صنعت نساجی یکی از ارکان اصلی تولید پوشاک هر کشوری است و به تبع ایران از این قاعده مستثنی نیست اما امروز این صنعت با مشکلات عمده‌ای مواجه شده است.
نزدیک به 90 سال قبل راه‌اندازی کارخانجات نساجی در اصفهان، این شهر را به یکی از قطب‌های این صنعت در منطقه تبدیل کرد تا آنجا که به آن لقب "منچستر شرق" دادند. در آن روزگار کارخانجات بافندگی یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی مردم اصفهان به شمار می‌رفت و در کمتر از دو دهه نزدیک به 10 کارخانه بزرگ نساجی در این شهر راه‌اندازی شد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از خبرگزاری تسنیم ، برخی از این کارخانجات که در دهه 40 و 50 توسعه گسترده‌ای یافته بودند و روز به روز به اوج می‌رسیدند و امتیازهای متعددی از تولید این سرزمین را به خود اختصاص می‌دادند، به دلیل واردات بی‌رویه اجناس ارزان قیمت خارجی، عدم عاقبت اندیشی و به روز نشدن تکنولوژی، چرخ‌های از رده خارج شده و سوء مدیریت‌ها در بخش‌های فنی اکنون به ساختمان‌های مخروبه‌ای تبدیل شده‌اند و برخی از آنها لنگ لنگان طی مسیر می‌کنند.
صنعت نساجی، صنعتی سودآور و استراتژیک در استان اصفهان به‌شمار میرود امروزه واردات بی‌رویه، رکود، مالیات بر ارزش افزوده، بالا بودن نرخ سود تسهیلات، جرائم بانکی تار و پود نساجی اصفهان را درهم تنیده و نفس کارخانه‌های آن به شماره افتاده است.
بی‌رونقی نساجی با رشد قاچاق
رئیس هیئت مدیره انجمن نساجی استان اصفهان گفت: قاچاق مسئله اساسی و اصلی بی‌رونقی صنعت نساجی است و به جای مقابله با قاچاقچیان باید زمینه قاچاق را برطرف کرد.
حبیب‌الله شاه‌کرمی ، واقعی ساختن نرخ ارز را عامل موثر کاهش قاچاق پوشاک در کشور برشمرد و اظهار داشت: با پایین بودن نرخ ارز قاچاق کالا برای قاچاقچیان بسیار به صرفه است.
وی افزود: صنعت نساجی برای بقا باید حداقل 30 درصد تولیدات را صادر کنند، اما صادرات به بازاریابی و مطالعه بازار نیاز دارد.
رئیس هیئت مدیره انجمن نساجی استان اصفهان با انتقاد از عملکرد ضعیف رایزنان بازرگانی ایران در سایر کشورها، بیان کرد: واحدهای نساجی به تنهایی نمی‌توانند به بازاریابی محصولات خود در کشورهای هدف بپردازند و رایزنان بازرگانی باید در این زمینه نقش موثری را ایفا کنند.
وی با اشاره به تجربه رایزنان بازرگانی چین در کشورهای مختلف گفت: این رایزنان با همکاری شرکت‌های بازاریابی هر کشور اقدام به بازاریابی محصولات چینی کرده و بستر را برای حضور تولیدات چینی در آن کشورها فراهم می‌کنند.
شاه‌کرمی با بیان اینکه درصد بالای اشتغالزایی در صنعت نساجی کشور بر عهده اصفهان قرار دارد، اظهار داشت: فشارهای اقتصادی سال‌های گذشته سبب شد نتوانیم صادرات مناسبی داشته باشیم و افزایش صادرات نساجی، در کشور در گرو مجهز شدن این صنعت به تکنولوژی‌های نوین است.
تولید 90 درصد باند و گاز کشور در اصفهان
وی با اشاره به ظرفیت بالای صنعت نساجی در اصفهان، افزود: از مجموع 8 هزار واحد صنعتی موجود در اصفهان 2 هزار و 200 واحد آن به صنعت نساجی اختصاص دارد.
وی پیرامون اینکه درصد بالایی از تولیدات صنایع نساجی کشور به اصفهان تعلق دارد، بیان کرد: 75 درصد فرش، 65 درصد پاچه و 90 درصد باند و گاز کشور در اصفهان تولید می‌شود و در مجموع 50 درصد تولید الیاف مصنوعی صنعت نساجی در اختیار اصفهان است.
وی با بیان اینکه صنعت فولاد و نساجی، اصفهان را به قطب صنعتی کشور تبدیل کرده است، گفت: فشارهای اقتصادی سال‌های گذشته و اعمال تحریم‌ها سبب شد نتوانیم صادرات مناسبی داشته باشیم.
