در سال‌های اخیر موضوع محصولات تراریخته به بحث داغ مجامع علمی زیست‌فناوری کشور تبدیل شده است و موضوع پنبه تراریخته نیز با توجه به اهمیت استراتژیک آن مورد توجه ویژه پژوهشگران عرصه زیست‌فناوری است.
در سال‌های اخیر موضوع محصولات تراریخته به بحث داغ مجامع علمی زیست‌فناوری کشور تبدیل شده است و موضوع پنبه تراریخته نیز با توجه به اهمیت استراتژیک آن مورد توجه ویژه پژوهشگران عرصه زیست‌فناوری است. زمانی کشورمان از تولیدکنندگان عمده پنبه بود و این صنعت در منطقه سیستان و بلوچستان رونق زیادی داشت و کارخانه‌‌های نساجی در این منطقه رونق داشتند اما آفت کرم قوزه پنبه اجازه نداد تا این صنعت در این منطقه دوام زیادی بیاورد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی بیوتکنولوژی ایران، از این زمان بود که به دلیل طغیان زیاد این آفت در منطقه، کشت پنبه در این منطقه ممنوع شد و کسب و کار بسیاری از مردم منطقه از رونق افتاد. اما گذر زمان موجب پیدایش فناوری هایی همچون «زیست فناوری و مهندسی ژنتیک» شد که توانست ضمن کاهش یا قطع استفاده از سموم کشاورزی آفت کش که خود تبعات مثبت زیست محیطی فراوانی دارد، پنبه مقاوم به آفت تولید کرده و رونق را به صنایع نساجی منطقه مکران بازگرداند.
حال این پنبه در کشور بومی‌سازی شده و در صف دریافت مجوز برای رهاسازی و تولید ملی در کشور اسلامیان قرار دارد تا مردم کشور و به ویژه مردم عزیز خطه سیستان و بلوچستان از مزایای این فناوری بهره‌مند شوند. دستیابی و استفاده از فناوری برای حل معضلات زیست محیطی و کشاورزی همان چیزی است که در بارها و بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی نظام مقدس جمهوری اسلامی بوده و هست. از این رو پای صحبت‌های آقای دکتر کمال قاسمی بزدی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات کشور و متخصص زیست‌فناوری نشستیم تا ابعاد مختلف گیاه پنبه تراریخته آشنا شویم.
“پنبه محصول استراتژیکی است که روزگاری در ایران بهعنوان طلای سفید و استان گلستان هم به عنوان سرزمین طلای سفید شناخته می‌شد. اما امروزه متاسفانه سطح زیر کشت پنبه در استان گلستان طی چند سال گذشته تا ده هزار هکتار پایین آمده است.
هر ساله آفات مهمی از قبیل زنجره، شته، سفید بالک، کرم قوزه پنبه و غیره همراه با بیماریهایی نظیر ورتیسیلیوم و فوزاریوم خسارات قابل توجهی به پنبههای کشور وارد می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به مسئله طغیان کرم قوزه در سال ۱۳۹۰ در استان گلستان اشاره کرد که بخش عظیمی از محصول این استان را نابود کرد و باعث انجام سمپاشی‌های مکرر شد.
علف‌های هرز نیز بخش عظیمی از مشکلات مربوط به کشت پنبه خصوصاً در مرحله داشت را باعث شده و عدم تناسب بین علفکشهای موجود و کنترل علف‌های هرز، کاهش چشمگیری را در میزان تولیدات پنبه بهوجود آورده‌اند. کاهش سالیانه تولیدات کشاورزی در جهان به دلیل تنش‌های زیستی مانند آفات، بیماریها و علف‌های هرز در مجموع به ۳۶ درصد می‌رسد. استفاده مداوم و معمول از آفتکشهای شیمیایی تبعات منفی زیادی را دربردارد که هزینههای گزاف سم و سمپاشی، افزایش روند مقاومت آفات به حشرهکشها و آلودگی محیط زیست از جمله آنهاست.
همهساله هزینههای هنگفتی صرف خرید سموم شیمیایی در جهان می‌شود، بهطوری که بازار جهانی فروش حشرهکشها با رقمی معادل ۱/۸ میلیارد دلار رتبه دوم فروش را در سطح جهان به خود اختصاص داده است. بنابراین گیاهان تراریخته نهتنها با کاهش هزینههای مبارزه با آفات و بیماریها، بلکه با ایجاد نوعی کشاورزی پایدار سهم به سزایی در حفظ منابع تولید و محیط زیست خواهند داشت. بنابراین با استفاده از ارقام تراریخته مقاوم به آفات، بیماریها و علفکشها در زراعت پنبه، مطمئن باشید که هزینه تولید بسیار پایین خواهد آمد.
امروزه ضرورت و اهمیت زیست‌فناوری و استفاده از محصولات تراریخته جهت حل مشکلات گرسنگی و تأمین غذا برای جمعیت ۷ میلیارد نفری کره زمین بر کسی پوشیده نیست. تأمین غذا در آینده به موفقیت پذیرش راهکارهایی بستگی دارد که از افزایش تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح حمایت کند، لذا بهرهگیری از بیوتکنولوژی و سایر فناوریهای نوین در عرصه کشاورزی تنها راهی است که میتواند چشمانداز تیره امنیت غذایی بشر در آینده را روشن کند.
در شرایطی که محصولات تراریخته در حدود ۲۰۰ کشور جهان مصرف میشوند و حداقل بخش عمدهای از دانههای روغنی وارداتی ایران نیز از کشورهای تولیدکننده محصولات تراریخته وارد میشوند، عدم کشت محصولات تراریخته در کشور تنها به سود کشورهای خارجی تولیدکننده این محصولات خواهد بود. بنابراین کشور ایران نیز با بهرهمندی از نیروهای متخصص و امکانات کافی، نباید از این قافله رو به رشد دنیا عقب بماند. از این روست که توسعه این فناوری، توجه ویژه مسئولین دلسوز وزارت جهاد کشاورزی به موضوع زیست فناوری و کشت و تولید پنبه تراریخته در کشور در جهت نیل به خودکفایی را می‌طلبد.”
اکنون زمان آن رسیده تا وزارت کشاورزی با تکیه بر دانش پژوهشگران و متخصصین متعهد و مسلمان کشورمان راه را به سوی بومی‌سازی این فناوری باز کند.