توفانی قابل پیش‌بینی اقیانوس اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده و این روزها کشتی صنعت به‌گونه‌ای دچار مشکل شده که دولت به عنوان ملوانی کارآزموده باید هرچه سریع‌تر راهکاری جدی ارائه دهد.
صنعتگران هر روز ضعیف‌تر می‌شوند و این ضعف با ورود به زندگی روزمره شهروندان این بار معیشت روزمره را نیز دچار بحران کرده است. افزایش بهای برخی کالاهای مصرفی در حالی که گاه نقش بهای ارز و طلا را در آنها نمی‌توان یافت کشتی صنعت را به مسیری هدایت کرده است که هر روز یکی از تولیدکنندگان در این اقیانوس غرق می‌شوند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، افزایش نرخ تمام‌شده کالای تولید داخل دیگر توانایی مقابله با حجم بالایی از کالای ارزان‌قیمت خارجی را که از طریق خروج ارز وارد کشور می‌شود ندارد.
هر روز شایعات و گمانه‌زنی‌های مردم نسبت به افزایش قیمت‌های غیرقابل تصور بیشتر می‌شود و در نهایت حاصل نگرانی و اعتراض مردم و صنعتگران تصمیماتی است که مانند یک مسکن سریع درد را تسکین می‌دهد اما درمان نمی‌کند. سرنوشت صنعت ایران اما در این بین تا امروز نامعلوم است.
رابطه بالا رفتن بهای نفت و تولید
آرمان خالقی، عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت با ابراز نگرانی از وضعیت صنعتگران داخلی گفت: تجربه نشان داده زمانی که بهای ارز بالا می‌رود تولید‌کننده داخلی در اغلب موارد با مشکلاتی جدی مواجه می‌شود. البته این مشکل به‌طور طبیعی باید در حوزه کالاهایی باشد که با قیمت ارز در ارتباط مستقیم است. این افزایش قیمت‌ها موجب افزایش بهای کالا و در نتیجه عدم کشش بازار می‌شود.
در این مرحله کالای داخلی قدرت رقابت خود با کالای خارجی را از دست داده و رکود نیز بازار را فرا می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه تولید‌کننده نیازی جدی به ارز دارد تا چرخ‌های صنعت را به خوبی به تحرک وادارد افزود: مدتی است که تهیه ارز در بازار تبدیل به موضوعی دشوار شده و صرافی‌ها نیز حاضر به معامله ارز نیستند.
با توجه به این موضوع واردات نیز در مواردی بسیار پیچیده می‌شود. در حال حاضر اما بیم آن می‌رود که دولت باری دیگر تصمیم بر آن داشته باشد که ارز را دونرخی کند. دونرخی شدن نرخ ارز اما تصمیم اشتباهی است که باری دیگر روند رانت‌های بازار ارز را زنده خواهد کرد.
تکرار مشکلات صنعت و اقتصاد
از سویی دیگر این عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه این اولین بار نیست که اقتصاد کشور دچار این حد از آشفتگی شده است افزود: چنین شرایطی را بارها تجربه کرده‌ایم. این بار اما دولت باید اثبات کند که توانایی مدیریت مسایل مالی کشور را دارد. در حال حاضر گروه بزرگی تصور می‌کنند دولت توانایی انجام وظایف خود را ندارد. از همین‌رو است که دولت باید پیام مثبت خود مبنی بر میزان توانایی لازم را به جامعه منتقل کند.
به اعتقاد او تولید کشور نیازمند همتی جدی است تا بی‌آنکه ارز دونرخی شود، بهای ارز را کنترل کرده و موجب تشدید تفکری که معتقد است افزایش نرخ ارز در راستای حل شدن کسری بودجه است را پایان دهد. در حال حاضر نیازمند اعمال سیاست‌های پولی دقیق از سوی دولت هستیم تا بر اساس میزان توانایی مدیریت اقتصادی مشکلات حل شوند.
