درحالی نزدیک به سه سال از تصویب تعرفه های ترجیحی میان ترکیه و ایران می گذرد که شاهد حضور دوباره هیاتی اقتصادی از ترکیه برای بازنگری در این تعرفه ها بودیم. در این میان گمانه زنی های گسترده ای وجود دارد که با توجه به ممنوعیت اعمال شده از سوی ایران برای واردات برخی محصولات غذایی از این کشور تمرکز هیات ترک بیشتر برای دستیابی به بازار صنایع غذایی ایران بوده و دیگر صنایع مثل پوشاک در اولویت دوم قرار داشته است.
گفت‌وگوی جام‌جم با حمیدرضا فولادگر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس را بخوانید.
*تاکید برخی مسئولان برای افزایش تعداد مراودات تجاری با تعرفه‌های ترجیحی به چه منظور است؟
روش تجارت با تعرفه‌های ترجیحی به عنوان روشی جایگزین است که کشورها می‌خواهند با تعداد بیشتری از کشورهای دیگر مراودات تجاری داشته باشد. البته این روند به نوعی روند مقدماتی پیوستن برخی کشورها به سازمان تجارت جهانی است تا بتوانند با استفاده از این نوع تجارت توانمندی تولیدکنندگان خود را در سطوح قابل قبولی ارتقا دهند که در روابط تجاری آزاد دچار مشکل نباشند.
*ارتقای تولیدکنندگان چگونه صورت خواهد گرفت؟
در برخی موارد تولیدکنندگان نیازمند همکاری با کشورهای دیگر هستند تا بتوانند از فناوری‌های نوین استفاده کنند، اما برخی موارد هم هست که رقابت سالم در بازار داخلی باعث ارتقای کیفیت تولید محصولات داخلی همان کشور می‌شود که مراد از تجارت ترجیحی ایران با ترکیه به عنوان اولین کشوری که از این سیستم با ایران مبادلات اقتصادی دارد نیز همین بوده است. چون مسئولان معتقدند رقابت سالم تولیدکنندگان ایران با تولیدکنندگان ترکیه می‌تواند زمینه ارتقای برخی صنایع مثل لوازم‌خانگی، پوشاک و منسوجات را برای اقتصاد کشورمان به ارمغان آورد.
*این نوع سیاست آیا به آینده پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی متکی است؟
این مقدمه‌ای برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی است، پس امروز که ایران عضو ناظر است، می‌تواند از امتیازهای این نوع تجارت برای تقویت تولیدکنندگان داخلی خود استفاده کند.
*به نظر شما مهم ترین نکته‌ای که هنگام مذاکره برای تعیین فهرست کالاهای تعرفه ترجیحی باید درنظر گرفته شود، چیست؟
مهم‌ترین نکته این است که بتوانیم در آنچه می‌دهیم و می‌گیریم تعادل برقرار کنیم. امتیازهایی که می‌دهیم باید با آنچه به دست می‌آوریم تناسب داشته باشد. چون تجارت نوین در واقع جاده‌ای دو طرفه است که باید امتیازهای طرفین در آن دیده شود و این مربوط به هیات‌های مذاکره‌کننده است که بتوانند امتیازهای مورد نظرشان را به دست آورند.
*نگرانی‌های گذشته درباره اقلام انتخابی در تجارت ترجیحی با ترکیه را تایید می‌کنید؟
بله در اولین فهرستی که برای استفاده تعرفه ترجیحی مطرح شد، تولید کنندگان ایرانی معترض بودند که منافع آنها تامین نشده است و باید فهرست کالاها بازنگری شود. که طی جلساتی که با وزیر صنعت، معدن و تجارت داشتیم، قرار شد این فهرست به نفع تولیدکنندگان ایران بازنگری شود.
*آیا این کار انجام شد؟
براساس توافق انجام شده، سه ماه فرصت داشتیم اقلام موجود را بازنگری کنیم که این اتفاق هم افتاد؛ اما انتظاری که داشتیم برآورده نشد.
*درباره سفر هیات تجاری اخیر ترکیه برای بازنگری در تجارت ترجیحی چه نظری دارید؟
باید به گونه‌ای سیاستگذاری شود که دوباره مشکل نداشته باشیم بنابراین ابتدا باید ببینیم کدام کالاها مورد چانه‌زنی طرفین قرار داشته و در صورت لزوم، از مسئولان درباره دلایل انتخاب این کالا و امتیازهای اقتصادی کشورمان سوال شود.
البته بهترین گزینه برای انجام چنین مذاکراتی این است که پیش از نشستن دور یک میز برای مذاکره، با اهل فن صنایعی که قرار است کالاهایشان به صورت ترجیحی مبادله شود مذاکراتی صورت گرفته باشد تا تصمیم‌گیرندگان از باید‌ها و نبایدهای آن صنعت کاملا اطلاع داشته باشند.