سال‌هاست اشتغال یکی از دغدغه‌های مردم به شمار می‌رود، به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۳۹۶ را «اقتصاد مقاومتی؛ تولید، اشتغال» نام‌گذاری کردند.
اکنون گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که مجوزهای تاسیس واحدهای صنعتی افزایش اشتغال ۱۸ درصدی داشته و راه‌اندازی واحدهای صنعتی که پروانه بهره‌برداری گرفته‌اند نیز افزایش ۲۲/۳ درصدی اشتغال در بخش صنعت را به همراه دارد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از گسترش صنعت، در بخش صنعت نقش‌آفرینی بنگاه‌های کوچک و متوسط در توزیع عادلانه درآمد و اشتغال، تثبیت سریع اشتغال و ایجاد محیط رقابتی در حوزه اقتصاد را نمی‌توان نادیده گرفت. سهم اشتغالزایی این بنگاه‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه ۶۰ تا ۷۵ درصد و در ایران ۴۵ درصد است.
از این رو، طرح رونق تولید برای صیانت و نگهداشت شرایط فعالیت و اشتغال بنگاه‌های کوچک و متوسط در ۱۰ هزار واحد تولیدی صنعتی و معدنی به نحوی که ۱۰ درصد تولید و ۱۰ درصد اشتغال را افزایش دهند در برنامه ابلاغی ۱۳۹۶ از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مانند سال گذشته تکلیف شده است.
رضا رحمانی، قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است برای بازسازی و نوسازی صنایع داخل کشور باید یارانه تعلق بگیرد و این موضوع مهم باید سهمی از منایع کشور را به خود اختصاص دهد.
وی اظهار کرد: صنایع کوچک و متوسط سهم ۹۰ تا ۹۹ درصدی از کل صنعت در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه دارند. این بنگاه‌ها در صنعت ایران سهم ۹۲ درصدی دارند. به گفته رحمانی، حدود ۲۴ هزار و ۶۰۰ واحد با سرمایه‌گذاری ۱۷ هزار میلیارد تومان در سال ۹۵ تعیین‌تکلیف شد که ۱۱ هزار و ۷۵۰ واحد آن مربوط به حوزه صنعت، معدن و تجارت و ۱۲ هزار و ۸۵۰ واحد دیگر مربوط به حوزه جهاد کشاورزی بود و از برنامه جلو افتادیم.
آیا فعال‌سازی واحدهای صنعتی را می‌توان تنها دستاورد اجرای طرح رونق تولید دانست؟
این‌گونه نیست. فعال‌سازی این واحدها تنها هدف به‌دست آمده نبود بلکه توانستیم فضای ناامیدی موجود در بخش صنعت را به امید تبدیل کنیم همان‌طور که برخی صاحبان واحدهای صنعتی برای توسعه فعالیت‌های تولیدی خود بدون ثبت‌نام در طرح تسهیلات رونق تولید ترغیب شدند.
فضای ناامیدی در آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید در بخش تولید و صنعت کشور وجود داشت. در آن شرایط چند پروژه برای رونق‌بخشی به صنعت و تولید برنامه‌ریزی شد و استفاده نکردن از منابع بودجه دولتی و هدفمندی یارانه‌ها در راس این پروژه‌ها قرار داشت. اما در آن شرایط کلافی که به دور دست و پای صنعت پیچیده شده بود باید باز می‌شد.
از این رو، طرح رونق تولید با تسهیلات‌دهی به واحدهای صنعتی کوچک و متوسط آغاز و برای انجام آن کارگروه‌های تسهیل و رفع موانع تولید در استان‌ها تشکیل شد تا به شناسایی و عارضه‌یابی واحدهای صنعتی تعطیل و نیمه‌فعال بپردازد. اما این امر یک مورد از هزار و ۴۴ پروژه اقتصاد مقاومتی است.
