افزایش نرخ ارز تنگنای تولید

دلار امریکا با نرخ ۳ هزار و ۷۷۵ تومان در بازار آزاد فروخته شد و در ادامه با روند صعودی به ۳ هزار و ۷۷۹ تومان و بعد هم به ۳ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. این نرخ با ادامه حرکت خود در مسیر افزایشی به ۳ هزار و ۸۱۲ تومان رسید و در ادامه این روند ۳ هزار و ۸۱۹ و ۳ هزار و ۸۲۱ تومان عرضه شد.

به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از صمت، در نهایت در آخرین روز مرداد نرخ دلار به ۳ هزار و ۸۲۸ تومان رسید که بالاترین نرخ دلار در یک ماه گذشته و همچنین در سال ۱۳۹۶ به شمار می‌آید. به این ترتیب دلار امریکا در این ماه پرنوسان‌ترین ماه خود را در امسال طی کرده است.

فعالان بازار ارز بخشی از این افزایش را ناشی از رشد تقاضا می‌دانند که به دلیل شروع فصل تابستان و موسم حج است. اما بخشی از این افزایش نیز ناشی از رشد نرخ دلار بانکی است. نرخ دلار بانکی که در ابتدای فروردین امسال ۳۲ هزار و ۴۱۸ ریال بود، ابتدای مرداد به عدد ۳۲ هزار و ۶۷۰ رسید، یعنی ظرف ۴ ماه ۲۵۲ ریال افزایش نرخ داشت، اما فقط در مرداد این ارز ۲۳۳ریال رشد کرد.

اصغر سمیعی، رئیس سابق کانون صرافان افزایش نرخ‌ها در بازار آزاد را متناسب با نرخ تورم و حتی کمتر از آن دانسته و گفت: نرخ دلار از مرداد سال گذشته تاکنون حدود ۷ درصد افزایش داشته در حالی که بانک مرکزی نرخ تورم را در پایان تیر امسال حدود ۱۰ درصد اعلام کرده است. او افزود: اگر از نرخ تورم داخلی، میزان تورم امریکا که حداکثر ۳ درصد است را کم کنیم، می‌بینیم نرخ دلار در محدوده متعادلی افزایش یافته است و امر پیچیده و عجیبی نیست. اکنون بانک‌ها نرخ سود ۲۰ درصدی به مشتریان خود می‌دهند در حالی که بازدهی دلار در یک سال گذشته تاکنون فقط ۷ درصد بوده است.

افزایش نرخ ارز طبیعی است

جواد صلاحی، استاد دانشگاه به دلایل افزایش نرخ ارز اشاره و بیان کرد: توان تولید داخل، تورم، نرخ بهره، عوامل اجتماعی و سیاسی هر کدام می‌تواند عاملی برای افزایش نرخ ارز باشد.

او با اشاره به نظام دونرخی ارز در کشور بیان کرد: نظام ارزی ما مبادله‌ای و آزاد است که البته بیشتر با نرخ ارز بازار آزاد مبادله انجام شود. متاسفانه این وضعیت باعث شده برخی از رانت استفاده و رقابت کنند تا به امتیازاتی برسند.

صلاحی با تاکید بر لزوم تک‌نرخی شدن ارز اظهار کرد: برای اینکه رانت از بین برود دولت باید ارز را تک‌نرخی کند. برای این مهم دولت باید شرایطی را فراهم کند تا بازار هم شوک نشود در غیراین صورت جامعه با بحران روبه‌رو می‌شود. یکی از این راه‌ها این است که ورود و خروج ارز با محدودیت روبه‌رو نشود. مورد دیگر اینکه باید صبر کرد تا تحریم‌ها کمی سبک‌تر شود سپس دولت ارز را تک‌نرخی کند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: نرخ ارز سالانه باید به اندازه تفاوت تورم ایران و تورم طرف‌های تجاری مورد توجه قرار گیرد. این قاعده باید عملی شود تا صادرات ضربه نبیند چراکه افزایش نرخ ارز به نفع تولید داخلی و صادرات است. به طور مثال، وقتی تورم ۱۰ درصد است در کشورهای طرف تجاری از قبیل کشورهایOECD این عدد زیر ۳ درصد است. بنابراین اگر ما از تولیدکننده‌گان را حمایت نکنیم به رقابت‌پذیری و صادرات کالای خود ضربه زده‌ایم. افزایش نرخ ارز در امتداد بازار است به این معنی که بازار واکنش نشان داده و شوک عجیبی نبوده است.