حذف نگاه کاسبکارانه نسبت به ارز
همچنین آرمان خالقی معتقد است آشفتگی بازار ارز و طلا و تاثیر نوسانات بر چرخه تولید، آسیب‌های ثانویه‌ای را هم به وجود می‌آورد. از این دست آسیب‌ها می‌توان به افزایش بهای کالای موجود در بازار و تلاش برای هماهنگی با قیمت کالای جدید اشاره کرد.
از همین‌رو است که اگر 10 درصد افزایش نرخ ارز وجود داشته باشد چند درصد بیشتر از آن در بازار با افزایش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد. بنابراین دولت هرچه سریع‌تر در این حوزه باید واکنش نشان دهد و موضوع را مدیریت کند.
از سوی دیگر عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت با اشاره به رفتارهای پیشین دولت در برابر ارز بیان کرد: پیش از این دولت‌ها برای کنترل چنین شرایطی اگر ارز در اختیار داشتند به بازار تزریق کرده و در همین روند موجب آشفتگی بیشتر بازار و همچنین رفتارهای دلال‌مآبانه می‌شدند.
این در حالی است که انتظار نمی‌رود دولت با نگاه کاسبکارانه قبلی رفتار کند و موقعیت تولید را آشفته‌تر از قبل کند. امروز نیازمند راهکاری عملیاتی و جدی از سوی دولت هستیم.
مدیران کارآزموده یا آزمون و خطا در تولید؟!
اما به تازگی خبر از تشکیل کمیته چهار نفره‌ای رسیده است که بناست نسخه‌های تازه‌ای برای تولید و صنعت کشور بپیچد، امیر واعظی‌آشتیانی با اشاره به اشتباه بودن این تصمیم معتقد است: تشکیل گروه چهار نفره از کسانی که تاکنون نقشی در تولید نداشته و سوابق آنها در حوزه‌های تجاری و بانکی بوده احتمالا به گریستن بر مزار تولید خواهد کشید.
معاون اسبق وزارت صنعت و معدن همچنین افزود: ریشه این وضعیت به مدیران اجرایی کشور بازمی‌گردد که بسیاری از آنها حتی یک روز سابقه کار اجرایی در بخش تولید نداشته و با این مقوله کاملا بیگانه‌اند.
در مورد اینکه این گروه به چه تدابیری می‌رسند نمی‌توان پیش‌داوری کرد و می‌توان به انتظار نشست تا جمع‌بندی کار کارشناسی آنها منتشر شود اما جای خالی تولیدکننده‌ها در جمع گروه چهارنفره تاجران و بانکداران خالی است.
حتی یک نفر از این ترکیب سابقه کار تولیدی ندارد که با فرآیند تولید و گرفتاری‌های آن آشنا باشد و همه اعضا یا در کار بازرگانی؛ همان واردات؛ چه در دولت و چه در اتاق بازرگانی بوده‌اند، یا در حوزه نظام بانکی و کار ستادی کار کرده‌اند بنابراین از نظر صنفی نیز نمی‌توانند نماینده تولیدکننده‌ها باشند.
به گفته او با چنین جمع بیگانه با تولیدی قرار است برای حل مشکل تولید راهکار خروج از بحران طراحی شود. اصول ساده مدیریتی نشان می‌دهد که افراد فراتر از دانش و تجربه عملیاتی خود نمی‌توانند کار کنند و انتخاب ترکیبی از واردکنندگان و بانکداران برای کمک به امر تولید نشان می‌دهد که امیدی برای تغییر وجود ندارد و در گزارش آتی کمیته چهار نفره بر حمایت از تولید تاکید خواهد شد اما امیدوارم بر مزار تولید کشور اشک نریزند و در مشورت با کارشناسان به دنبال راهکارهای واقعی باشند.
