با نزدیک شدن به روزهای گرم بهاری بازار خرید و فروشها هم در خیابانهای فردوسی گرم است؛ مردم همچنان پشت در صرافیها صف بستهاند و چانهزنی برای فعالیتهای دلالان بازار همچنان برقرار است.
قیمتهای بازار هنوز رنگ کاهشی به خود ندیدهاند و با این حال مقامات با خیال راحت اعلام میکنند ثبات در بازار حاکم است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، اما سوال این است که با وجود صفهایی که هر روز پشت در صرافیها میبینیم و با وجود فضای متشنجی که این روزها بر بازار حاکم است مسوولان از کدام ثبات حرف میزنند که نشانی از آن در بازار دیده نمیشود و هر روز که صفحه اخبار روز را باز میکنیم باید پای حرفها و درد دلهای آنهایی بنشینیم که در این خیابانها به انتظار میایستند تا شاید دست خالی به خانههایشان بازنگردند.
آنقدر قیمتهای متفاوتی در بازار اعلام میشود که حساب دو دو تا چهارتایمان را هم فراموش کردهایم. صرافیها یک قیمت اعلام میکنند، دولتمردان یک قیمت میگویند و سامانههای ارزی نیز قیمتی جداگانه اعلام میکنند؛ آنقدر اختلاف قیمتها بالا گرفته که خودمان هم فراموش کردهایم قیمتهای واقعی بازار کدامها هستند.
قیمتهای بازار 4800 تومان اعلام میشود آن هم با محدودیتهای فراوان در فروش و در مقابل دولت اصرار دارد که قیمتهای واقعی بازار در کانال 4400 تومان قرار دارد و قیمت دیگری برای ارز قابل تصور نیست. حتی با وجود این همه بیثباتی و نوسان در بازار بالاترین مقام پولی کشور هر بار اعلام میکند که ثبات در بازار حاکم شده و جای نگرانی وجود ندارد. گویی انگار فراموش کردهاند که هیچ یک از سیاستهایشان نتیجه نداده و یکی پس از دیگری به حاشیه رانده شدهاند.
رییس کل بانک مرکزی نوسان بازار ارز در ماههای اخیر را ناشی از عوامل غیربنیادین و تحتتاثیر و القای انتظارات منفی به فضای اقتصادی کشور میداند. سیف با اشاره به وضعیت بازار ارز و دلیل نوسانهای ماههای گذشته اعلام کرد: متغیرهای بنیادین اقتصاد به هیچ عنوان نوسانهای ایجاد شده در بازار ارز ایران را توجیه نمیکند.
در حقیقت عوامل موثر بر بازار ارز را میتوان به دو دسته تقسیم کرد؛ اول عوامل بنیادین و دوم عوامل غیراقتصادی و غیربنیادین. نتایج بررسیهای ما که با بررسی صندوق بینالمللی پول نیز همخوانی دارد، نشان میدهد تحولات ایجاد شده در بازار ارز هیچ تناسبی با عوامل بنیادین اقتصاد ایران ندارد.
پیش از این نیز سیف اعلام کرده بود که آنچه به تشدید این نوسانات در بازار دامن زده عوامل غیراقتصادی هستند و عوامل داخلی بر آن موثر نبودهاند.
گویی این مقامات کاملا چشم خود را بر واقعیتها بستهاند و فعالیتهای دامنگیر دلالان بازار را نمیبینند که هر روز از جایی درز میکند و حتی امنیتی شدن بازار نیز نتوانسته دست این سفته بازان را از بازار کوتاه کند. واضح است زمانی که تعادل اقتصادی بازار به هم بخورد فضا برای شکل گیری این فعالیتها اوج میگیرد بنابراین از زمانی که عرضهها در بازار کم شد و دست خریداران برای خرید ارز و سکه در بازار کوتاه شد باید این پیشبینی را میکردیم که به زودی و با اوج گرفتن تقاضا شرایط بحرانی شود و بازار سیاه دلالی جای فعالیتهای واقعی را بگیرد.
جای نگرانی نیست
سیف یادآور شد: اصولا جهتگیری عوامل بنیادین به سمت افزایش قیمت ارز نیست و نگرانیای هم در این خصوص وجود ندارد. خوشبختانه دستاورد بسته سیاستی که بانک مرکزی اخیرا اعلام کرد نشان داد انتظارات القا شده به جامعه تا چه اندازه نزدیک به واقعیت بوده است.
