با وجود اینکه نوسان نرخ ارز و واقعی نبودن قیمت دلار یکی از مشکلات دیرینه فعالان اقتصادی به شمار می‌رود اما در این خصوص تنها از سوی دولت قول تک‌نرخی شدن ارز داده شده است
اما در واقعیت، از دولت یازدهم تا‌کنون اقدام سودمندی در این خصوص انجام نشده است به طوری که قیمت دلار طی روزهای اخیر با افزایش بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شد که در پی آن نه تنها بازار کالاهای اساسی تا اوایل سال بعد دستخوش تحولات آن قرار خواهد گرفت بلکه موجب ایجاد یاس و دست نگه داشتن فعالان اقتصادی در فعالیت‌هایشان شده است چراکه تجار، بازرگانان و بازاری‌ها از آینده بازار و وضعیت نرخ ارز اطلاعی ندارند و نمی‌دانند سیاست‌های دولت چه آینده‌ای را برای آنها رقم خواهد زد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، این شرایط در حالی است که برخی کارشناسان بر این عقیده بودند که افزایش قیمت دلار، وضعیت صادرات غیرنفتی را که طی ماه‌های اخیر با بحران روبه‌رو بوده است دچار تحولات مثبتی خواهد کرد.
بر این اساس جدیدترین آمار گمرک نیز نشان می‌دهد به علت افزایش مقطعی صادرات در دی‌ماه نسبت به ماه قبل از آن، جهش صادراتی ایجاد شده و تراز تجاری کشور در دی‌ماه نسبت به آذر بهبود پیدا کرده در حالی که واقعیت این است که افزایش مقطعی صادرات هیچ سودی برای تجارت خارجی کشور ندارد و اثرات منفی ناشی از آن در ماه‌های آینده نمایان خواهد شد.
در این خصوص محمد لاهوتی رییس کنفدراسیون صادرات هم معتقد است این رشد در ماه‌های آینده پایدار نیست، چراکه تاثیر منفی خود را در نرخ مواد اولیه نشان می‌دهد.
بی‌توجهی دولت به موضوع آرام نگه داشتن بازار ارز در حالی است که در ده ماه منتهی به دی‌ماه 96، تراز تجاری منفی هفت میلیارد و ۱۹۳ میلیون دلاری برای کشور رقم خورده و صادرکنندگان همچنان از بابت مشوق‌ها و جوایز صادراتی اقدامی را از جانب دولت مشاهده نکرده‌اند به طوری که به گفته رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران، تنها ۱۰ درصد از بسته حمایت از صادرات سال ۹۵ عملیاتی شد.
این در حالی است که محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت به تازگی اعلام کرده: لایحه بودجه سال آینده با نظر مساعد مجلس، تمهیدات قوی در حمایت از صادرات دارد.
با این حال نگاهی به آمارها نشان می‌دهد صادرات حال و روز خوشی ندارد و دولت همچنان متکی به درآمدهای نفتی است. در همین خصوص رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه دولت‌ها به درآمدهای نفتی معتاد شده‌اند، گفت: اگر رشد قیمت دلار در چند ماه اخیر طی دو سال انجام می‌شد در آن صورت این اتفاق به نفع صادرکننده بود.
کاهش صادرات بسیار طبیعی است
عدنان موسی‌پور با اشاره به وضعیت صادرات در ده ماهه سال 1396 گفت: وقتی عوامل موثر بر صادرات جدی گرفته نشود، افت صادرات بسیار طبیعی است.
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران با اشاره به کاهش دو درصدی ارزش صادرات در ده ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل گفت: این موضوع قابل انتظار بود و با بی‌توجهی به عوامل موثر بر صادرات روز‌به‌روز از شرایط صادرات دور می‌شویم.
وی با بیان اینکه صادرات در چند ماه اخیر رشد اندکی داشته است، بیان داشت: این افزایش، ناشی از افزایش قیمت ارز بوده و موقت است و نمی‌تواند مستمر باشد.
درخواست واقعی شدن قیمت ارز
موسی‌پور با تاکید بر اینکه یکی از خواسته‌ها و مطالبات صادرکنندگان و تولید‌کنندگان واقعی شدن قیمت ارز است، گفت: ممکن است افزایش قیمت ارز، در مقطعی منجر به افزایش حاشیه سود صادرکنندگان شود اما پس از مدتی این افزایش قیمت بر افزایش قیمت مواد اولیه اثر می‌گذارد و گرانی را رقم می‌زند.
