امضای موافقتنامه سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری خط اعتباری ایران با گروه سیتیک چین مهم‌ترین رویداد اقتصادی هفته جاری بود که رکوردی دیگر در جذب منابع خارجی پس از رکود فاینانس ۸ میلیارد یورویی با اگزیم‌بانک کره جنوبی است.
به عبارت دیگر، با ثبت دو رکورد جذب فاینانس می‌توان سرازیر شدن منابع سرشار خارجی به کشور را یکی از مهم‌ترین رویدادهای اقتصادی شهریور ۹۶ به شمار آورد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از صمت، رفع محدودیت‌های مالی و بانکی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برنامه جامع اقدام مشترک ایران و گروه ۱+۵ است که با رایزنی‌های اقتصادی و دیپلماتیک برای جذب سرمایه‌های خارجی پس از گذشت ۲۰ ماه از انعقاد برجام حدود ۴۵ میلیارد دلار قرارداد فاینانس به امضا رسیده است.
ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی از تشکیل صف کشورهای مختلف برای تامین منابع مالی فاینانس برای ایران خبر داد و گفت: طرح تامین مالی خارجی فاینانس از سوی کشورها تشکیل شده و در هفته‌های آینده سرمایه‌های سرشار خارجی روانه ایران خواهد شد. سرازیر شدن منابع سرشار خارجی برای توسعه و آبادانی کشور در سایه انسجام دستگاه‌های اجرایی و تلاش بی‌وقفه مسئولان به‌دست آمده است و امید هست با جذب این منابع، راه اشتغال و عمران کشور هموارتر شود.»
سهم ۷۰ درصدی چین در فاینانس دادن به ایران
براساس اطلاعات سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و کمک‌های فنی و اقتصادی ایران، چین در ۲سال اخیر یکی از بزرگترین تامین‌کنندگان مالی کشور بوده است؛ «سیتیک تراست» چین در هفته جاری قرارداد ۱۰ میلیارد دلاری فاینانس با ایران امضا کرد تا صرف پروژه‌های آبی، محیط‌زیست و حمل‌ونقل شود. «سیتیک »یکی از گروه‌های بزرگ فعال در زمینه مسائل مالی و اقتصادی چین است که در این قرارداد با بانک‌های صنعت و معدن، توسعه صادرات، رفاه کارگران، پارسیان و پاسارگاد همکاری می‌کند.
علاوه‌بر این، در ۲۰ ماه گذشته شرکت بیمه اعتبار صادراتی چین (سایناشور) ۱/۹ میلیارد یورو (۲/۵ میلیارد دلار) برای ساخت راه‌آهن تهران - قم – اصفهان خطوط اعتباری به ایران اختصاص داده‌اند. بانک توسعه چین نیز قراردادی به ارزش ۱۵ میلیارد یورو ( ۱۸ میلیارد دلار) برای پروژه‌های عمرانی و تولیدی ایران درنظر گرفته و اگزیم‌بانک چین ۱/۷ میلیارد دلار برای برقی کردن راه‌آهن تهران - مشهد اختصاص داده است.به عبارت دیگر، چین تاکنون با ۳۲/۲ میلیارد دلار گشایش خطوط اعتباری بیش از ۷۰ درصد منابع مالی خارجی ایران تامین کرده است.
سایر شریکان اقتصادی ایران
کره جنوبی یکی دیگر از شریکان بزرگ اقتصادی ایران در تکمیل پروژه‌های عمرانی و زیربنایی است. در اوایل شهریور امسال اگزیم‌بانک کره جنوبی با امضای قراردادی با ۱۲ بانک ایرانی، ۸ میلیارد یورو (حدود ۱۰ میلیارد دلار) به پروژه‌های بهداشت، حمل‌ونقل و انرژی ایران اختصاص داد.
