کشمکش شدید میان قطر و چند کشور مهم عربی باعث خواهد شد که این کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس به ترکیه و ایران نزدیک شود؛ حرکتی که ممکن است سیاست‌های خاورمیانه را تغییر دهد.
۷ کشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین، لیبی، مالدیو و عمان روابط دیپلماتیک خود را دوشنبه ۵ ژوئن (۱۵ خرداد) با قطر قطع کردند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از صمت، این کشور سلطنتی غنی از انرژی به‌تازگی اعلام کرده از تروریسم حمایت نمی‌کند. عرب‌های منطقه این کشور را متهم به حمایت از گروه‌های اسلامی ازجمله اخوان‌المسلمین کرده‌اند.
دوحه اکنون با گرفتاری اقتصادی بزرگی روبه‌رو است چراکه این کشور برای تامین ۸۰درصد نیاز غذایی خود به همسایه‌هایش متکی بوده است. قطر برای کم‌کردن اثرات این کشمکش به دنبال دوستان جدید خواهد بود. این را امین سایکال، رئیس مرکز مطالعات عربی و اسلامی دانشگاه ملی استرالیا می‌گوید.
او می‌افزاید: «این روند می‌تواند روابط این کشور را با ایران و ترکیه به‌سرعت بهبود دهد. این کشورها از جبران کمبودهایی که قطر با آنها روبه‌رو می‌شوند، استقبال خواهند کرد.»مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه نیز اعلام کرد که آنکارا آماده است این بحران را برطرف کند.
مقامات ایرانی نیز پیشنهاد کرداند که نیاز غذایی قطر را از مسیر دریایی تامین کنند. تحلیلگران گروه اوراسیا می‌گویند دوحه باید موقعیت خود در زمینه سیاست خارجی و متحدانش را به‌طورکامل روشن کند. فشار از سوی متحدان عربی می‌تواند عزم قطری‌ها برای داشتن رابطه نزدیک‌تر با ایران و ترکیه را جزم‌تر کند.
درنتیجه به باور تحلیلگران، قطر می‌تواند یکسره از شورای همکاری خلیج‌فارس خارج شود. بخش بزرگی از دولت‌های عربی مدت‌ها ایران را دشمن خود پنداشته‌اند و در سال ۲۰۱۶ میلادی (۹۵-۹۴) دوحه سفیر خود در تهران را در پی تنش میان تهران و ریاض فراخواند اما در ماه‌های اخیر شیخ تمیم‌بن‌حمدآل‌ثانی، امیر قطر با گرم‌تر کردن روابط خود با تهران در برابر ریاض ایستاد.
آل‌ثانی اوایل خرداد در گفت‌وگویی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران خواستار قوی‌تر شدن روابط دوجانبه بیشتر از همیشه شد. قطر و ایران همچنین مدیریت مشترک بزرگترین میدان گازی جهان یعنی پارس‌جنوبی را در خلیج‌فارس به عهده دارند اما آل‌ثانی، امیرقطر با روحانی، رئیس‌جمهوری ایران و رجب طیب‌اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه روابط خود را گرم‌تر کرده است و آنطور که پیش‌بینی می‌شد این‌کار باعث افزایش تنش‌ها در منطقه شده است. تحلیلگران گروه اوراسیا معتقدند ترکیه می‌تواند با تلاش‌های دیپلماتیک خود با ریاض دچار چالش شود زیرا آنکارا و ریاض در موضوع اخوان‌المسلمین توافق نظر ندارند. حزب عدالت و توسعه (حزب اردوغان) به‌صراحت از موضع دوحه در این‌باره دفاع کرده است.
