سه رکن اقتصاد بین‌المللی

سرمایه مالی از موضوعاتی است که در بحث راه‌اندازی هر سرمایه‌گذاری جدید مطرح می‌شود. سرمایه مالی، سرمایه‌ای است که بانک‌ها در اختیار دارند و صاحبان صنایع آن را به‌کار می‌برند. بحث تامین مالی به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه اهمیت دارد، چراکه این کشورها برای پیشرفت در عرصه‌های مختلف اقتصادی نیاز به منابع مالی فراوان دارند.

به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از صمت، بعضی از پروژه‌ها را با تامین مالی داخلی می‌توان انجام داد اما برای تامین مالی برخی پروژه‌ها هم به حمایت منابع خارجی نیاز است.آن‌طور که متداول است، فاینانس به تامین منابع مالی مورد نیاز اجرای پروژه‌ها و خرید تجهیزات طرح‌های تولیدی و همچنین خدمات فنی و مهندسی پروژه‌ها با استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی میان‌مدت و وفق قراردادهای مالی منعقدشده با اعتباردهندگان خارجی اطلاق می‌شود.

درحقیقت فاینانس به معنی تامین منابع مالی طرح‌های تولیدی ازسوی موسسه‌های مالی مانند بانک‌هاست که علی‌الاصول بازپرداخت آنها به اعتباردهنده توسط شرکت‌های بیمه اعتبار صادرات تضمین و تامین‌شده است. این روش که نوعی اعتبار خرید به شمار می‌رود در قالب اعتبارات میان‌مدت و کوتاه‌مدت است که بانک‌های اعتباردهنده به خریداران اعتبار اعطا می‌کنند. در همین زمینه با کارشناسان به بحث نشستیم.

فاینانس، صادرات غیرنفتی را افزایش می‌دهد

ابراهیم جمیلی، رئیس خانه اقتصاد ایران با اشاره به اینکه ابزارهای مالی برای حمایت از تولید بسیار زیاد است به بحث فاینانس اشاره کرد و در گفت‌وگو با صمت ابراز کرد: کشورهای خارجی به راحتی می‌توانند تولیدکننده ما را تامین کنند و فرد هم بعد از راه‌اندازی و یک دوره تنفس می‌تواند هزینه آن را بازپرداخت کند.

جمیلی با اشاره به نقش برجام در افزایش توجه کشورهای خارجی به ایران اظهار کرد: قبل از برجام با توجه به وجود تحریم‌ها جلوی فاینانس گرفته شده بود. کشورهای خارجی بیش از ۱۰ سال بود که آماده همکاری با ایران نبودند به این ترتیب بیش از یک دهه است که ما از تسهیلات و منابع این‌چنینی دور بودیم. این در حالی است که امروز راه‌ها باز شده البته هنوز به طور کامل مسئله حل نشده ولی خیلی از شرکت‌ها علاقه‌مند هستند که ماشین‌آلات و فناوری خود را به ایران بفروشند و به نحوی در ایران سرمایه‌گذاری کنند.

رئیس خانه اقتصاد ایران با اشاره به علاقه‌مندی خارجی‌ها در ارائه تسهیلات به ایران گفت: از آنجایی که خارجی‌ها بیشتر علاقه دارند با بخش خصوصی کار کنند درنتیجه فاینانس یکی از راه‌های خوب است. در این بین ما هرقدر بتوانیم از طریق فاینانس ماشین‌آلات تامین کنیم، می‌توانیم به رونق تولید هم کمک کنیم. ما می‌توانیم در مذاکرات طوری عمل کنیم که به جای پولی که یک سال بعد به آنها می‌خواهیم بپردازیم به آنها محصولات خود را بدهیم. به این ترتیب می‌شود در قبال فاینانس به آنها پول پرداخت نکنیم بلکه محصولات تولیدی خود را بدهیم و حالت بای بک (Buy Back) از آن استفاده کرد.

او ادامه داد: اگر این اتفاق بیفتد کمک بزرگی به افزایش صادرات غیرنفتی می‌کند و می‌تواند در رونق تولید ایران نقش موثری داشته باشد. البته این مهم به نوع مذاکرات و شرایط دو کشور بستگی دارد. بنابراین امروز ما باید تلاش کنیم که این منابع را وارد سیستم اقتصادی خود کنیم و به طور هدفمند سراغ آن برویم.

جمیلی درباره اهمیت ارائه تسهیلات در دنیا اظهار کرد: ارائه فاینانس و ال‌سی در دنیا مرسوم است. به عبارتی در دنیا نقدی معامله کردن خیلی کم اتفاق می‌افتد و تولیدکننده‌ها بیشتر ال‌سی باز می‌کنند. هرچند ما به دلیل تحریم‌ها مجبور بودیم پول خود را نقدی پرداخت کنیم و از این مهم بی‌بهره بودیم. به هر حال دنیا به اعتباری عمل کردن عادت دارد و ما هم باید اعتماد فروشندگان خارجی را به خود جلب کنیم.

او در پاسخ به این سوال که امروز شرایط ما برای دریافت و ارائه تسهیلات به چه صورت است، گفت: شرایط ما همیشه سخت بوده و هیچ وقت شرایط خوبی نداشته‌ایم. به هرحال ما به کار سخت کردن عادت کرده‌ایم، ایرانی‌ها همیشه در شرایط خاصی بزرگ شده‌اند، جنگ و دفاع مقدس را دیده‌اند. هیچ‌وقت درهای مالی دنیا به روی ما باز نبوده و ما با شرایطی که داشته‌ایم این درها را باز کردیم. خوشبختانه امروز شرایط نسبت به قبل خیلی بهتر شده است؛ کره، ژاپن و اروپا تمایل دارند با ما کار کنند که این خود علائم مثبتی است.