در کنار آن دولت روسیه نیز در مجموع ۲/۲ میلیارد یورو را از طریق «ونش اکونوم بانک روسیه» به ساخت نیروگاه هرمزگان و برقی کردن قطار گرمسار اینچه‌برون اختصاص داده است. هند دیگر شریک ایران در پرداخت تسهیلات خارجی به ایران است که قرارداد آن در قالب طرح توسعه بندر چابهار پیگیری می‌شود؛ در این برنامه هند ضمن پرداخت ۱۵۰ میلیون دلار فاینانس به ایران، ۸۵ میلیون دلار نیز در بندر چابهار سرمایه‌گذاری کرده است.بر این اساس، مجموع قراردادهایی که از آغاز اجرای برجام تاکنون برای تامین مالی خارجی با ایران منعقد شده است، به ۴۴ میلیارد و ۹۷۴ میلیون دلار می‌رسد.
اروپایی‌ها در راه همکاری با ایران
برپایه این اطلاعات، برنامه ایران برای جذب منابع مالی خارجی هنوز تکمیل نشده و طبق برنامه‌ریزی و رایزنی‌ها، قرار است بانک‌های «اوبر بانک اتریش» و «دانسکه دانمارک» نیز به جمع پرداخت‌کنندگان این تسهیلات اضافه شوند.
از آنجا که تفاهمنامه همکاری ایران و اگزیم‌بانک چین برای انعقاد قرارداد به ارزش ۱۰ میلیارد دلار بوده و تاکنون فقط ۱/۷ میلیارد دلار آن مربوط به پروژه برقی کردن راه‌آهن تهران – مشهد پرداخت شده است، ۸/۳ میلیارد دلار دیگر باقی مانده که به زودی قرارداد آن امضا خواهد شد.
بانک‌های اتریش و دانمارک نیز قرار است برای اجرای برخی طرح‌های عمرانی در مجموع ۲ میلیارد دلار به ایران فاینانس پرداخت کنند. رایزنی‌ها برای انعقاد قرارداد با آلمان، ژاپن و ایتالیا نیز در حال انجام است.
سهم ۲۵ درصدی منابع خارجی در رشد اقتصادی
براساس برنامه ششم توسعه، باید بیش از ۳/۲۵درصد از منابع مورد نیاز برای تحقق رشد ۸ درصدی کشور از محل سرمایه‌گذاری و تامین مالی خارجی تامین شود. بر همین مبنا، در طول ۵سال آینده سالانه به ۶۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریم که برای تحقق آن نیازمند مشارکت و تلاش هرچه بیشتر دستگاه دیپلماسی کشور و دستگاه‌های اقتصادی دخیل در جذب منابع و سرمایه‌های خارجی هستیم.
حواشی نفتی قراردادهای فاینانس
علاوه‌بر خبر انعقاد قراردادهای مختلف فاینانس در هفته جاری گمانه‌زنی برخی از رسانه‌ها مبنی‌بر اینکه این فاینانس‌ها از محل منابع نفتی دپو شده ایران در زمان تحریم در کشورهای تامین‌کننده به ایران اختصاص یافته و تنها مشمول پروژه‌های دولتی خواهد شد، موفقیت دولت دوازدهم در جذب سرمایه‌گذاری خارجی از طریق خطوط اعتباری را زیر سوال برد.
البته رئیس کل بانک مرکزی به سرعت به این حواشی پاسخ داد و رد پای دارایی‌های نفتی در فاینانس را تکذیب کرد.سیف در این باره گفت: فاینانس‌های جدیدی که از سوی کشورهای خارجی به اقتصاد ایران اختصاص یافته، برای حمایت از تولید و فعالان اقتصادی بخش خصوصی گشایش خواهد یافت و اولویت با بخش غیردولتی است.
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا فاینانس‌های جدید برای اقتصاد ایران، از محل درآمدهای ناشی از فروش نفت است، گفت: به هیچ عنوان پول حاصل از فروش نفت ایران به کشورهای خارجی، در این فاینانس‌ها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و این منابع، از محل اعتبارات کشورهای مختلف است.
بنا بر این گزارش، گشایش خطوط اعتباری و روابط بانکی را می‌توان یکی از دستاوردهای بزرگ برجام برشمرد که حجم قابل توجهی از کسری بودجه دولت را پوشش خواهد تا از انباشت پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام در کشور کاسته و تامین مالی به عنوان بزرگترین چالش پروژه‌های عمرانی برطرف شود.