قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه ۵۰ درصد صادرات دنیا به کشورهایی است که با آنها قرارداد تعرفه ترجیجی دارند، گفت: اما در ایران این رقم بسیار ناچیز و فقط ۳ درصد است.
محمدرضا مودودی در نمایشگاه و همایش صنعت غذایی روسیه که در تهران برگزار شد، بیان کرد: براساس گزارش 2011 سازمان جهانی تجارت درخصوص وضعیت تجارت بین کشورها براساس قراردادها و تعرفه‌های ترجیحی در سال 1990 تعداد تعرفه‌های ترجیحی بین کشورها تنها 70 فقره بوده و در سال 2110 این تعداد به 600 فقره رسیده است که هم از نظر تعداد فقرات و هم پوشش اقلامی که مشمول تعرفه ترجیحی می‌شدند مشاهده میشود که طی این 20 سال رشد داشته است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از خبرگزاری فارس، قائم مقام سازمان توسعه تجارت گفت: اخیرا گزارش جدیدی از سازمان جهانی تجارت منتشر شده که در این گزارش آمده است که 50 درصد از اقلامی که در دنیا تولید میشود به کشورهایی صادر میشود که دارای توافقات ترجیحی هستند.
وی اظهار داشت: بنابراین، این گزارش نشان می‌دهد که توافقات منطقه‌ای در تجارت سهم زیادی دارد و هر سال هم سهم این توافقات در تجارت بیشتر میشود.
مودودی با طرح این سؤال که کشور ایران به عنوان یکی از پرهمسایه‌ترین کشورهای دنیا چقدر از ظرفیت توافقات ترجیحی و صادرات به کشورهای همسایه استفاده کرده است؟ گفت: با بررسی این موضوع به این نتیجه می‌رسیم که سهم تجارت ایران با کشورهای غیرهمسایه بیشتر از بسیاری از همسایگان ما است.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته تحولات خوبی را در عرصه تجارت خارجی تجربه کردیم، افزود: در طول 15 سال گذشته حجم صادرات غیرنفتی‌مان 10 برابر شده که هزار درصد رشد داشته است.
وی با اشاره به اینکه صادرات غیرنفتی کشور از 4.2 میلیارد دلار سال 1380 به 44 میلیارد دلار در سال 1395 افزایش یافته است، اظهار داشت: در این سوال مطرح میشود که این صادرات ناشی از برنامه‌ای هوشمندانه و مدون بوده و یا اینکه به‌صورت اتفاقی بوجود آمده است که باید بگویم بخشی از این افزایش صادرات هوشمندانه و بخشی هم به‌صورت اتفاقی رخ داده است.
مودودی گفت: در سبد صادراتی ما محصولات پتروشیمی محصول یک اندیشه درست برای ایجاد فرصت‌های بیشتری برای صادرات بوده است و باز شدن فضای سیاسی عراق و افغانستان به نفع ایران و سقوط صدام و طالبان باعث شد که دو بازار بالقوه ما بالفعل شوند و این امر سبب شد تا موقعیت خوبی را در این دو کشور به لحاظ صادرات غیرنفتی تجربه کنیم.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه اما ظرفیت بسیاری از کشورهای همسایه ما برای صادرات به صورت بالقوه مانده است، تصریح کرد: دو مشکل اساسی در این بخش وجود دارد.
وی با تأکید بر اینکه مشکل اول در رابطه با بحث توافقات ترجیحی است ، تصریح کرد: مشکل اساسی این است که در ازای صادراتی که قرار است انجام دهیم حاضر نیستم بازار صادراتی ما را در اختیار کشور مقابل قرار دهیم.
مودودی بیان داشت: بازار در برابر بازار استراتژی تجاری امروز تمام دنیا بخصوص کشورهایی که در حوزه تجارت ترجیحی کار می‌کنند است.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه ایران با 7 کشور قرارداد تعرفه ترجیحی دارد که یکی از این قراردادها با کشور سوریه در قالب تجارت آزاد است، گفت: اما حجم تجارت ما از طریق قراردادهای تعرفه ترجیحی بسیار کم و تنها 3 درصد است.
