کارخانه خزرخز تنکابن ، از برند سازی تا برند سوزی اقتصادي

 کارخانه خزرخز شهرستان تنکابن که تا روزگای نه چندان دور به عنوان یکی از برند های معروف در ایران و جهان مطرح و در سال های اخیر به دلیل برخی مشکلات تعطیل شده بود سرانجام به دلیل عدم رغبت سرمایهگذاران برای بازسازی ناچار به تغییر کاربری شد و با این کار خود را برای همیشه به تاریخ سپرد.

به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از ایرنا، کارخانه خزرخز در سال 1354 در زمینی به مساحت 93 هزار متر مربع واقع در منطقه خشکه داران بخش نشتا از توابع شهرستان تنکابن احداث شد و در سال 1360 با 200 کارگر کار خود را آغاز نمود.

این کارخانه که در خاورمیانه کم نظیر بود به تولید منسوجات چرمی اعم از مانتو چرم، کاپشن و کیف چرم پرداخت و به دلیل کیفیت بالای محصولات آن خیلی زود در بازار های داخلی و خارجی مطرح گردید به طوری که از بسیاری از کشورهای اروپایی از قبیل ایتالیا ، اسپانیا و فرانسه ثبت سفارش داشت.

کارخانه خزرخز در بخش تولید شامل واحد تولید پوشاک، چرم و کراست ، جیر ، خز و نابالان و در بخش خدمات شامل واحدهایی همچون اداری ، فروش، تاسیسات و برق ، نجاری و تراشکاری ، تعمیر ماشین آلات صنعتی، تعمیر خودرو ، مخابرات ، انتظامات ، تصفیه فاضلاب ، شیرخوارگاه بود که تولید همگی در چهار سالن خیس ، خشک ، پرداخت ، فینیش و دوخت انجام می گرفت. 

این کارخانه در سال 1373 با یک هزار و 200 نیروی کار به اوج فروش خود رسیده بود تا اینکه در سال 1376 به دلیل برخی سوء مدیریت ها 400 نفر از نیروی کار خود را بازخرید کرد و پس از آن دیگر نتوانست به فعالیت خود همچون گذشته ادامه دهد سرانجام در سال 1378 کارخانه تعطیل شد و تمامی نیروی کار آن بیکار شدند.

در طول این سال ها پیگیری های زیادی از سوی مدیران اجرایی در شهرستان و استان صورت گرفت تا بار دیگر کارخانه خزرخز کار خود را از سر بگیرد و این برند ملی به فراموشی سپرده نشود اما به دلیل مشکلات فراوانی که این کارخانه داشت تمامی تلاش ها بی نتیجه بود.

یکی از سرمایه گذارانی که در سال 94 برای بازدید به خزرخز آمده بود این کارخانه را الماسی نتراشیده توصیف کرد و معتقد بود که اگر این الماس تراشیده شود بسیار ارزشمند و گرانبها خواهد شد.

مسعود بنابیان معتقد بود که بیشتر دستگاههای این کارخانه قدیمی شده و دیگر توجیه اقتصادی ندارد که با بازسازی بعضی از آنها و جایگزین کردن بعضی دیگر با دستگاه های جدید می توانیم این کارخانه را دوباره احیا نماییم.
وی این مسئله را عنوان کرده بود که اگر همه دستگاههای اجرایی همکاری کنند در مدت 30 ماه می توانیم این کارخانه را به حالت اولیه برگردانیم.

پس از این سخنان بود که نماینده مردم شهرستان های تنکابن ، رامسر و عباس آباد در مجلس شورای اسلامی از رفع توقیف کارخانه خزرخز و راه اندازی مجدد آن در آینده نزدیک خبر داد و گفت که با پرداخت نیمی از مطالبات 4 میلیارد ریالی شرکت بیمه البرز، مشکلات این کارخانه برطرف شد و به زودی فعالیت خود را از سر می گیرد.

شمس اله شریعت نژاد افزود : تعطیلی این کارخانه که به دلیل سوء مدیریت بود ضربه سنگینی از نظر اشتغال به غرب مازندران وارد کرد اما با راه اندازی فاز نخست این کارخانه برای 400 نفر شغل ایجاد می شود.

فرماندار ویژه شهرستان تنکابن هم در مصاحبه های مختلف از راه اندازی مجدد این کارخانه خبر می داد و معتقد بود که باید از سرمایه گذارانی که برای راه اندازی این کارخانه اعلام آمادگی کرده اند حمایت شود.

لازم به ذکر است که نخستین کارخانه چرم سازی ایران در سال 1308 شمسی در شهر تبریز بنا شد و پس از آن در همدان، تهران و اصفهان نیز کارخانه‌هایی تأسیس گردید.

یکی از شهروندان تنکابنی که چند سالی را در کارخانه خزر خز مشغول به فعالیت بود با ابراز تاسف از عدم راه اندازی مجدد این کارخانه گفت : خزر خز در زمان فعالیتش آبروی استان بود و بسیاری از آن به عنوان نگین درخشان کارخانه های شمال کشور یاد می کردند.

حمید اسماعیلی افزود : یادم هست درست در زمانی که این کارخانه تعطیل شد ، از کشور ایتالیا ثبت سفارش داشتیم اما چه فایده که نتوانستیم این اعتبار را حفظ کنیم.

وی اظهار داشت : به جرات می توانم بگویم که سوء مدیریت و عدم استفاده از نیروهای متخصص باعث شد تا این کارخانه دچار ورشکستگی شود و کسی هم برای نجات آن تلاش نکرد.