جالب اینکه از این سه گزینه، تنها اوراق سپرده ۲۰ درصدی مورد اقبال مردم قرار گرفت در حالی که اگر انتظارات نسبت به آینده منفی بود و مردم از قیمت دلار و یورو در آینده نگران بودند، قاعدتا اوراق گواهی مبتنی بر ارز باید با استقبال بیشتری مواجه میشد.
این نکتهای که آقای رییس کل به آن اشاره میکند شاید از آنجا نشات میگیرد که برای روبهرو شدن با واقعیت شکست خوردگیهایشان در بازار این تنها راهی است که میتواند آنها را تبرئه کند تا از اعمال فشارهای بیشتر بر خودشان جلوگیری کنند چراکه واقعیت این است که مردم اگر استقبال خوبی از این اوراق سپردهای نکردند به این دلیل بود که فعالیتهای دلالی را بر سودهایی که معلوم نیست بانکها توان پرداخت آن را داشته باشند ارجح دانستند و باز هم به سمت همین بازاری سرازیر شدند که ذهنها برای رفع نوسانات آن متمرکز شده بود.
سیف در خصوص پیشبینی برای آینده قیمتها در بازار ارز هم گفت: در هیچ کشوری رییس کل بانک مرکزی نرخ دلار را اعلام نمیکند و این امر کاملا طبیعی است. به طور کلی قیمت دلار باید با واقعیتهای اقتصادی ما منطبق باشد و بانک مرکزی هم این تطبیق را کنترل میکند.
باید به این نکته اشاره کرد زمانی که بازار ارز ما بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین نمیشود و دولتمردان با سیاستهای دستوری قیمتها را کنترل میکنند باید از کدام مقام عالی کشور انتظار داشته باشیم که بر روند قیمتها نظارت کند و نرخ مشخصی برای آن تعیین کند.
مگر غیر از این است که هر بار که بازار دچار هیجان و التهاب شد بانک مرکزی کمر همت بست تا با سیاستهای دستوری بازار را کنترل کند اما اکنون که زمان عمل رسیده خود را کنار کشیده و آن را به بازار واگذار میکند. نکته جالبتر این است که اگر رییس کل نمیتواند درباره قیمتها اظهار نظر کند چرا هر بار که این مقام مسوول اشارهای به قیمتها در بازار میکند و اظهار نظر جدیدی درباره بازار اعلام میکند شرایط کاملا برعکس میشود و باز هم قیمتها در واکنش به این اظهار نظرها اوج میگیرند.
اما اگر از بازار ارز و دلار عبور کنیم بازار سکه هم شرایط مشابهی دارد. جالب تر اینکه حتی اگر قیمتهای جهانی را بر تغییرات گسترده قیمت ارز در داخل موثر بدانیم اما سکه را خود مقامات در داخل ضرب میکنند و انتظار نمیرود که قیمتها در بازار سکه تا این حد شدت بگیرد.
این در حالی است که در طول سه ماه گذشته بازار سکه بارها دچار حبابهای قیمتی شده و با وجود سکههای زیادی که از چه طریق پیش فروش و چه از طریق حراج در بازار عرضه شد باز هم قیمتها در مرز یک میلیون و 600 هزار تومان هستند و هنوز هم مقامات نتوانسته اند به راهکاری اساسی برای کاهش قیمتهای سکه در بازار دست یابند.
با این حال رییس کل بانک مرکزی تاکید کرده که حباب در بازار سکه ترکیده است. سیف اعلام کرد: بانک مرکزی همیشه بر تناسب بین قیمت سکه و دلار نظارت دارد. در مقاطعی قیمت سکه دچار حباب هم شد اما این حباب در حال حاضر از میان رفته ضمن اینکه در رابطه با سیاستهای ثبات بخش، پیش فروش شش ماهه و یک ساله سکه طلا در شعب بانک ملی در حال انجام است.
با وجود همه اظهار نظرهایی که در بازار وجود دارد باید این حقیقت را بپذیریم که بازار حداقل تا قبل از پایان سال جاری رنگ آرامش را به خود نمیگیرد و تا زمانی که نیاز خریداران واقعی ارز و سکه در بازار به شکلی اساسی تامین نشود نمیتوان دست دلالان و سفته بازان را از بازار کوتاه کرد و تا زمانی که شرایط برای حضور بازارهای سایهای فراهم باشد باز هم باید انتظار تداوم شرایط موجود در بازار را داشته باشیم.