وی افزود: مذاکرات برای پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا نهایی شده و ظرف چند روز آینده با حضور مقامات ارشد این توافقنامه به مرحله نهایی می‌رسد.
مودودی با طرح این سؤال که بحث این است که چرا ما در برقراری روابط تجاری با کشورهایی که با آنها توافقنامه ترجیحی داریم موفق نبوده‌ایم، گفت: دلیل این است که ما در ایران در دهه 60 و 70 به دلیل شرایط خاصی سیاسی کشور تولید کننده تمام محصولاتمان بودیم و همین امر امروز به مانعی برای توسعه تجارت شده است در حالی که ما می‌خواهیم با تمام دنیا تعاملات تجاری داشته باشیم.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: در مذاکرات با کشورهای مختلف کالاهایی که قرار صادر شود را مشخص می‌کنیم اما وقتی می‌خواهیم کالایی را از سایر کشورها به کشورمان وارد کنیم برای ما تصمیم‌گیری سخت است، زیرا هر کالایی را که بخواهیم وارد کنیم یک بخش از بدنه اقتصادی ما است.
وی افزود: شرکت‌های ما کوچک و غیررقابتی هستند و توان رقابت با شرکت‌های بزرگ تجاری دنیا را ندارند.
مودودی گفت: حتی برای واردات کالاهایی مثل میوه و پنبه که تولید داخلی نداریم و یا تولید داخلی‌مان هم کم است با اکراه عمل می‌کنیم زیرا نگران هستیم که مبادا میوه‌های تولیدی فصل از این واردات لطمه ببینند.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه با این نوع نگاه تجارت ما به بن‌بست می‌خورد، اظهار داشت: و بنابراین نمی‌توان شیب تند تجارت خارجی را که انتظار آن را داریم محقق کنیم.
وی افزود: مشکل دوم بحث نوع نگاه ما به بازارها است زیرا باز شدن بازارهای تجاری مثل عراق و افغانستان ما را دچار خطای استراتژیک کرده است که فکر می‌کنیم هر کشور دیگری که دروازه‌های تجاری خود را به روی ما باز می‌کند شبیه این دو کشور است در صورتیکه این طور نیست.
مودودی بیان داشت: روسیه یکی از بازارهای مدرن دنیاست و وقتی شما می‌خواهید وارد بازار مدرن روسیه شوید باید ادبیات یک بازار مدرن را بشناسید و باید بدانید این بازار مثل عراق و افغانستان نیست که هر روز با یک قیمت و با یک کیفیت کالایی را به آنجا صادر کند.
قائم مقام سازمان توسعه با تأکید بر اینکه مشکل اساسی از مدرن نبودن بازار ایران است، گفت: وقتی این بازار مدرن شود شبکه‌های پشتیبان حمایتی برای صادرات در خود ایران شکل می‌گیرد و وقتی این شبکه‌ها شکل بگیرد قابلیت و صدور کالاهای تولیدی داخل را هم خواهند داشت که تحقق این کار نیازمند حمایت بخش دولتی و خصوصی است.
وی افزود: ما باید جایگاه خودمان را نظام تجارت جهانی تعریف کنیم و اگر این نظام را به درستی تعریف نکنیم قطعا بازنده اصلی تجارت ما خواهیم بود.
مودودی با بیان اینکه در سازمان توسعه تجارت مشوق‌هایی را برای توسعه تجارت در نظر گرفته‌ایم گفت: از محل این مشوق‌ها سال گذشته خط هوایی تهران - آستاراخان راه‌اندازی شد اما متاسفانه در بهترین حالت فقط 13 نفر متقاضی استفاده از این خط هوایی بودند.
وی افزود: از خط دریایی هم استفاده بهینه نشده و در بهترین حالت با 30 درصد ظرفیت به سمت روسیه حرکت می‌کند.