رکود 70 درصدی صنعت نساجی اصفهان را تهدید می‌کند
دبیر انجمن کارفرمایان نساجی اصفهان با بیان اینکه وعده‌های بسیاری برای بهبود وضعیت صنعت نساجی داده شد، اما متأسفانه هیچ‌کدام از این قول‌ها اجرایی نشد، گفت: رکود 70 درصدی صنعت نساجی اصفهان را تهدید می‌کند.
فعالیت واحدهای نساجی اصفهان کمتر از 50 درصد ظرفیت
دبیر انجمن صنایع نساجی استان اصفهان با بیان اینکه از 8 هزار واحد صنعتی دارای پروانه استان 2 هزار و 300 واحد به صنعت نساجی اختصاص دارد و در کنار 6 هزار و 145 واحد کارگاهی کوچک 107 هزار اشتغال در اصفهان ایجاد کرده است، گفت: در شرایط کنونی اغلب این واحدها زیر 50 درصد ظرفیت مشغول فعالیت هستند.
مظفر چلمقانی اظهار داشت: انجمن صنایع نساجی قدیمی‌ترین و معتبرترین تشکل صنفی است و سابقه 20 ساله دارد. صنعت نساجی کشور پشتوانه 20 دانشگاه و 14 هزار نیروی تحصیلکرده در این رشته است.
صرف تنها 5 درصد هزینه سرمایه‌گذاری صنعتی در بخش نساجی
وی با بیان اینکه صنعت نساجی یکی از 7 صنعت استراتژیک کشور است که تنها 5 درصد هزینه سرمایه‌گذاری صنعتی در این بخش صرف می‌شود، افزود: صنعت نساجی 12 درصد اشتغال کشور را به خود اختصاص داده است و این صنعت از نظر اشتغالزایی در رده برترین صنایع قرار داشته و کمتر صنعتی نظیر نساجی ایجاد اشتغال می‌کند.
دبیر انجمن صنایع نساجی استان اصفهان بیان کرد: از 8 هزار واحد صنعتی موجود در استان اصفهان، حدود 2 هزار و 300 واحد شناسنامه‌دار و 6 هزار واحد کارگاهی کوچک نساجی بدون شناسنامه در استان مشغول فعالیت هستند که 100 هزار نیروی انسانی را به کار گرفته‌اند، در مجموع 130 هزار نفر در صنعت نساجی استان مشغول به کار هستند که با احتساب خانواده آنها 500 هزار نفر از طریق این صنعت ارتزاق می‌کنند.
وی ادامه داد: امروز این صنف با انواع و اقسام مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند و با وجودی که جلسات متعددی با سران اقتصادی کشور و استان درباره رفع این مشکلات مطرح کردیم، اما هنوز بر سرجای خود مانده است.
سایه رکود همچنان بر سر نساجی اصفهان
چلمقانی با تأکید بر اینکه استان اصفهان قطب صنعت نساجی کشور است، گفت: متأسفانه رکودی بی‌سابقه بر صنعت نساجی اصفهان سایه افکنده که سبب تعطیلی بسیاری از کارخانه‌های بزرگ شده و اکنون درصد بالایی از کارخانه‌ها و کارگاه‌های نساجی استان بازار خود را از دست داده‌اند.
وی با انتقاد از اینکه وعده‌های بسیاری برای بهبود وضعیت صنعت نساجی داده شد، اما متأسفانه هیچ‌کدام از این قول‌ها اجرایی نشده است، اظهار داشت: رکود همچنان گریبان‌گیر نساجی استان اصفهان است، نه تنها رکود بلکه کمبود مواداولیه، کمبود نقدینگی، بالا بودن نرخ بهره بانکی و افزایش مالیات کمر صنایع نساجی را خم کرده است.
دبیر انجمن صنایع نساجی استان اصفهان افزود: در سراسر دنیا زمانی که صنعتی با رکود روبه‌رو است تمام متولیان و متصدیان صنعتی با همکاری یکدیگر به یاری صنعت دچار رکود می‌شوند، بانک‌ها در اعطای تسهیلات به این صنایع همکاری بیشتری می‌کنند و حتی قوانین را در راستای حمایت از صنایع با تغییراتی اجرایی می‌سازند، اما متأسفانه در کشور ما بسیاری از این مسائل رعایت نمی‌شود.
وی واردات بی‌رویه انواع محصولات تولیدی نساجی از دیگر کشورها را در حال حاضر عمده‌ترین مشکلات موجود در این بخش برشمرد و بیان کرد: ورود محصولات ساخته شده در خارج همچون پارچه، پوشاک از ترکیه، تایوان، هند و چین به صورت قاچاق سبب ایجاد مشکلات بسیاری در این صنعت شده و قاچاق کمر کارخانه‌ها را شکسته است.
