اشتغال و کارآفرینی با توجه به جمعیت بیکار رو به افزایش در کشور مورد توجه مسئولان قرار گرفته است اما محقق نشدن اهداف اشتغالزایی به‌دلیل نبود اکوسیستم کارآفرینی و همچنین نبود رویکرد توسعه شبکه‌ای کارآفرینی، به‌عنوان یکی از معضل‌های بزرگ حوزه کارآفرینی و اشتغال شناخته می‌شود.
درحالی که نظام شبکه‌ای، یکی از موضوعاتی است که در برنامه‌ریزهای کشورهای توسعه‌یافته مورد توجه قرار گرفته و در ایجاد کارآفرینی هم نقش بسزایی داشته است.
کارشناسان بر این اعتقادند که توسعه بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط با رویکرد توسعه شبکه‌ای مهم‌ترین راهکار توسعه کارآفرینی و اشتغال پایدار در کشور است به طوری که این بنگاه‌های تولیدی باید با این رویکرد در زنجیره جهانی ارزش، حضور پایدار داشته باشند تا از طریق مشارکت بخش خصوصی و دولتی بتوان اکوسیستم پویا و فعال کارآفرینی را ایجاد کرد.
هرچند کارشناسان بر این باورند اگر نقشه‌ای از شبکه‌های کوچک و بزرگ بنگاه‌ها و واحدهای اقتصادی توسعه‌یافته و فعال، روابط میان آنها و بازارهای کالاها دراختیار کارآفرینان و بنگاه‌های نوپا قرار گیرد که اطلاعات مهم و لازم در آن درج شده باشد، آنها می‌توانند به کمک این نقشه راه ورود خود را به شبکه فعالیت اقتصادی کشور پیدا کنند و با مخاطرات کمتری این راه را طی کنند.
چنین نقشه‌ای، علاوه بر اینکه یک راهنمای بسیار مهم برای کارآفرینان است، می‌تواند در خدمت سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران، کارجویان و پژوهشگران نیز قرار گیرد. اما واقعیت این است که شناخت این شبکه‌ها و یافتن راه اتصال به آنها پیچیده‌تر از آن است که بنگاه‌های نوپا به‌تنهایی قادر به آن باشند.
آمارهای حاصل از پژوهش‌های گوناگون نشان می‌دهند بسیاری از بنگاه‌های نوپا به‌دلیل اینکه شناختی از شبکه‌های فعال در عرصه تولید و بازار و اقتصاد ندارند، اندوخته ناچیزشان را در همان گام‌های نخست ورود به عرصه کار از دست می‌دهند و ناچار به ترک میدان می‌شوند. آسیب این امر فقط زیان اقتصادی نیست بلکه از دست رفتن امید به فعالیت دوباره است.
پیروی از نظام شبکه‌ای و سیستمی
ابوالفضل رضوی، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری معتقد است زمانی که به نظام برنامه‌ریزی کشور نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که باید از نظام شبکه‌ای و سیستمی پیروی کند در همین نظام برنامه‌ریزی کشور نیز مسائل جدا از هم قرار دارد و اتصالی به هم ندارد. اگر امروز شبکه اینترنت قطع شود آیا بازهم می‌توانیم با سیستم‌های مجازی دیگر ارتباط داشته باشیم و از وضعیت کشور و دنیا مطلع باشیم؟
بنابراین وقتی این اتصالات با اینترنت برقرار شده توانسته‌ایم به رشد و تعالی برسیم پس در نظام برنامه‌ریزی نیز به اتصال نیاز داریم.رضوی در نشست تخصصی نگرش شبکه‌ای، ضرورت توسعه کارآفرینی در ایران امروز با بیان مطلب عنوان شده گفته است که اگر ما سیستم شبکه‌ای را در کشور داشتیم وضعیت جامعه به این صورت نبود چراکه در بخش زیست‌محیطی تعادل جمعیتی و توزیع ثروت دچار مشکلات جدی هستیم. شاید برخی از افراد این مشکلات را نتیجه نبود آمایش سرزمینی بدانند ولی به نظر می‌رسد آمایش سرزمینی بیش از اینکه علت باشد بهانه است.