برای رونق‌بخشی به صنعت چه اقدام دیگری انجام شده است؟
بهره‌برداری از ۵ هزار و ۴۰۰ واحد جدید به عنوان دیگر برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۹۵ هدف‌گذاری شد که در این برنامه نیز با بهره‌برداری از ۵ هزار و ۶۹۹ واحد جدید از هدف‌گذاری تعیین‌شده جلوتر رفتیم. همچنین با بهره‌برداری از این واحدهای صنعتی جدید با سرمایه‌گذاری حدود ۳۰ هزار میلیارد تومانی توانستیم برای بیش از ۹۱ هزار نفر اشتغال ایجاد کنیم.
ضمن آنکه ۶۲ درصد از نظر تعداد و ۳۳ درصد از نظر مبلغ سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده در دولت دوازدهم نیز مربوط به حوزه صنعت است که نشان از اهمیت این بخش دارد.
برای شناسایی واحدهای صنعتی مشمول دریافت تسهیلات رونق تولید چگونه اقدام کردید؟
بنا بر آن بود که ۷ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی با ۱۶ هزار میلیارد تومان اعتبار فعال‌سازی و احیا شود بنابراین فراخوان لازم داده شد و ۶۰ هزار واحد صنعتی در فراخوان ثبت‌نام کردند. راهی جز ثبت‌نام در فراخوان برای شناسایی واحدها نبود.
از این رو، با توجه به تعداد بالای ثبت‌نام‌شدگان تصمیم بر آن شد تا این متقاضیان در کارگروه‌های استانی بررسی شوند و در نهایت تا پایان سال ۹۵ حدود ۲۵ هزار واحد صنعتی برای دریافت تسهیلات به بانک‌ها معرفی شدند.
اجرای این طرح برای امسال نیز تمدید شد، هدف‌گذاری برای اجرای آن چگونه بود؟
پایان سال گذشته از کانال‌های مختلف و نهادهای اجرایی ارزیابی و نتیجه آن نیز اطلاع‌رسانی شد. مجموع این بررسی‌ها نیز نشان داد که اجرای طرح رونق تولید با تسهیلات‌دهی به هدف خود رسیده است. بنابراین امسال نیز احیای ۱۰ هزار واحد صنعتی هدف‌گذاری شده است زیرا ابتدا این طرح برای واحدهای صنعتی برنامه‌ریزی شده بود که در ادامه واحدهای کشاورزی نیز به این تعداد افزوده شد.
برای سال ۹۶ نیز احیای ۱۰ هزار واحد صنعتی تعطیل یا راکد برای امسال با ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات هدف‌گذاری شده و همچنین ۱۰ هزار میلیارد تومان برای بازسازی واحدهای صنعتی درنظر گرفته شده است. ضمن آنکه بهره‌برداری از حداقل ۶ هزار طرح صنعتی و معدنی جدید با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد ابلاغ شده است که در این راستا نیز در حال فعالیت هستیم.
۲۰ هزار میلیارد تومان منابع بانکی برای اجرای این طرح تعیین شد و ۱۰ هزار میلیارد تومان نیز برای نوسازی و بازسازی واحدهای صنعتی درنظر گرفته شده است.
این طرح‌ها و هدف‌گذاری‌ها فقط روی کاغذ نبوده و به اجرا درآمده است به طوری که هر واحد صنعتی دارای بازار و تولید محصول قابل فروش توانسته از این تسهیلات برخوردار شود.
اجرای طرح رونق تولید با تسهیلات‌دهی امسال چه تفاوت‌هایی داشت؟
نوسازی و بازسازی صنایع امسال برای نخستین‌بار در دستور کار قرار گرفته و این امر در صنایع کوچک و متوسط از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تا زمانی که این واحدها نوسازی و بازسازی نشوند محصول کیفی و بازارپسند تولید نمی‌شود. ضمن آنکه تحقق این امر به منابع بانکی نیز نیاز دارد.