تنیده شدن تار و پود نساجی اصفهان با تداوم واردات منسوجات خارجی
چلمقانی پیرامون اینکه کارخانجات نساجی استان اصفهان به دلیل شرایط اقتصادی کنونی و واردات کالاهای بی‌کیفیت کشورهای بیگانه با ظرفیت زیر50 درصد فعالیت می‌کنند، گفت: برخی از افراد با استفاده از رانت، اقدام به واردات بی‌رویه منسوجات کرده‌اند که این امر نه تنها سبب خمیدگی کمر کارخانه‌ها نساجی استان شده، بلکه با افزایش و تداوم واردات منسوجات خارجی تار و پود نساجی اصفهان در آینده رشته خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه جلوگیری از ورود پوشاک به اصفهان در رونق دوباره صنعت نساجی استان اصفهان نقش به‌سزایی دارد، اظهار داشت: فعالان صنعت نساجی اصفهان انتظار دارند مسئولان با جلوگیری از واردات و قاچاق بی‌رویه کالاهای نساجی به صنعت نساجی کمک کنند تا این صنعت به موقعیت و جایگاه گذشته خود برسند.
آشفتگی بازار منسوجات در داخل با واردات نخ و پارچه
دبیر انجمن صنایع نساجی استان اصفهان افزود: با وجود تأمین بخشی از نیاز واحدهای تولیدی با مواداولیه داخلی هنوز 70 درصد از مواداولیه با واردات تأمین می‌شود، علاوه بر واردات مواداولیه خارجی به کشور، محصولات نساجی مانند نخ و پارچه نیز با واردات از دیگر کشورها وضعیت فعلی بازار منسوجات در داخل را آشفته کرده است.
وی کشورهای چین، ترکیه، پاکستان و کره را از عمده کشورهای وارد کننده محصولات نساجی به کشور خواند و بیان کرد: در میان کشورهای واردکننده محصولات نساجی، چین رتبه نخست میزان واردات به کشور را به خود اختصاص داده، اما محصولات چینی در مقایسه با منسوجات داخلی با وجود پایین بودن قیمت، کیفیت قابل رقابتی با تولیدات داخلی ندارند.
چلمقانی پیرامون اینکه قیمت بالای انرژی و مواداولیه مورد نیاز واحدهای نساجی در داخل سبب افزایش قیمت تمام شده محصولات داخلی شده است، گفت: واحدهای تولیدی داخلی با مدنظر قرار دادن کیفیت بالا در تولیدات خود در مقایسه با اجناس وارداتی، بازار فروش محصولات در داخل را در مقایسه با تولیدات بی‌کیفیت خارجی از دست داده‌اند.
وی اظهار داشت: حذف تعرفه گمرکی انواع مواداولیه و قطعات نساجی یکی از راه‌های رونق این صنعت است، با ورود موادخام و اولیه و همچنین حمایت از تولید داخل می‌توان چرخ‌های صنعت نساجی کشور را به چرخش درآورد.
دبیر انجمن صنایع نساجی استان اصفهان افزود: امروز صنعت نساجی در استان به دلیل مالیات‌های گزاف و مشکلات بانکی با اداره دارایی و بانک‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.
ضربه مهلک مالیات بر ارزش‌افزوده بیشتر از قاچاق به صنعت نساجی
وی با تأکید بر اینکه مالیات بر ارزش‌افزوده بیشتر از قاچاق به صنعت نساجی ضربه‌زده است، گفت: در این شرایط ما در زمان رونق تولید هم در رکود بودیم و در حال حاضر انبارهای کارخانه‌ها پر از محصولات است.
چلمقانی اظهار داشت: اکنون صنایع نساجی با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اما همچنان شاهد سخت‌گیری‌های فراوانی در این بخش هستیم، مشکلات مالیاتی همچنان پابرجاست و بانک‌ها نیز همکاری لازم ندارند.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی وضعیت نساجی استان اصفهان مناسب نیست، افزود: بنگاه‌های دارایی و بانک‌ها هر روز مشکلی را برای این صنعتگران ایجاد می‌کنند.
دبیر انجمن صنایع نساجی استان اصفهان بیان کرد: مسئولان و افرادی که با این هنر ارتزاق می‌کنند باید برای رونق بخشیدن به آن تلاش بیشتری کنند، مسائل مالیاتی صنعتگران نساجی استان باید حل و فصل شود، صنعت نساجی نیازمند حمایت جدی مسئولان است، چنانچه به این مسئله توجه شود، خدمت بزرگی به تولید داخلی خواهد شد.