افزایش نرخ ارز روندی طبیعی است 

وحید شقاقی، کارشناس اقتصاد مطرح کرد: افزایش نرخ ارز به دلیل عرضه و تقاضای روزانه بازار است، بنابراین این مسئله روندی طبیعی است که تداوم ندارد و در همین حدود باقی می‌ماند. او ادامه داد: هیچ اتفاقی نیفتاده که ما شاهد پیشران‌هایی برای تاثیرگذاری بر افزایش نرخ دلار در بازار باشیم. در آینده سیاست‌های دولت می‌تواند نرخ دلار را افزایش یا کاهش دهد و باید منتظر بمانیم که ببینیم سیاست دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز چیست.

شقاقی با اشاره به یکسان‌سازی نرخ ارز بیان کرد: اگر دولت بخواهد برای یکسان‌سازی نرخ ارز اقدام کند باید منتظر افزایش نرخ دلار در بازار باشیم. او درباره تاثیر افزایش نرخ دلار بر تولید گفت: در هر اقتصادی افزایش نرخ دلار بر بحث تولید و صادرات هم تاثیرگذار است. در این روند تولیدکنندگان کشور در بخش مواد اولیه و واسطه گاهی به ارز نیاز دارند که می‌تواند مشکل‌ساز شود.

به طور مثال، ایران‌خودرو را درنظر بگیرید وقتی دلار بالا می‌رفت مدیرانش از افزایش قمیت دلار ناراحت بودند چرا که تولیداتشان ارزبری بالایی دارد و وابستگی بالایی به دلار در حوزه مواد اولیه و کالای واسطه دارند. درمقابل برخی صنایع هم از افزایش دلار بهره‌مند می‌شدند چون مواد اولیه‌شان داخل کشور است مثل صادرکنندگان گیاهان دارویی. به این ترتیب افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی زمانی می‌تواند به نفع اقتصاد و تولید باشد که تولیدکنندگان کشور در حوزه تامین مواد اولیه و واسطه ارزبری بالایی نداشته باشند و مواد مورد نیاز خود را بتوانند تا حد امکان از داخل تهیه کنند.

این کارشناس اقتصاد به وضعیت کشورهای دیگر اشاره کرد و ادامه داد: در دنیا هم کاهش ارزش پول ملی زمانی می‌تواند به افزایش صادرات غیرنفتی منجر شود که دولت‌ها برنامه مشخص برای صادرات غیرنفتی داشته‌اند و ارزبری مواد اولیه و واسطه‌ای بنگاه‌های تولیدی تا حد امکان کاهش پیدا کرده است.

او درباره تاثیر افزایش نرخ ارز بر اقتصاد کشور گفت: این مسئله به‌طور قطع در اقتصاد ایران به افزایش هزینه‌های زندگی منجر می‌شود. اقتصاد ایران به طور عمده در حوزه مواد مصرفی بیشترین تامین را از واردات انجام می‌دهد و عمده مواد مصرفی ما وارداتی است. بر اساس آمارها ما سالی بیش از ۵۰ میلیارد دلار واردات داریم و عمده مواد مصرفی یا به صورت مستقیم یا قاچاق وارد می‌شود. بنابراین اقتصاد ایران با نرخ دلار ارتباط تنگاتنگی دارد و افزایش نرخ دلار بر افزایش تورم تاثیر مستقیمی دارد و آن هم می‌تواند بر تولیدکنندگان فشار وارد کند. بعد از آن فشار بر مصرف‌کننده است که در نهایت درخواست دستمزد بیشتر می‌کند و این دور ادامه می‌یابد.