چرخه معیوب اقتصاد صنعت را زمین‌گیر می‌کند
از سوی دیگر امیرحسین کاوه، عضو اتاق بازرگانی و دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران درباره تاثیرات نوسانات نرخ ارز و طلا گفت: افزایش نرخ ارز در شرایطی که بازار کشش قیمت بالاتر را ندارد موجب تورم می‌شود و اتفاقی خطرناک در اقتصاد کشور است. در حال حاضر کارخانجات هر روز ضعیف‌تر می‌شوند و چرخ‌های صنعت به واقع امکان چرخیدن ندارند و هر روز کارخانه‌ای جدید خاموش می‌شود.
به گفته دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران؛ شرایط فعلی چرخه معیوبی است که در بخش فولاد و مواد اولیه به دست مدیران داخلی می‌چرخد و هیچ ارتباطی با افزایش نرخ ارز و طلا نیز ندارد.
نکته مهم این است که سنگ آهن، گاز و نیروی کار مواردی است که پرداخت هزینه آنها ریالی انجام می‌شود، بنابراین گره زدن این موضوع با افزایش نرخ ارز و طلا کاملا بی‌معنی است. دخل و خرج اغلب نهادهای تولید داخلی کلان به صوت ریالی است و از همین‌رو باید به دنبال کشف محل اصلی این افزایش قیمت‌ها بود.
کاوه با تاکید بر دامن زدن گروهی بر این آشفتگی‌ها افزود: بورس کالا محل اصلی این افزایش قیمت‌های افسارگسیخته است که اقتصاد کشور را دچار مشکلاتی عمیق می‌کند. فرمولی که از سوی بورس کالا برای تعیین قیمت اعلام می‌شود، براساس قیمت جهانی است.
بر این اساس قیمت جهانی با دلار را ضرب در نرخ ارز داخلی کرده و در نتیجه قیمت پایه به دست می‌آید. این موضوع موجب آن می‌شود که بازار همواره دچار تلاطم و آشفتگی شود و در ادامه همواره قیمت مواد اولیه ما از خارج از کشور بیشتر باشد.
رودررویی ریال و دلار به نفع کیست؟
این عضو اتاق بازرگانی با ابراز تعجب از نقش‌آفرینی نرخ ارز در تولیدات ریالی از نظارت و مدیریت نهادهای رسمی انتقاد کرده و معتقد است: این وضعیت نشان می‌دهد که هیچ نظارتی بر عملکرد بنگاه‌های دولتی و خصولتی نیست.
ما شاهد آنیم که اغلب موارد این موقعیت در بنگاه‌های خصولتی و دولتی پیش می‌آید و نکته عجیب آن است که در مقابل افزایش قیمت همسو با قیمت‌های جهانی پیش روی کرده و در برابر کاهش قیمت هیچ سنخیتی با روند جهانی وجود ندارد. نباید کف قیمت بر اساس قیمت جهانی باشد، بلکه باید سقف و بیشترین قیمت را بر اساس قیمت جهانی تنظیم کرد.
ساده‌تر بگوییم موقعیت فعلی به مانند آب گل‌آلودی است که باید هرچه زودتر آن را از سرچشمه پاک و شفاف کرد.
او در ادامه تصریح کرد: در شرایطی که یکی از شعار‌های اساسی ما درون‌زایی است حتی برای تعیین قیمت نیز برون‌نگر هستیم و بر اساس قیمت کالا در کشورهای دیگر قیمت‌های خود را بررسی و تعیین می‌کنیم. این وضعیت اما در شرایطی که محصول از صنایع مادر داخلی تغذیه می‌شود، خارج از چارچوب‌های علم اقتصاد است.
در حال حاضر شاهد افزایش 60 درصدی قیمت فولاد هستیم و این افزایش قیمت هیچ تعریف منطقی‌ای ندارد. چنین روندی حاصلی نخواهد داشت مگر رکود تورمی. گروهی در حال حاضر اعلام می‌کنند آنچه در بورس کالا عرضه می‌شود قابل تغییر نیست. به نظر می‌رسد در حال حاضر مدیریت اقتصاد کشور از دست دولت خارج شده است.