براساس آمارها نیمی از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور را بانوان تشکیل می‌دهند. میزان مشارکت بانوان در بخش‌های مختلف با یک‌درصد رشد به حدود ۱۴درصد افزایش یافته و اکنون ۴۰۰ بانوی کارآفرین در شهرک‌های صنعتی کشور فعالیت دارند.
این درحالی است که مسئولان صنایع کوچک و متوسط معتقدند آمار دقیقی از فعالیت بانوان کارآفرین در صنعت وجود ندارد همان‌طور که در برگزاری نخستین نمایشگاه نقش‌آفرینی زنان در توسعه پایدار ۷۰۰ بانوی کارآفرین در کشور شناسایی شدند. از این‌رو، طرح شناسایی بانوان کارآفرین در بخش صنایع کوچک و متوسط در حال آغاز است. تهیه آمار دقیق، خدمات‌دهی حمایتی و آموزشی، همچنین مهارت‌افزایی و رفع مشکلات از مهم‌ترین اهداف اصلی در اجرای این طرح به‌شمار می‌رود.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از گسترش صنعت، توسعه اشتغال صنعتی بانوان بخشی از ظرفیت‌های خالی مانده شهرک‌های صنعتی را وارد خانه‌ها می‌کند. البته ۸ بند نخست ابلاغیه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مربوط به بکارگیری ظرفیت‌های استفاده نشده جامعه است که توجه به این سیاست‌ها می‌تواند در تحقق اهداف مربوط به توسعه ظرفیت اشتغال بانوان در بخش صنعت نقشه راه باشد.
همچنین ایجاد مشاغل کوچک خانگی در روستاها می‌تواند زمینه‌ساز حضور بانوان در شهرک‌های صنعتی اطراف باشد اما برای تحقق این اهداف باید اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی شود تا جامعه نیز پذیرای حضور بانوان شاغل در بخش صنعت باشد.دستگاه‌های اجرایی مانند شهرداری‌ها، بهزیستی، کمیته امداد و... در اشتغال بانوان سهیم بوده و بانوان جویای را معرفی می‌کنند که می‌توان با ایجاد مشارکت دستگاه‌های اجرایی مسئول اشتغال با سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی به‌عنوان متولی ایجاد خوشه‌های کسب‌وکار در کشور، زمینه‌های همکاری گسترده‌تری را برای کاهش میزان بیکاری در جامعه فراهم کرد.
از دیگر راهکارهای توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت یکایک جامعه در فعالیت‌های اقتصادی کشور می‌توان به توانمندسازی جوامع محلی و روستایی اشاره کرد. همچنین جایگزینی فرهنگ تسهیلات‌محوری با فرهنگ کار گروهی و خوشه‌ای، حذف قوانین و مقررات مخل کسب‌وکار، تغییر رویکرد تفکیک جنسیتی در ایجاد کسب‌وکار و بازگشت به سنت‌های فرهنگی کار و تولید در جامعه از جمله این راهکارها است. تمرکز بر کارآفرینی بانوان در صنایع کوچک به عنوان یک مامویت در شرکت شهرک‌های صنعتی دنبال می‌شود به طوری‌که وجود خوشه‌های صنعتی و کسب‌وکارهای خرد در شهرک‌های صنعتی، ظرفیت توسعه اشتغال برای بانوان را ایجاد کرده است.
همچنین تفاهمنامه‌ای با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منعقد شده است که براساس آن، بانوان می‌توانند در شهرک‌های صنعتی در حوزه‌های خدمات و رفاهی کارآفرینی کنند. حدود ۱۰۰ واحد صنعتی از مجموع ۳ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی فعال در تهران دارای بانوان کارآفرین، سرمایه‌گذار یا شاغل است. اما کارشناسان معتقدند که استفاده از ظرفیت بانوان در مشاغل صنعتی نیازمند تدوین برنامه‌های عملیاتی در سطح ملی و فرهنگ‌سازی برای تغییر نگاه جامعه است.
۳ بخش اثرگذار بانوان بر صنعت
نسرین مصدق‌صدقی، معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی تهران معتقد است، استفاده از ظرفیت بانوان در صنعت را باید به ۳ دسته کارآفرینی، کارگری و سرمایه‌گذاری تقسیم کرد به طوری‌که دسته نخست مخاطبان ما مربوط به ظرفیت‌های موجود در مشاغل بانوان است که باید مورد حمایت قرار گیرد. دسته دوم، ظرفیت اشتغال برای بانوانی است که جویای کار هستند اما هنوز به چرخه صنعت وارد نشده‌اند و لازم است میان این افراد و صنعت ارتباط ایجاد کنیم. به عنوان مثال، در اتحادیه طلا و جواهر ظرفیت خوبی برای اشتغالزایی وجود دارد و فعالان این صنف طرح‌های آماده‌ای هم ایجاد کرده‌اند. همچنین دسته سوم مربوط به بخش‌های دارای امکان پیمانکاری انفرادی است که باید این ظرفیت‌ها را نیز شناسایی کنیم.
مصدق‌صدقی به گسترش صنعت گفت: در حوزه صنعت به طور طبیعی بخش به نسبت قابل توجهی از بازار کار را بانوان برعهده دارند و باید به فعالیت بانوان در صنعت به‌عنوان ظرفیت نگاه شود. اما تاکنون برای تجمیع ظرفیت‌ها و هم‌اندیشی به منظور توسعه اشتغال بانوان، ارتباط منسجمی میان دستگاه‌ها وجود نداشته است اگر بخواهیم اقدام موثری در زمینه اشتغال بانوان انجام دهیم، باید برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشیم و برای این برنامه‌ریزی با دو نوع مخاطب در بازار کار روبه‌رو هستیم.