فلج شدن صنایع نساجی با واردات بی‌رویه منسوجات به ایران و نبود حمایت دولت
رئیس مجمع نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفت: نبود حمایت و واردات بی‌رویه پارچه‌ها و محصولات بی‌کیفیت وابسته به نساجی بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی اصفهان را با ورشکستگی و تعطیلی روبه‌رو کرده است.
حجت‌الاسلام سید ناصر موسوی لارگانی با اشاره به سابقه بیش از هزار ساله صنعت نساجی در کشور و استان اصفهان، اظهار داشت: صنعت نساجی کشور برای جلوگیری از رکود و تعطیلی نیازمند حمایت جدی دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
وی قاچاق گسترده پارچه از مرزهای کشور را مهم‌ترین معضل صنعت نساجی برشمرد و افزود: واردات غیرقانونی از این مبادی چرخ تولید بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی نساجی را خوابانده و منجر به تعدیل و بیکاری بیش از هزاران کارگر شده است.
نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اشباع بازار کشور با محصولات قاچاق، بیان کرد: تولیدات داخلی با وجود کیفیت بالای محصولات خریداری ندارد و فروشندگانی که بیشتر اجناس مغازه آنها را کالاهای قاچاق پرکرده به دلیل کسب سودهای بیشتر کمتر به محصولات نساجی کشور گرایش دارند.
وی بیان کرد: به‌رغم توصیه مقام معظم رهبری، هر ثانیه شاهد افزایش واردات بی‌رویه کالاهای تولیدی در ایران هستیم که تداوم این شرایط بدون شک به بیکاری حجم وسیعی از کارگران کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی نساجی کشور و استان اصفهان می‌انجامد.
موسوی لارگانی گفت: طی دهه‌های طولانی با واردات بی‌رویه، قاچاق کالا، نبود حمایت جدی دولتمردان و موانع رونق کسب و کار از جمله بروکراسی اداری صنایع نساجی کشور با ظرفیت کامل خود تولید نداشته و کارخانه‌ها هم به دلیل تعدیل نیرو با مشکلات بسیاری روبه‌رو شده‌اند.
وی بروکراسی اداری را عامل اثرگذاری رکود حاکم بر اقتصاد کشور دانست و اظهار داشت: این امر سبب بی‌رونقی کسب و کار و تعطیلی واحدها و بنگاه‌های تولیدی می‌شود.
نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه دولت باید از صنعت نساجی به عنوان صنعتی اشتغال‌زا حمایت ویژه‌ای داشته باشد، گفت: مسائل بروکراسی اداری در مسیر این صنعت باید برداشته و عوارض‌های که از صنعت نساجی گرفته می‌شود کاسته و در مسیر رشد آن هزینه کنیم.
وی افزود: به‌رغم اینکه نساجی در کشور ما قدمت دیرینه و چندین هزار ساله دارد، اما با واردات بی‌رویه منسوجات به ایران و نبود حمایت دولت، نساجی ما فلج می‌شود.
حمایت از تولیدات داخلی نجات بخش مشکلات
با وجود همه آنچه گفته شد بسیاری از کارشناسان معتقد هستند در صورتی که مردم به سمت استفاده از تولیدات داخلی روی بیاورند، باز هم می‌توانیم به همان شرایط دوران رونق صنعت نساجی اصفهان بازگردیم.
در حال حاضر بازار اصفهان، بازارهای ایران و بازارهای منطقه‌ای مملو از محصولات صنایع نساجی داخلی هستند، این همه محصولات مرغوب ایرانی، اما چشمان مردم به روی آنها بسته است.
با تأسف بسیار باید گفت بعضی از فروشندگان فقط به منظور کسب درآمد بیشتر منسوجات و پوشاک عالی و مرغوب که دست رنج هموطنان و جوانان همین مرز و بوم است را به عنوان کالاهای خارجی تحویل ملت می‌دهند و با این کار جز به اشتغال جوانان این کشور آسیب نمی‌رسد.
در حال حاضر بسیاری از واحدها و کارگاه‌های نساجی در اصفهان تعطیل و نیمه تعطیل هستند و با فشارهایی که روی تولیدکنندگان وارد می‌شود، حمایت از تولید در حد شعار باقی مانده است.
نساجی یکی از صنایعی است که با حمایت از آن و حرکت به سمت رونق دوباره آن، حداقل می‌توان مشکل بیکاری استان اصفهان را تا حد زیادی حل کرد چرا که در گذشته‌های نه چندان دور این صنعت سفرهای مردم و کارگران این شهر را رونق بخشیده بود.
به همین علت امیدواریم مسئولان استانی و دولتی این صنعت را جدای از همه صنایع دیگر مورد حمایت قرار دهند تا در آینده‌ای نه چندان دور شاهد رونق دوباره آن باشیم.