نبود نقشه راه توسعه کارآفرینی
این درحالی است که غلامرضا سلیمانی، معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران معتقد است اقتصاد دولتی با نظام برنامه‌ریزی متمرکز، تخصیص بودجه مبتنی‌بر گستردگی جغرافیایی و نظام بانکی و پولی نامناسب و نظارت مبتنی‌بر مچ‌گیری ازجمله معضلات کلانی است که در اقتصاد وجود دارد.
سلیمانی با اشاره به معضلات کلان اقتصادی کشور به گسترش صنعت گفت: در همین زمینه می‌توان به نبود نقشه راه برای شکل‌گیری توسعه کارآفرینی، بیکاری جوانان، پایین‌بودن سطح رفاه اجتماعی و توسعه نامتوازن منطقه‌ای اشاره کرد. از طرفی، غایب‌بودن بخش مولد در اقتصاد کشور و سهم‌بری ناعادلانه عوامل در زنجیره ارزش اقتصاد کشور را با چالش روبه‌رو کرده است.
معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران راهکار توسعه کارآفرینی و اشتغال پایدار را توسعه بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط با رویکرد توسعه شبکه‌ای عنوان کرد و گفت: این بنگاه‌ها باید با این رویکرد در زنجیره جهانی ارزش، حضور پایدار داشته باشند تا از طریق مشارکت بخش خصوصی و دولتی بتوان اکوسیستم پویا و فعال کارآفرینی را ایجاد کرد.
سلیمانی تاکید دارد: محقق نشدن اهداف اشتغالزایی به‌دلیل نبود اکوسیستم کارآفرینی و همچنین نبود رویکرد توسعه شبکه‌ای کارآفرینی، به‌عنوان یکی از معضل‌های بزرگ حوزه کارآفرینی و اشتغال شناخته می‌شود. معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران اظهار کرد: برای توسعه بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط باید نقشه راه توسعه در سطح ملی تدوین شود و سپس براساس مزیت‌های منطقه‌ای طرح‌های توسعه استانی تدوین و پروژه‌های توسعه این بنگاه‌ها در سطح ملی با رویکرد توسعه شبکه‌ای اجرا شوند.
به هر روی، رویکردهای توسعه‌ای در عصر جدید بر اساس رویکرد شبکه‌ای و همکاری به‌جای رویکرد منفرد و غیرشبکه‌ای تعریف می‌شوند. همچنین رویکرد مداخله و حمایت مستقیم دولت در راه توسعه باید جای خود را به رویکرد و حمایت غیرمستقیم دهد تا بتوان در مسیر توسعه گام برداشت و ظرفیت‌های اشتغال و کارآفرینی ر ا بالا برد.بر اساس این گزارش، باید درنظر داشت توسعه با شبکه‌ای بودن امکان‌پذیر است و توسعه را باید از محل و منطقه شروع کرد و سپس در ابعاد گسترده‌تر انجام داد.
جمعیت کشور ما در سال ۱۰۳۵ در بخش فعالان روستایی ۶۸ درصد بوده در حالی که امروز و در آمار سال ۹۰ این جمعیت برعکس شده و جمعیت شهرنشین حدود ۷۰ درصد است یعنی جمعیت روستایی ما نرخ جمعیت شهری را گرفته است.
هرچند کارگزاران دولتی، سیاست‌گذاران اقتصادی، پژوهشگران، دانشگاهیان، رسانه‌ها و دیگر افراد جامعه، بر اهمیت کارآفرینی تاکید ویژه‌ای دارند اما آمارها نشان می‌دهد بنگاه‌های نوپایی که در قالب کارآفرینی شکل می‌گیرند، به‌ویژه در سال‌های اولیه، با خطر زمین‌خوردن روبه‌رو هستند تا جایی که می‌توان گفت بخش قابل‌توجهی از بنگاه‌های نوپا در همان سال نخست تاسیس تعطیل می‌شوند. بنا بر برخی آمارها، کمتر از ۱۰ درصد این بنگاه‌ها سال پنجم عمرشان را می‌بینند.