به دنبال چاپ گزارشی با عنوان «دولت هوای فرش را ندارد» در 13 دی‌ماه، مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت صنعت، معدن و تجارت جوابیه‌ای را ارسال کرده که به شرح ذیل می‌باشد:
تصور دقیقی نیست اگر افت صادرات فرش دستباف ایران در دو دهه اخیر را منحصر و محدود به بی‌توجهی دولت‌ها کنیم چراکه این روند کاهشی از عوامل متعدد داخلی و خارجی تاثیر پذیرفته است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، نخستین نکته‌ای که باید در نظر داشت اینکه متوسط میزان صادرات فرش دستباف ایران در دهه‌های اخیر سالانه 500 میلیون دلار بوده است و نباید میزان صادرات در چند سال ابتدایی دهه 70 که براساس کشش و تقاضای بازارهای جهانی نبوده بلکه بیشتر ناشی از سیاست‌هایی همچون پیمان‌سپاری ارزی بوده است را مبنای تحلیل و قضاوت قرار داد. بنابراین منطقی‌تر است که بپذیریم صادرات فرش دستباف در طول دو دهه از متوسط 500 میلیون دلاری به متوسط 300 میلیون دلاری رسیده است.
از سوی دیگر برخی از عوامل کاهش تدریجی صادرات در اختیار دولت یا فعالان فرش ایران نبوده و از محیط بیرونی به این هنر- صنعت تحمیل شده است. برای نمونه مواردی همچون تحریم مستقیم فرش ایرانی از سوی ایالات متحده آمریکا از سال 2010 موجب افت صادرات فرش ایران بوده است.
باید در نظر داشت که کشور آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده فرش در دنیا تا پیش از تحریم سالانه حدود 80 میلیون دلار فرش از کشور ما وارد می‌کرد که با وقوع تحریم این واردات به صفر رسید.
در نمونه‌ای دیگر، پیامدهای تحریم‌های اقتصادی کشور که موجب دشواری در نقل و انتقال ارز و افزایش هزینه‌ها و ریسک صادرات بوده به صادرات فرش دستباف ایران نیز آسیب رسانده است.
از دیگر عوامل کاهنده صادرات فرش دستباف ایرانی وقوع رکود اقتصادی در برخی از کشورهای اروپایی به عنوان بازارهای هدف صادراتی بوده است. این رکود اقتصادی موجب شد تا فرش دستباف به عنوان کالایی لوکس از سبد خانوار مصرف‌کنندگان اروپایی کنار گذارده شود.
همچنین تغییر در سبک زندگی و تغییر سلایق مصرف‌کنندگان، ظهور و بروز کفپوش‌های صنعتی و جایگزین مانند فرش‌های ماشینی، تورم داخلی به ویژه در تامین مواد اولیه فرش دستباف از جمله در فاصله سال‌های 90 تا 92 و عواملی از این دست بر کاهش صادرات فرش ایران تاثیر گذاشته‌اند که بخش عمده آن از اختیار متولیان و فعالان این بخش خارج بوده است.
در کنار اینها نباید از یاد برد که کاهش صادرات فرش دستباف مختص کشور ما نبوده و بازار جهانی این محصول کوچک‌تر شده است و دیگر کشورهای تولیدکننده فرش دستباف نیز وضع مشابهی دارند و ایران با وجود افت صادرات در دو دهه گذشته، همچنان بیشترین سهم را در مجموع تجارت جهانی فرش داراست.
با این همه در چند سال اخیر اقدامات و تلاش‌های متعددی از سوی مسوولان در راستای گره‌گشایی از مشکلات و مسایل فرش دستباف صورت گرفته است. در این راستا می‌توان به تلاش‌های دو وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، امور خارجه و مرکز ملی فرش ایران برای قرار گرفتن موضوع لغو تحریم فرش ایرانی در مذاکرات ایران با 1+5 اشاره کرد به‌طوری‌که پس از رایزنی‌های دیپلماتیک برای رفع محدودیت واردات فرش دستباف به آمریکا صدور مجوز صادرات فرش ایران به آمریکا در بندهای برنامه جامع اقدام مشترک آمد و با اجرایی شدن آن آمریکا به عنوان یکی از خریداران اصلی فرش ایران به گروه کشورهای واردکننده فرش دستباف پیوست و ما شاهد صادرات مستقیم بیش از 97 میلیون دلار فرش دستباف در سال گذشته به این کشور بودیم و در مجموع نیز در سال گذشته 8/23 درصد افزایش صادرات فرش به ثبت رسیده و در هشت ماهه امسال نیز 31 درصد افزایش ثبت شده است.
