همان‌طور که کارشناسان اقتصادی پیش از این هم پیش‌بینی کرده بودند، بازار ارز روزهای پرالتهاب و جنجال‌برانگیزی را طی می‌کند تا جایی که هیچ بعید نیست تا چند روز دیگر قیمت دلار از مرز پنج هزار تومان نیز عبور کند.
بعد از صحبت‌های رییس‌جمهور که به مردم اطمینان داده بود خیال‌شان بابت دلار راحت باشد، دلار حدود شش روز پیش نرخ 4800 تومان را هم رد کرد و سپس در کانال ۴۷۵۰ تومان آرام گرفت.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، اما این در حالی است که دیروز در بازار آزاد تهران قیمت هر یورو با ۴۰ تومان افزایش به ۶۱۰۴ تومان و دلار با عبور از مرز ۴۸۰۰ تومانی به ۴۸۱۲ تومان رسید.
بر این اساس اگرچه به دلیل نوسان نرخ ارز و بی‌ثباتی‌های اقتصادی در کشور ما که طی روزهای اخیر شدت گرفته، روند حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران کاهش یافته و همچنین منجر به بلاتکلیفی و سردرگمی فعالان اقتصادی شده است اما با توجه به اینکه نرخ سودهای بانکی با کاهش مواجه شده و همچنین بازار بی‌ثبات ارز روز‌به‌روز در حال ناآرامی‌های بیشتری است، حضور مردم در بازار خرید و فروش ارز افزایش یافته است.
بر این اساس مردمی که این روزها با افزایش قیمت کالاهای اساسی و تغییرات آنی قیمت‌ها در بازار دست و پنجه نرم می‌کنند به سمت بازار ارز روی آورده‌اند تا بلکه به دنبال این نوسانات در بازار، سودی هم عاید جیب آنها شود.
در این میان با توجه به اینکه تا چند روز دیگر تقاضا برای مسافرت‌های شب عید افزایش می‌یابد، تمایل برای خرید دلار نیز در بازار شدت خواهد گرفت که به دنبال آن، باید شاهد افزایش نرخ دلار تا پنج هزار تومان هم باشیم.
این شرایط بازار ارز در حالی است که ولی‌الله سیف رییس کل بانک مرکزی در روزهای پایانی آذرماه به مردم اطمینان داده بود دلار در ماه‌های بهمن و اسفند ارزان می‌شود. همچنین رییس‌جمهور نیز در این خصوص به مردم اطمینان داده بود که اوج‌گیری بازار دلار کنترل می‌شود.
با این حال همچنان روند افزایش نرخ ارز ادامه دارد و تبعات ناشی از این نابسامانی‌ها در نهایت یقه مردم را خواهد گرفت چراکه فعالان بازار اعلام کرده‌اند که اثرات افزایش قیمت دلار بر قیمت کالاها در اسفندماه مشخص می‌شود.
بنابراین با وجود اینکه قدرت خرید مردم طی سال‌های اخیر کاهش یافته و آنها هر روز با نوسان قیمت کالاهای مورد نیاز روزانه خود روبه‌رو هستند اما با این حال بازاریان و تولیدکنندگان چاره‌ای جز افزایش قیمت کالاها را ندارند.
از این رو نگاهی به بازارهای مختلف نشان می‌دهد که همین حالا نیز قیمت پوشاک، کالاهای اساسی، آجیل، لوازم خانگی، خودرو، موبایل و... افزایش یافته اما با این وجود کارشناسان معتقدند که اگر روند افزایش قیمت ارز در بازار درست نشود، این گرانی‌ها تا اوایل سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.
شرایط نابسامان بازار کالاها در حالی است که تجار و فعالان اقتصادی معتقدند با شرایط بی‌ثبات نرخ ارز، اگرچه صادرات به صورت مقطعی افزایش یافته اما در ماه‌های آینده دوباره با کاهش قابل توجهی روبه‌رو خواهد شد چراکه بسیاری از صادرکنندگان نیز خود تولیدکننده هستند و اثرات منفی افزایش قیمت دلار برای آنها به مراتب بیشتر از سودهایش خواهد بود.
در این میان با توجه به اینکه دستیابی به رشد اقتصادی 8 درصدی در سال نیازمند جذب 20 تا 50 میلیارد دلار سرمایه خارجی در سال است اما شرایط بی‌ثبات اقتصادی در کشور نه‌تنها تجار و بازرگانان ایرانی را دچار مشکل کرده بلکه موجب توقف رشد سرمایه‌گذاری در کشور هم شده است.
فرصت‌های غیرعادلانه
در همین خصوص علیرضا مناقبی، رییس مجمع واردات گفت: موضوع نرخ ارز و نوسانات غافلگیر‌کننده آن در اقتصاد ایران در چند دهه اخیر همواره جزو مهم‌ترین دغدغه‌های تجار و بازرگانان بوده است. در واقع بیش از اینکه فعالان اقتصادی نسبت به موضوع تجارت خود تمرکز داشته و دنبال بهره‌برداری از فرصت‌های آن سوی آب‌ها باشند، مجبور بوده‌اند وضعیت نرخ ارز را رصد کنند چراکه مرگ و زندگی بنگاه‌های اقتصادی خود را در نوسانات نرخ ارز می‌بینند.