به گفته اسماعیلی ، اگر در همان زمان مدیران کارآمد وارد عرصه می شدند و دولت نقدینگی به این کارخانه تزریق می کرد شاید این کارخانه جان دوباره ای می گرفت و به فعالیتش ادامه می داد.

وی یادآور شد : اکنون دیگر از خزرخز برای ما تنها خاطراتش باقی مانده و یک آلبوم عکس یادگاری که باید آن را به فراموشی سپرد.

یک کارشناس اقتصادی درباره علت عدم رغبت سرمایه گذاران به تولید محصولات چرمی گفت : در سالهای اخیر با رونق گرفتن واردات محصولات تولیدی از چرم طبیعی به کشور و گران شدن هزینه تولید محصولات چرمی در ایران ، تولید این محصول دیگر رونق سابق را ندارد.

حبیب رمضان زاده افزود : با کم شدن قدرت خرید مردم تقاضا برای بسیاری از محصولات کاهش یافته که این موضوع در بازار عرضه محصولات چرمی هم نمود پیدا کرده است.

وی اظهار داشت : برای بسیاری از کسانی که تولید چرم خام دارند عرضه چرم به واحدهای تولیدی مقرون به صرفه نیست چرا که با ارائه محصول خود به این واحدها می بایست چک های طولانی مدت دریافت کنند اما با صادرات چرم های نیمه فراوری شده به کشور ترکیه می توانند پول خود را به دلار دریافت کنند و به همین دلیل بسیاری ترجیح می دهند صادرات چرم را به این شکل انجام دهند و در این میان واحدهای تولیدی چرم یکی پس از دیگری مجبور به تعطیلی می شوند.

رمضان زاده خاطرنشان کرد : باید پذیرفت چرم تولیدی کشور در واحدهایی استحصال می شود که ماشین آلات قدیمی و ناکارآمدی دارند و در این زمینه می توان با حضور سرمایه گذارن خارجی و واردات تکنولوژی روز به گونه ای عمل کرد که تولید بومی چرم قدرت بدست گرفتن بازارهای منطقه ای و جهانی را بدست آورد.

وی تعطیلی کارخانه خزرخز را نوعی برند سوزی دانست و یادآور شد : هدف از راه اندازی این کارخانه یا کارخانه های دیگر ایجاد اشتغال و رفع بیکاری در جامعه است و اکنون که این کارخانه تغییر کاربری داده و به یک کارخانه دیگر تبدیل شده باید به فال نیک گرفت چرا که بسیاری از جوانان این منطقه در آن مشغول به کار خواهند شد.

سرانجام زمانی که همگان منتظر جذب سرمایه گذار و راه اندازی مجدد کارخانه خزرخز بودند ، نماینده مردم شهرستان های تنکابن ، رامسر و عباس آباد در مجلس شورای اسلامی در روز پنجشنبه 27 دی ماه 1396 در جلسه شورای اداری شهرستان تنکابن خبر از تغییر کاربری این کارخانه داد .

شمس اله شریعت نژاد افزود : در طول این سال ها یکی از دغدغه های کاری بنده راه اندازی مجدد کارخانه خزر خز بود و برای این منظور جلسات متعددی برگزار شد و رایزنی های فراوانی صورت گرفت تا اینکه سرانجام تصمیم گرفته شد با تغییر کاربری این کارخانه ، بار دیگر زمینه اشتغال را برای مردم منطقه فراهم آوریم.

وی اظهار داشت : 2 سرمایه گذار که در استان گیلان کارخانه ذوب فلزات دارند پس از بازدید از کارخانه خزر خز تصمیم به خرید آن گرفتند تا لوله فولادی مانیسمان (بدون درز) تولید کنند.

به گفته این نماینده مجلس ، ایران یکی از کشور های واردکننده لوله مانیسمان است و با راه اندازی این کارخانه بخش قابل توجهی از نیاز داخلی تامین خواهد شد. 

شریعت نژاد با بیان اینکه هم اکنون 27 نفر از نیروهای منطقه در این کارخانه مشغول به فعالیت هستند ، خاطرنشان کرد : با نصب دستگاه های جدید تعداد کارگران این کارخانه تا 300 نفر افزایش خواهد یافت.

وی از دستگاه های اجرایی که خدمات چهارگانه ارائه می دهند خواست تا نهایت همکاری را با مدیریت این کارخانه داشته باشند.

هادی منصور کیا رییس اداره حفاظت از محیط زیست شهرستان تنکابن  گفت : تاکنون هیچ درخواستی برای استعلام محیط زیستی از این زمین دریافت نشده است.

رییس اداره صنعت ، معدن و تجارت شهرستان تنکابن  افزود : هر واحد صنعتی که فعالیت نداشته باشد خود به خود پروانه فعالیتش باطل می شود . 

علی رحیمی اظهار داشت: از آنجا که نزدیک به 20سال از تعطیلی کارخانه خزر خز می گذرد پروانه فعالیتش ابطال شده و هیچ مشکلی برای راه اندازی کارخانه دیگر وجود ندارد. 

وی خاطرنشان کرد : سرمایه گذاران این مجموعه درخواستی برای صدور پروانه فعالیت لوله فولادی مانیسمان داده اند که در دست بررسی قرار دارد. شهرستان 166 هزار نفری تنکابن در غرب مازندران واقع است.