بنابراین در دو سال اخیر نه‌تنها روند کاهشی صادرات متوقف شده است بلکه روند افزایشی جایگزین شده و امیدواریم در پایان سال‌جاری شاهد صدور بیش از 400 میلیون دلار فرش دستباف از کشور به بازارهای هدف صادراتی باشیم.
در راستای اقدامات حمایتی از هنر- صنعت فرش دستباف می‌توان اشاره کرد که پیگیری مرکز ملی فرش ایران و اتحادیه‌های مرتبط باعث تثبیت توجه به فرش دستباف در برنامه ششم توسعه کشور شد و با الحاق بندی به این برنامه، دولت مکلف به حمایت از فرش دستباف در زمینه توسعه و هدفمندسازی پژوهش، آموزش، تولید و تبلیغات و همچنین توسعه تجارت الکترونیک فرش و ایجاد خانه فرش در بازارهای هدف و مورد نظر برای هویت‌بخشی، ارتقای کیفیت تولید و روان‌سازی، سفارش‌پذیری، حمایت از ایجاد و توسعه و تجهیز کارگاه‌های متمرکز و غیرمتمرکز و اتحادیه‌ها و شرکت‌های تعاونی فرش دستباف روستایی و شهری سراسر کشور و نیز صنایع و خدمات جانبی فرش دستباف به منظور ارتقا و بهبود بهره‌وری، تثبیت و افزایش سهم صادراتی و بازاریابی‌های داخلی و خارجی شده است که این نیز از دیگر اقدامات حمایتی در این حوزه در سال‌های اخیر است.
اختصاص سهم بایسته‌ای از محل اعتبارات برنامه ششم توسعه کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی برای ایجاد اشتغال پایدار در فرش دستباف را می‌توان از جمله دیگر حمایت‌ها و توجه مسوولان به این هنر- صنعت عنوان کرد.
از این نکته نباید غافل شد که در کنار حمایت‌های دولت، تشکل‌ها و فعالان حوزه فرش نیز باید در زمینه نوزایی، آفرینندگی و خلاقیت دائمی در طرح و نقش و توجه به سلیقه بازار گامهای اساسی بردارند تا بتوان حضوری شایسته و پایدار در بازارهای جهانی و همچنین حل مشکلات ریشه‌ای این هنر- صنعت داشت.
از دیگر گامهای حمایتی دولت می‌توان به ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت به پشتیبانان تولید فرش دستباف، بازنگری و تسهیل در قوانین مالیاتی و گمرکی به سود فعالان فرش دستباف، حمایت از مشارکت ذی‌نفعان در نمایشگاه‌های بین‌المللی از جمله آلمان، چین و... حمایت از برگزاری بزرگ‌ترین نمایشگاه فرش دستباف دنیا در تهران و اقدامات فراوان از این دست اشاره کرد که در سال‌های اخیر انجام شده است.
همچنین تاکنون 47 منطقه جغرافیایی فرش ایران به ثبت ملی و 29 منطقه جغرافیایی فرش دستباف ایران به ثبت جهانی رسیده‌اند که این ثبت می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده در مقابل رقبایی که می‌خواهند از این نام و نشان استفاده کنند، عمل کنند که رخدادی قابل توجه در مسیر پاسداشت و حراست از داشته‌های فرش ایران است.
تردیدی نیست که تجارت فرش دستباف در دهه اخیر با دشواری‌های متعددی روبه‌رو بوده است. با این وجود بر این باوریم و ذی‌نفعان فرش دستباف هم می‌توانند گواهی دهند علیرغم همه عوامل از جمله تحریم، کاهش تقاضای جهانی فرش و افزایش کالاهای جانشین و مکمل در کف‌پوش‌ها چه نسجی و غیرنسجی، در این سال‌ها افت و خیزهای اندکی داشته و در متوسط سالانه 300 میلیون دلاری ثبات داشته است و در دو سال اخیر نیز روند افزایشی جایگزین آن شده است.