وی گفت: تجربه نشان داده بنگاه‌هایی که از دایره فعالیت‌های اقتصادی در حوزه تجارت خارجی حذف می‌شوند، بیش از آنکه از انتخاب نوع کالای مورد تجارت خود آسیب دیده باشند، از سیاست مالی و اقتصادی خود در مواجهه با تغییرات نرخ ارز، متضرر شده‌اند.
در واقع افزایش نرخ ارز می‌تواند در طول چند روز، تمام اندوخته‌های سالانه یک بنگاه اقتصادی را به خاکستر تبدیل و خریدهای اعتباری شرکت‌ها را به بلای جان آنها تبدیل کند چراکه اگر نرخ ارز پس از انجام معاملات بین‌المللی و ارائه تعهدات و اعتبارات مشخص، نوسان زیادی داشته باشد، جریان سالم و پایدار تولید و تجارت که مبتنی بر محاسبه قیمت تمام‌شده و تامین هزینه‌هاست با اخلال جدی مواجه می‌شود.
رییس مجمع واردات در ادامه صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: از سوی دیگر باید اذعان کرد که رفتارهای دوگانه دولت و بانک مرکزی در این حوزه باعث ایجاد رانت‌های نابجا و فراهم شدن فرصت‌های غیرعادلانه برای جهش‌های فاقد شایستگی برخی افراد می‌شود که سودهای بادآورده همین افراد در دوره‌های بعدی، بسترساز مفاسد اقتصادی متنوع و متعدد می‌شود.
غافلگیر کردن تجار
مناقبی افزود: به این دلیل و البته ده‌ها دلیل دیگر یکی از مهم‌ترین خواسته‌های تجار، ثبات نرخ ارز یا حداقل قابل پیش‌بینی بودن شیب تغییرات آن است. خصوصا اینکه وارد دهه پنجم انقلاب اسلامی شده‌ایم و توقع می‌رود سیاستگذاران اقتصادی دولت، مجلس، بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های مرتبط با حوزه مالی، پولی، ارزی و بانکی، به بهای آزمون و خطاهای متعدد، به مکانیسم مناسبی برای مدیریت نرخ ارز دست پیدا کرده باشند.
وی با بیان اینکه آنچه این روزها شاهد آن هستیم این است که بازار ارز، به شدت احساسی عمل می‌کند و متاثر از امید یا ناامیدی‌هایی است که نسبت به آینده وجود دارد، گفت: البته بی‌شک برنامه‌ریزی‌ها بابت مسافرت‌های نوروزی نیز بر آن اثرگذار بوده است ولی میزان اثر آن بسیار محدود است. به همین جهت باید اذعان کنیم تلاطم‌های شوک‌آور در بازار ارز نشان دهنده وجود مشکلات مزمن و فرسایشی در اقتصاد کشور است که باید با موشکافی و واکاوی، برای آنها راه‌حل‌های مناسب اندیشیده شود.
مناقبی ادامه داد: اما از آنجا که نرخ ارز، یک فاکتور اساسی در تعیین نرخ کالاهای وارداتی است و هر لحظه بنیان اقتصادی بنگاه‌های فعال در عرصه تجارت خارجی کشور ممکن است به واسطه تغییرات نرخ ارز زیر و رو شود، دولت باید دست از غافلگیر کردن تجار بردارد. چراکه چنین غافلگیری‌هایی نتیجه‌ای جز تخریب دستاوردهای ملی در حوزه بهبود فضای کسب و کار و دامن زدن به افزایش هزینه‌های تجارت خارجی و آشفته شدن بازار، نتیجه دیگری به دنبال نخواهد داشت.
توقف کسبوکارها
در همین زمینه ابوذر ندیمی نماینده سابق مجلس نیز معتقد است نوسانات منجر به توقف مقطعی برخی کسبوکارها شده که مشخصا یک روند نامطلوب برای اقتصاد کشور به حساب می‌آید.
همچنین به گفته حسین سلیمی، رییس انجمن سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی اتاق بازرگانی تهران برخلاف برخورداری ایران از توانمندی بالا برای جذب سرمایه‌گذاری اما میزان جذب سرمایه‌گذاری کشور ما نسبت به دیگر کشورها اندک است چراکه در‌خصوص جذب سرمایه‌گذاری خارجی باید امنیت اقتصادی، ثبات اقتصادی و... در نظر گرفته شود در حالی که همین افزایش قیمت دلار و نوسان نرخ ارز به عنوان یکی از اصلی‌ترین بی‌ثباتی‌های اقتصادی ایران قلمداد می‌شود که بر جذب سرمایه‌های خارجی تاثیر منفی می‌گذارد.
اسدالله عسکراولادی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نیز معتقد است که نرخ واقعی ارز از عدد فعلی کمتر است و باید حدود ۴۲۰۰ تومان در نظر گرفته شود اما دولت هم نمی‌تواند نرخ ارز را پایین آورد چون باید ذخایر ارزی داشته باشد تا بتواند در بازار عرضه کند و نرخ را کاهش دهد.