کارآفرینی ۴۰۰ بانو در ۸ صنعت
پریچهر سلطانی، مشاور امور بانوان مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در گفت‌وگو با گسترش صنعت اظهار کرد: بانوان کارآفرین در ۸ رشته صنعت در شهرک‌های صنعتی فعالیت جدی دارند و مدیرعامل شهرک‌های صنعتی نیز از بانوان برای فعالیت‌های موثر و مفید به خوبی حمایت می‌کند. به همین منظور شورای توسعه و تعاون بانوان کارآفرین شهرک‌های صنعتی تشکیل شده است و این اقدامات فرصت‌هایی ویژه برای بانوان کارآفرین ایجاد می‌کند.
سلطانی با اشاره به اینکه بانوان می‌توانند در حوزه روانشناسی و مشاوره‌ای ما را یاری کنند، تصریح کرد: در شهرک‌های صنعتی ایران تسهیلات ویژه‌ای برای بانوان کارآفرین قائل شده‌ایم که می‌توانند با استفاده از این شرایط ویژه فعالیت‌های کارآفرینی خود را ادامه دهند.
مشاور امور بانوان مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران گفت: امیدواریم در سال جدید که به «اقتصاد مقاومتی؛ تولید، اشتغال» نامگذاری شده است بتوانیم با همکاری و حمایت ویژه بانوان، زمینه توسعه کارآفرینی در کشور به ویژه در بخش بانوان را فراهم کنیم.افزایش ظرفیت اشتغال بانوان در صنایع در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار گرفته است به طوری که ایجاد کارگاه‌های کوچک متمرکز با هدف کاهش هزینه‌های سربار تولید همسو با طرح توسعه خوشه‌های صنعتی در راس امور قرار داشته و برای همکاری با دستگاه‌های مرتبط با اشتغال و توسعه کسب‌وکار در کشور اعلام آمادگی شده است.
انتخاب صنایع متناسب با توانایی بانوان
بیشترین آمار اشتغال بانوان نسبت به آقایان در صنایع غذایی، بهداشتی و آرایشی، الکترونیکی و نساجی مشاهده می‌شود به طوری‌که بیشترین آمار اشتغال را از نظر کارآفرینی، سرمایه‌گذاری و کارگری در این واحدهای صنعتی دارند.
بهاره حاجی‌زاده، مشاور امور بانوان و خانواده شرکت شهرک‌های صنعتی تهران نیز در گفت‌وگو با گسترش صنعت اظهار کرد: بخشی از ظرفیت مهم جامعه بانوان هستند که می‌توانند در کارآفرینی، ایده‌سازی، کارگری و سرمایه‌گذاری در صنعت نقش‌آفرینی کنند اما این ظرفیت خفته به دلیل مسائل فرهنگی و انتظار جامعه از حضور بانوان در مشاغل غیرصنعتی مانع از حضور آنها در صنعت شده است. بنابراین در تلاشیم سند راهبردی برای افزایش اشتغال بانوان در صنعت را تهیه کنیم اما عملیاتی کردن آن در سطح کشور به عزم جدی مسئولان کشوری نیاز دارد.
از این‌رو، با شناسایی ظرفیت‌ها در معرفی واحدهای صنعتی و بانوان متقاضی پل ارتباطی برقرار خواهد شد.حاجی‌زاده تصریح کرد: در شهرک‌های صنعتی تهران حدود ۳ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی فعال هست که مزیت اشتغال بانوان در بیش از ۱۰۰واحد صنعتی وجود دارد به طوری‌که بانوان در این واحدهای صنعتی کارآفرین بوده یا تعداد بالایی اشتغال به‌کار دارند. اما این آمار مناسب نیست بنابراین راهکارهای افزایش میزان حضور بانوان در بخش صنعت بررسی شده و اکنون در مرحله جمع‌بندی برای عملیاتی کردن است.
مشاور امور بانوان و خانواده شرکت شهرک‌های صنعتی تهران معتقد است که حضور و بکارگیری بانوان در بخش صنعت مورد تاکید قرار دارد اما متولیان اشتغال بانوان سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی متفاوتی هستند و تشکل خاصی برای این امر وجود ندارد. هرچند موازی‌کاری در این زمینه زیاد نیست اما اقدامات پراکنده‌ای در زمینه مشاغل بانوان انجام می‌شود که امکان صنعتی شدن آن و استفاده از ظرفیت شهرک‌های صنعتی وجود دارد.
شناسایی و معرفی بانوان توانمند یا کارآفرین، توسعه عرصه‌های حضور بانوان در صنعت و تجارت و برقراری تعامل با تشکل‌های مرتبط با بانوان از مهم‌ترین مواردی است که باید در اشتغال صنعتی بانوان در اولویت قرار داشته باشد. البته آمار و اطلاعاتی درباره این جزییات که چه تعداد خانم در این بنگاه‌ها فعالیت می‌کنند، دانش‌آموخته چه رشته‌های تحصیلی هستند و آیا تشکل تخصصی دارند یا خیر وجود ندارد درحالی که بانوان کارآفرین می‌توانند الگویی برای سایر بانوان باشند.
تاکنون فقط ۶۰کارآفرین زن برتر در شهرک‌های صنعتی برای کسب عنوان برتر معرفی شده اما به‌طور قطع تعداد آنها بیش از این رقم است که باید بانوان کارآفرین و موانع پیش‌روی آنها شناسایی شود و به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که آیا روندها به تغییر نیاز دارد؟ و آیا باید شیوه‌نامه‌ها و قوانین جدید وضع شود؟