برنامه‌ریزی بر مبنای ظرفیت‌های استانی به هدفمندی تخصیص اعتبارات و توسعه کشور کمک می‌کند.
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری با نگاهی به ضرورت توجه به آمایش سرزمینی در کشور گفت: در هفته دولت که اعضای محترم دولت خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدند ایشان مطرح کردند از زمانی که رئیس‌جمهوری بودند قصد داشتند که آمایش سرزمینی انجام شود و به همه دولت‌ها هم این مهم را گفته‌اند اما این خواسته هنوز عملیاتی نشده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از گسترش صنعت، از این مباحث معلوم است که اهمیت اجرای طرح آمایش سرزمینی در کشور ما جا نیفتاده است. سید ابوالفضل رضوی درباره اهمیت آمایش سرزمینی بیان کرد: اگر در سال‌های گذشته به شناخت امکانات و ظرفیت‌های کشور، سرمایه‌های فیزیکی، معنوی و فکری توجه می‌شد به طور قطع وضعیت اقتصاد، اشتغال و درآمد کشور بهتر از این بود اما ضعف توجه به این مسئله باعث شده که امروزه بسیاری از ظرفیت‌های کشور تا حدودی ناشناخته و بی‌استفاده بماند.
هرچند ممکن است برخی مسئولان و کارشناسان بگویند که این‌گونه نیست و ما شناخت‌مان افزایش پیدا کرده ولی این مهم عملیاتی نشده است که اگر این‌طور هم باشد، مسئولیت‌ها سخت‌تر و جوابگویی به مراتب مشکل‌تر می‌شود.
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری با اشاره به اینکه یکی از مسائلی که در آمایش سرزمینی باید مدنظر قرار گیرد، شناسایی انگیزه‌ها و علاقه‌ها است، ادامه داد: مهم‌ترین مسئله کشور شناخت مشکلات، توانایی‌ها، سرمایه‌های فیزیکی، مادی، معنوی و انسانی و فرهنگی است. اگر اینها مورد توجه باشد به طور قطع راه‌حل‌های درمانی پیدا می‌شود.
برای نمونه، وقتی یک پزشک مرض بیمارش را شناسایی می‌کند موفق‌تر از پزشکی است که بین حدس و گمان برای درمان بیمار نسخه تجویز می‌کند. بنابراین باید دردها را خوب بشناسیم تا نیازهای متنوع مردم را خوب درک کنیم. در این روند اولویت‌بندی نیاز هر کدام از مناطق خیلی مهم است.
رضوی با بیان اینکه برای حل مشکلات باید از تمامی بازیگران این حوزه استفاده شود، تصریح کرد: باید از همه مردم برای شناخت مشکلات کمک گرفته شود. ما امروز تحصیلکردگان فراوانی داریم که باید از کمک آنها بهره بگیریم. با توجه به این در مدت‌زمان دو سال می‌توانیم ظرفیت‌های موجود را شناسایی، سپس اولویت‌بندی کنیم باید برنامه‌ریزی تقویت شود.
او در جواب این پرسش که «ایران برای آمایش سرزمینی تاکنون چه کار کرده است» بیان کرد: تاکنون یک‌سری اقدامات مناسب در کشور انجام شده اما شاید بتوان گفت که بروزرسانی انجام نشده و کارها منجسم نشده‌اند. به طور نمونه، بعضی از استان‌ها برای خود آمایش سرزمینی را رعایت کرده‌اند اما این موضوع کامل رخ نداده و تعریف‌های واحدی هم ندارد، تا جایی که می‌دانم در بیش از ۲۰ استان اقداماتی انجام شده که قابل تقدیر است اما مشکل این است که جامعیت و مانعیت لازم و کافی را ندارد.
شناسایی ظرفیت‌ها، مقدمه برنامه‌ریزی
حسین ساسانی، کارشناس اقتصاد با تاکید بر اهمیت جانمایی اقتصادی برای توسعه اقتصادی اظهار کرد: ما باید ببینیم در چه بخش‌ها و مناطقی ظرفیت‌های لازم برای گسترش و توسعه اقتصاد از جمله صنعتی و خدماتی وجود دارد و پس از مطالعه دقیق براساس ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی که آن منطقه دارد بتوانیم در آنجا کارخانه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی را گسترش دهیم.
او به عنوان گام نخست برنامه‌ریزی برای توسعه اقتصادی به شناسایی کامل منطقه اشاره کرد و گفت: این مهم است که ما توانمندی‌ها و نقاط قوت مناطق مختلف را به تفکیک پیدا و بررسی کنیم که چگونه می‌تواند به ما کمک کند تا فعالیت اقتصادی را شروع کنیم و در دوره‌های بعدی بتوانیم به سود برسیم. بنابراین صرف اینکه کارخانه‌ای را بسازیم و بعد از آن برگشت سود نداشته باشیم به نظر می‌رسد نمی‌تواند خیلی مفید باشد.
این کارشناس اقتصاد از برنامه‌ریزی به عنوان گام دوم یاد کرد و افزود: بعد از شناسایی یک برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند موثر باشد. این برنامه‌ریزی به ما کمک می‌کند که ظرفیت‌سنجی شود، ظرفیت‌ها کامل مدنظر قرار بگیرد و فعالیت‌هایی را انجام دهیم که با ظرفیت‌ها و امکانات آن منطقه همخوانی داشته باشد.
به طور مثال، صنعتی را که به آب زیاد نیاز دارد در منطقه کم‌آب ایجاد نکنیم که در آن حتی ساکنان هم برای آشامیدن مشکل دارند. او ادامه داد: در گام سوم باید به اجرا توجه شود؛ در این زمینه باید مدیریت پروژه دقیقی داشته باشیم که شروع و پایان آن مشخص باشد. باید بگوییم که چه افرادی با چه قابلیت‌هایی باید در این پروژه کار کنند و چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند. مشکل عمده این است که به طور معمول در مدیریت پروژه‌ها ضعیف عمل می‌کنیم و برنامه‌ریزی درستی هم نداریم. به این ترتیب پروژه‌های ما در مناطق مختلف با وجود اینکه ممکن است در منطقه خوبی هم باشد، به دلیل اجرای بد و طولانی هزینه‌بر می‌شود.
او با تاکید بر اینکه دقیق عمل کردن نیازمند بودجه‌بندی درست و توانمندی در اجراست، افزود: راهکارهایی در این زمینه هست که ابتدا باید افراد توانمندی را در حلقه مدیریتی اجرای این پروژه‌ها بگذاریم، افرادی که تجربه اجرای پروژه‌های مختلف را دارند و می‌دانند که چگونه پروژه را شروع کنند چراکه ممکن است بودجه‌ای را کامل اختصاص دهیم ولی به این دلیل که نمی‌دانیم چگونه باید این بودجه‌ها را در داخل پروژه هزینه کنیم و چگونه پروژه‌ها را با کیفیت بالا انجام دهیم در نتیجه، کیفیت پروژه‌ها بسیار پایین می‌آید.
از این رو، باید این‌گونه پروژه‌ها را به افراد توانمند، واگذار و پارتی‌بازی و رابطه‌بازی را حذف کرد، بر مدیران پروژه نیز باید کنترل داشت و از این افراد گزارش کار گرفت؛ این یعنی اندازه‌گیری عملکرد مدیران و پایش حرفه‌ای.