او در پایان تاکید کرد: بانک مرکزی، وزارت امور خارجه و وزارت صنعت، معدن و تجارت هرکدام به ترتیب باید برای بهبود شرایط ایران ایفای نقش کنند. اتاق بازرگانی هم در کنار هر سه اینها باید نقش کمک‌رسان را داشته باشد. ما باید تیم‌های تخصصی خود را به کشورهایی که مشکل حقوقی در آنها داریم بفرستیم تا راه‌ها را هموار کنیم. در این بین اتاق بازرگانی وظیفه دارد با تمام اتاق‌های بازرگانی و کشورهایی که در اولویت ما قرار دارند ارتباط نزدیک برقرار و به‌وسیله شرکت‌های خصوصی آنها بر دولت‌هایشان فشار وارد کند.

همچنین اگر با بانک‌های بزرگ مسائل حقوقی خود را حل کنیم سریع‌تر به نقطه مطلوب می‌رسیم ولی اگر منتظر بمانیم به‌طور قطع کشورهایی که در مقابل ما هستند لابی‌های خود را انجام می‌دهند و برای ما مشکل‌تراشی می‌کنند.

کلید رونق تجارت

محمدرضا نجفی‌منش، رئیس کمیسیون کسب و کار اتاق بازرگانی ابتدا با مقایسه دو مسئله فاینانس و سرمایه‌گذاری خارجی در گفت‌وگو با صمت ابراز کرد: سرمایه‌گذاری در جایی انجام می‌شود که شما می‌خواهید شراکت بین‌المللی داشته باشید و تولیدی را ارائه بدهید درحالی‌که فاینانس بیشتر برای مبادلات کوتاه‌مدت استفاده می‌شود. به هرحال هرکدام از اینها ابزارهایی هستند که برای پیشرفت کشور لازم است. در شرایطی که ما به سرمایه‌گذاری جدید نیاز داریم و حجم پولی هم که در کشور داریم جوابگوی این قضیه نیست فاینانس و سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند مفید باشد. 

او ادامه داد: در بحث فاینانس که به عبارتی همان فروش نسیه است کالایی فروخته و پول آن در بلندمدت پرداخت می‌شود. در این روند خارجی‌ها هرگز سهیم نیستند درحالی‌که مشارکت خارجی در قالب سرمایه‌گذاری در پروژه‌های داخلی است.

ما درحال‌حاضر برای خریداران کالا از ایران هم فاینانس داریم یعنی اگر کالایی بازار صادراتی داشته باشد، صندوق توسعه ملی به طرف خارجی اعتبار می‌دهد تا بعد از دو سال پول آن را پرداخت کند. نجفی‌منش مسئله فاینانس را امری کلیدی برای رونق تجارت دانست و اذعان کرد: بیشتر کشورها به فاینانس توجه می‌کنند چراکه به دنبال افزایش حجم صادرات خود هستند.

کشورهای خارجی عادت به این دارند که کالا را نسیه بخرند و بعد در بلندمدت پول آن را بپردازند. بارها پیش آمده که فرد پول ندارد و کالا را می‌خرد تا در آینده این پول را پرداخت کند. همه‌چیز هم به نفع تولیدکننده است تا به سود برسد و جامعه را هم منتفع کند. او در پاسخ به این سوال که راهکارهای افزایش استفاده از فاینانس چیست، گفت: اول از همه باید کاری کنیم که شرایط کسب و کار در ایران بهبود پیدا کند، رتبه ما در کسب و کار چندان مناسب نیست و باید برای آن چاره‌ای اندیشید.

مورد دیگر اینکه باید ضمانت‌های لازم از سوی دولت و بانک مرکزی داده شود که حتما فرد بتواند این پول را برگرداند. در سطح بین‌المللی هم وزارت خارجه نقش بسیار مهمی دارد که ایران‌هراسی را بهبود ببخشد؛ توهمی که ایران کشوری مشکل‌دار است را بهبود ببخشند تا سرمایه خارجی به سمت ما بیاید.

مورد دیگری که نجفی‌منش به عنوان راه ارتقای تسهیلات‌دهی از آن یاد کرد بحث اعزام شرکت‌های بازرگانی به خارج از کشور بود. او در این‌باره تاکید کرد: باید مسیر خروج و ورود شرکت‌های خارجی در کشور فراهم شود. هم این امکان را فراهم کنیم که شرکت‌های داخلی به راحتی به خارج از کشور سفر کنند و هم اینکه شرایط را طوری فراهم کنیم که شرکت‌های بازرگانی خارجی بتوانند با استفاده از تسهیلات فاینانس وارد کشور شوند.

او با بیان مثالی یادآور شد: درحال‌حاضر در ژاپن افزون‌بر هزار میلیارد دلار پول اضافه وجود دارد که ما باید روی آن کار کنیم و با توجه به نیازی که در داخل ایران داریم آن را جذب کنیم. همچنین باید به پیمان‌هایی مثل شانگهای و سازمان تجارت جهانی که می‌تواند گردش مالی را در داخل کشور تقویت کند، بپیوندیم.