این صادرکننده بیان داشت: صادرکننده و تولید‌کننده خواستار شیب ملایم افزایش نرخ ارز است و هیچ‌گاه نمی‌خواهد ناگهان با افزایش و جهش 26 درصدی قیمت یا امثال آن، مواجه شود.
موسی‌پور گفت: در مورد نرخ ارز باید به شکل جدی تصمیم‌گیری شود و یک بار برای همیشه باید در آن مورد تصمیم گرفت.
وی با بیان اینکه 80 تا 90 درصد فرآیند صادرات خارج از کشور رقم می‌خورد، گفت: بخشی از عوامل اثرگذار بر صادرات دست رقبای ماست.
عملکرد ضعیف در دیپلماسی سیاسی و تجاری
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه تاجر یا صادرکننده ایرانی در بازارهای هدف هر روز با رقبای جدیدی روبه‌رو می‌شود، افزود: برای خلق فرصت‌های جدید تجاری این دولت‌ها هستند که هر روز با هم وارد مذاکره و مناقصه می‌شوند که ناشی از دیپلماسی قوی اقتصادی آنهاست.
موسی‌پور با بیان اینکه در دیپلماسی سیاسی و تجاری عملکردمان ضعیف است، گفت: دستگاه دیپلماسی و بخش خصوصی هر جا که فرصت تجاری ایجاد شود بسیار کند عمل می‌کند، بنابراین رقبای ما در بازارهای هدف خود را جاگیر می‌کنند و سهم عمده بازار را می‌گیرند.
وی درباره اینکه آیا رشد قیمت ارز به نفع صادرکننده است یا خیر، گفت: اگر رشد قیمت دلار در چند ماه اخیر طی دو سال انجام می‌شد در آن صورت این اتفاق به نفع صادرکننده بود.
رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی افزود: افزایش قیمت ارز منجر به افزایش هزینه‌ها از جمله حمل‌و‌نقل و افزایش هزینه‌های تولید می‌شود که در نهایت به نفع صادرات نیست. موسی‌پور با بیان اینکه تجارت از دو بخش صادرات و واردات تشکیل شده است بیان داشت: باید بررسی کرد که علاوه بر تاثیر افزایش قیمت ارز، بخش واردات چقدر از افزایش قیمت‌ها موثر می‌شود.
اعتیاد دولت‌ها به درآمدهای نفتی
وی در واکنش به این موضوع که چرا در صادرات غیرنفتی چندان موفق عمل نکرده‌ایم، گفت: دولت عنوان می‌کند که خواستار افزایش صادرات غیرنفتی است ولی این دولت و دولت‌های قبلی دچار اعتیاد به درآمدهای نفتی شده‌اند و سیستم اداری و حاکمیتی در حمایت از صادرات غیرنفتی شعارگونه عمل می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه باید به اقدامات کشورها در حمایت از بخش تولید و صادرات توجه شود، گفت: در یک دهه گذشته در دادن بدهی دولت به صادرکنندگان تعلل شده است و سال‌هاست که جوایز صادراتی پرداخت نمی‌شود.
موسی‌پور با اشاره به اینکه صادرکنندگان نسبت به سیستم بانکی ناامید هستند، گفت: رقبای ما تسهیلات بانکی با نرخ حدود چهار درصد می‌گیرند اما اگر صادرکنندگان ما پس از بوروکراسی‌های سخت بانکی موفق به اخذ وام شوند این تسهیلات با نرخ‌های بالای 15 درصد به آنها پرداخت می‌شود.
وی افزود: از بسته حمایت از صادرات سال 95، فقط 10 تا 15 درصد عملیاتی شد و بسته حمایت از صادرات سال 96 شهریور امسال ابلاغ شد که منابع مالی آن دقیق در نظر گرفته نشده است.
کشورها در رابطه تجاری با ایران بیشتر فروشنده‌اند
رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران درباره اینکه چرا بازارهای صادراتی ایران محدود است، به فارس گفت: تنوع بازار صادراتی منوط به تنوع محصولات صادراتی و تقویت دیپلماسی اقتصادی است.
وی افزود: بعد از برجام کشورها اغلب در رابطه تجاری با ایران فروشنده هستند و اگر تسهیلاتی هم در بخش بانکی برای مراودات تجاری فراهم کرده‌اند بیشتر در تلاش برای فروش کالاهای خودشان به ما هستند.
موسی‌پور گفت: مشکلات بانکی در منطقه، چین و روسیه وجود دارد و شرایط از این لحاظ هنوز
مطلوب نیست.