در این حال، صمیمانه‌تر شدن روابط تهران و دوحه می‌تواند بر نظر واشنگتن درباره آل‌ثانی و قطر تاثیر بگذارد. سایکال در این‌باره می‌گوید: «امریکا در این شرایط با معضلی جدی مواجه خواهد شد. امریکا پایگاه‌های نظامی عمده‌ای در قطر دارد اما همزمان می‌خواهد روابط نزدیک خود با عربستان سعودی را هم حفظ کند. » پایگاه هوایی العدید در قطر میزبان ۱۱ هزار نیروی امریکایی و یکی از بزرگترین پایگاه‌های نظامی واشنگتن در منطقه خاورمیانه به‌شمار می‌آید.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا از دولت‌های عربی خواسته بود ایران را منزوی کنند که بسیاری معتقدند جرقه نخست تنش‌ها در خاورمیانه از همانجا شروع شد. به باور تحلیلگران، تهران نیز می‌تواند برای بهره بردن استراتژیک از این اختلاف وارد عمل شود.
تشکیل یک ناتوی عربی در پی تلاش‌های دونالد ترامپ برای متحد کردن کشورهای مسلمان، ممکن است نگرانی ایران را به همراه داشته باشد اما اختلاف اخیر عربستان سعودی و قطر می‌تواند برای تهران خبر خوبی باشد. از آنسو دوشنبه ۵ ژوئن (۱۵ خرداد) پس از اینکه عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده نفت‌خام جهان، امارات متحده عربی، مصر و بحرین روابط خود با قطر را قطع و این کشور را به حمایت از تروریسم متهم کردند، شاخص سهام اصلی قطر بیش از ۷درصد سقوط کرد.
قطر بزرگترین تولیدکننده گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) جهان و تولیدکننده عمده میعانات گازی است. ارزش نفت‌خام برنت با نگرانی از اینکه قطع روابط با قطر باعث آسیب دیدن توافق جهانی برای کاهش تولیدات شود حدود یک‌درصد کاهش یافت. آخرین نرخ بسته شده برنت ۴۹/۴۷ دلار بود که ۰/۹۶درصد کاهش داشت و نفت‌خام امریکا با افت ۰/۵۹درصدی به ۴۷/۳۷ دلار به ازای هر بشکه رسید. ظرفیت تولید نفت‌خام قطر در بین کمترین‌های اوپک رده‌بندی می‌شود اما تنش در بین اعضای این گروه می‌تواند منجر به تضعیف توافق ایجاد شده با هدف تقویت قیمت‌ها شود.
همچنین ارزش سهام وال‌استریت سقوط کرد که بیشترین افت متعلق به اپل بود. در عین حال دلار از کمترین ارزش برابری ۷ ماه خود در برابر یورو دوباره فاصله گرفت و احیا شد. همچنین ۴ کشور اصلی تحریم‌کننده قطر یعنی عربستان سعودی، امارات، مصر و بحرین مرزهای زمینی، هوایی و دریایی خود را به روی این کشور بستند.
همچنین شرکت هواپیمایی «الاتحاد» و «فلای دوبی» امارات اعلام کردند که پروازهای خود به مقصد قطر را از سه‌شنبه ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) متوقف می‌کنند. عربستان نیز مانع فرود هواپیماهای قطری در این کشور شد و این هواپیماها به دوحه بازگشتند. وزارت امور خارجه مصر نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که حریم هوایی و بنادر دریایی این کشور به روی قطر به‌طور کامل بسته است. عربستان سعودی ورود یا عبور قطری‌ها از این کشور را به دلایل امنیتی ممنوع اعلام کرد.
با محاصره قطر از سوی ۳ کشور همسایه (بحرین، امارات و عربستان سعودی) قطر تنها از طریق آب‌های بین‌المللی و آب‌های منطقه‌ای ایران و آسمان ایران می‌تواند با جهان خارج ارتباط برقرار کند. با تمام این اینها اما به باور تحلیلگران، هنوز زود است بتوان درباره این اختلاف نتیجه‌گیری کرد چراکه دوحه و ریاض پیش‌تر نیز اختلافات خود را با گفت‌وگو برطرف کرده‌اند.