهها اعتباری برای نوسازی ماشینآلات و ابزارهای مستهلک مورد استفاده در واحدهای صنعتی مستقر در شهرکها به منظور کاهش مصرف انرژی پرداخت شود که تاکنون اجرا نشده است. در صورت اجرای برنامه ممیزی انرژی در شهرکهای صنعتی، نرخ تمامشده تولید همراه با مصرف انرژی کاهش و رقابتپذیری تولیدکنندگان افزایش مییابد.
به گفته موسوی، درحالحاضر بیشترین هدررفت انرژی در واحدهای صنعتی در زمینه برق است که این موضوع نیز ناشی از استهلاک ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید است. از اینرو، نوسازی تجهیزات میتواند گامی در جهت مدیریت بهینهسازی مصرف برق در کشور تلقی شود.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان مازندران با اشاره به اینکه میزان و نوع مصرف انرژی با نوع فعالیت واحدهای صنعتی مستقر در شهرکها رابطه مستقیم دارد، گفت: نمیتوان میزان دقیقی از انرژی استفادهشده در یک شهرک را تعیین کرد.
بهعنوان مثال، ممکن است یک واحد فولادی در شهرک ۱۵ مگاوات برق مصرف کند در حالی که ۳۰واحد صنعتی ۸ مگاوات برق مصرف کنند.موسوی تاکید کرد: اگر شرکتهایی باشند که برای ممیزی انرژی واحدهای صنعتی فعالیت کنند ما نیز استقبال میکنیم ضمن آنکه بخشی از انرژی ذخیره شده واحدهای صنعتی در این طرح میتواند بهعنوان دستمزد این شرکتها باشد. همچنین آمادگی وجود دارد که این شرکتها در ساختمان مرکز کسبوکار شهرکهای صنعتی مستقر شوند.
بهرهوری در کاهش هدررفت انرژی
نعیم شجاعالدین، رئیس هیاتمدیره شرکت خدماتی شهرک صنعتی پرند ، رسیدگی به مسئله نیروگاهها را نسبت به رسیدگی به بهینهسازی مصرف در صنعت دارای اهمیت بالاتری دانسته و اظهار کرد: در کنار توجه به کاهش مصرف انرژی در بخش تولید، باید کاهش نرخ تمامشده تولید و انتقال نیرو را نیزمدنظر قرار داد. بنابراین هر قدر هزینه تمامشده برق کاهش یابد، به تولید نیز کمک میشود.
شجاعالدین معتقد است که میتوانیم با توجه به هر دو مسئله به حل مشکلات تولید کمک کنیم، چراکه نرخ انرژی بر تولید نیز تاثیرگذار است. وی از سازمان بهرهوری انرژی ایران تقاضا کرد که در راستای اجرای این تفاهمنامه، به تولیدکنندگان در شهرکهای صنعتی برای کاهش مصرف انرژی راهکارهای موثر معرفی شود و به جمعآوری آمار بسنده نشود.
به گزارش گسترش صنعت، «بهرهوری» یکی از مفاهیم علم اقتصاد و مدیریت است که از بهدست آوردن حداکثر سود ممکن، با بهرهگیری و استفاده بهینه از نیروی کار، توان، استعداد و مهارت نیرویانسانی، انرژی، زمین، ماشین، پول، تجهیزات، زمان، مکان و... بهمنظور ارتقای رفاه جامعه یا تحقق همزمان اثربخشی و کارآیی در یک سازمان تعریف میشود.