آیا طرح رونق تولید در سال آینده نیز اجرا خواهد شد؟
ممکن است سال آینده طرح رونق متفاوت‌تر از ۲ سال گذشته ادامه داشته باشد اما نوسازی و بازسازی صنایع به هر صورت یک نیاز دارای اولویت برای صنایع کوچک و متوسط است.
چه دستاوردهای دیگری از اجرای این طرح در امسال به‌دست آمده است؟
راه‌اندازی واحدهای جدید صنعتی که بیش از ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت از ابتدای امسال بوده که ۵۰۰ واحد صنعتی در هر ماه راه‌اندازی شده است.
حدود ۱۲ هزار واحد صنعتی نیمه‌تمام بالای ۶۰ درصد در کشور وجود دارد که برای امسال راه‌اندازی نیمی از آن هدف‌گذاری شده است.
این در حالی است که سال گذشته راه‌اندازی ۳۳ پروژه ملی نیز هدف‌گذاری شده بود که ۲۷ مورد آن محقق شد. همچنین در سال ۹۵ به نسبت سال ۹۴ صدور جواز تاسیس ۱/۵درصد افزایش یافته است. صدور پروانه بهره‌برداری نیز در همین مدت ۵/۱۱ درصد رشد داشته است.
تحقق برنامه‌های هدف‌گذاری‌شده برای امسال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فقط با اجرای ۳۳ پروژه ملی شاهد افزایش ظرفیت تولید و اشتغال در صنایع غذایی و دارویی، لوازم‌خانگی، خودرو، فولادسازی و... بودیم. این امر به طور قطع بر فعالیت واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی نیز اثرگذار بوده است. بنابراین امسال نیز رسیدن به ایجاد ۱۲۰ هزار شغل با راه‌اندازی ۶ هزار واحد صنعتی با پیشرفت بالای ۶۰ درصد دور از دسترس نیست.
نمونه بارز اثرگذاری اجرای طرح رونق تولید با تسهیلات‌دهی را در شهرک‌های صنعتی چگونه می‌بینید؟
اجرای این طرح باعث شد تا قراردادهای واگذاری زمین در شهرک‌های صنعتی از رشد ۱۲ درصدی برخوردار شود.
آیا با اجرای طرح رونق تولید با تسهیلات‌دهی می‌توان گفت مشکلات تولید حل شده و در مراحل پایانی است؟
ما ادعا نمی‌کنیم که با اجرای طرح رونق تولید بتوانیم تمام مشکلات صنعت را حل کنیم چراکه طرح‌ها و پروژه‌های دیگری که در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در دست انجام است به نوعی تکمیل‌کننده این طرح است.
واحدهای تولیدی کوچک و متوسط مشکل جدی در بازار، فناوری، سهامداران و شریکان، نوسازی و بازسازی و تامین مالی دارند که این مشکلات فقط ویژه صنایع کوچک و متوسط ایران نیست بانک جهانی نیز در گزارشی تامین مالی را به عنوان مشکل اصلی صنایع کوچک و متوسط دنیا نام برده است.
سخن آخر...
قطب‌های صنعت و تولید تخصصی باید در شهرهای ساحلی ایجاد شود و با توجه به اینکه ایجاد شهرک‌های تخصصی در آینده در معرض خطر هستند نیز باید دقت داشت که از ظرفیت‌های منطقه‌ای بهره‌برداری شود به نحوی که صنعت در استان‌ها و مناطق کمتربرخوردار با درنظر گرفتن سابقه فعالیت‌های اقتصادی و پیشینه آن منطقه در فعالیت‌های صنعتی توسعه داده شود و از ظرفیت‌ها و تجربه‌های موجود در منطقه بهره‌مند شد.
راه‌اندازی صنایع جدید بدون درنظر گرفتن پیشینه در یک منطقه نمی‌تواند آینده خوبی داشته باشد.