افزایش نرخ ارز به تصمیم ترامپ مربوط نیست

سیدرضی حاجی آقامیری

افزایش قیمت ارز در روز گذشته و معامله آن با نرخ بیش از چهار هزار تومان در بازار داخلی بیش از هر عامل دیگری به کنش‌های دولت مربوط است. به نظر می‌رسد  دولت به این نتیجه رسیده است که برای برون‌رفت از وضعیت کنونی در اقتصاد ایران به واقعی شدن نرخ دلار نیاز داریم.

افزایش نرخ دلار، افزایش صادرات غیرنفتی را به دنبال خواهد داشت که به‌موجب آن ریال بیشتری به اقتصاد تزریق می‌شود. دولت در آغاز دوره دوازدهم هم به این مهم اشاره کرد که تصمیم دارد رویه متفاوتی از گذشته نسبت نرخ دلار در پیش بگیرد بنابراین هر نوع افزایش نرخ طبیعی به نظر می‌رسد.

هر نوع عدم دخالت دولت در بازار ارز درست است اما اقدام اشتباه  دولت این بود که در آخرین افزایش نرخ دلار به بیش از چهار هزار تومان برای کاهش آن در بازار دخالت کرد. این نوع دخالت‌ها زمینه افزایش جهشی  نرخ دلار را فراهم می‌کند هرچند در شرایط فعلی شیب افزایش قیمت دلار آرام است و بهتر است دولت به‌منظور جلوگیری از هر نوع جهش قیمت  به بازار ورود نکند. به‌طور حتم عدم دخالت دولت در بازار ارز در درازت مدت آثار خوبی برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت.

نمی‌توان سقفی برای افزایش قیمت ارز و نرخ واقعی آن در نظر گرفت. باید دید چه قیمتی با واقعیات اقتصاد کشور همخوانی دارد و اقتصاد ما چطور عمل می‌کند. نکته مهم مدیریت این صحنه توسط دولت است تا شوک‌های شدیدی به اقتصاد کشور وارد نشود. در این زمینه به استراتژی اقتصادی نیاز داریم که متأسفانه در ظاهر آن را نمی‌بینیم. به نظر نمی‌رسد که دولت برنامه خاصی را برای اقتصاد ایران در نظر گرفته باشد و اگر هم‌چنین برنامه‌ای تدوین‌شده دیگران از آن بی‌خبرند.  

به نظر من افزایش قیمت دلار متأثر از تصمیم ترامپ درباره برجام نیست. بیش از هر چیز عوامل داخلی بر قیمت دلار اثرگذار بوده است. با توجه به موضع‌گیری جامعه اقتصادی اروپا نسبت به برجام و هر نوع تصمیم آمریکا برای خروج از آن، افزایش قیمت دلار تابعی از هیجانات سیاسی نیست.

آمریکا در اقتصاد ایران نقش نافذ و فعالی ندارد. از سوی دیگر آزادسازی معاملات بانکی به دلیل کارشکنی‌های آمریکا هرگز اتفاق نیفتاده است. تنها تغییر ایجادشده در وضعیت ما با دنیا مربوط به معاملاتی است که با اروپایی‌ها انجام دادیم، معاملاتی که اصلاً شوخی نیست. اروپایی‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کردند. آن‌ها از برجام دفاع می‌کنند و فکر می‌کنم هر نوع تحلیل هر نوع اثرگذاری و اثرپذیری از تصمیم ترامپ در مورد برجام را باید به پس‌ازآن انجام  آن موکول کرد.