صنعت پوشاک و تولید لباسهای صنعتی از نوسانهای نرخ ارز در مدت اخیر بی تاثیر نمانده است.
هرچند نرخ ارز بر تمام بخش های صنعتی اثرگذار است اما آنطور که پیداست نخستین آثار نوسان در نرخ ارز در بخش تولید متوجه مواد اولیه میشود به طوری که مواد اولیه با نرخ روز ارز تهیه میشود اما ممکن است تولیدکننده قرارداد سفارش های خود را بر مبنای نرخ ارز در ماه های گذشته بسته باشد و برای آماده سازی سفارش ها در تهیه مواد اولیه با مشکل روبرو شود.
منصور الیاسی، عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران بر این نکته صحه گذاشته و تاکید کرد: نرخ دلار کمتر از ۵ هزار تومان در صنعت پوشاک مناسب است و نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار رقمی مناسب است اما بالاتر از این رقمها برای تولیدکننده خطرناک است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از گسترش صنعت، این در حالی است که برخی گمان میکنند تولید پوشاک غیر از پارچه به مواد اولیه نیاز ندارد در حالی که نخ بعد از پارچه سهم عمدهای در الزامات اولیه صنعت پوشاک دارد و تهیه نوع کیفی آن نیز آسان نیست همانطور که لایه چسب، دکمه، زیپ و... نیز به راحتی تهیه نمیشود چراکه این اقلام در کارگاههای صنعتی و حجم محدود تهیه میشود و واردات نوع کیفی آن نیز به صرفه نیست. با این حال، همین مواد اولیه در داخل کشور از نوسانهای نرخ ارز بیتاثیر نماندهاند.
تغییرات نرخ ارز چگونه بر صنعت پوشاک اثرگذار است؟
ابتدا باید در تامین مواد اولیه صنعت پوشاک ۳ نکته را در نظر داشت: این مواد چه زمانی، چه مقدار و به چه قیمتی خریده میشود. صنعتگران باید افق ۶ ماهه نخست سال تولیدی را در نظر بگیرند در حالی که گردش مالی مواد اولیه یکساله است و نوسانهای قیمتی ارز نیز بر این گردش تاثیرگذار است.
در برخی مواقع مواد اولیه به نرخ ارز روز تهیه میشود در حالی که قراردادهای فروش محصولات صنعتی پوشاک قبل از تهیه محصول امضا و قیمتگذاری شده که این امر اکنون برخی تولیدکنندگان را به تعطیلی واحد کشانده است. به عنوان مثال، سفارش کت و شلوار برای یکی از بانکهای داخلی با نرخ دلار ۳۷۰۰ تومانی امضا شد که مواد اولیه آن با دلار ۶ هزار تومانی تهیه شد.
این تغییرات قیمتی در کدام مواد اولیه صنعت پوشاک اثرگذاری بیشتری داشت؟
نوسان نرخ ارز باعث شده بخش عمدهای از نقدینگی واحدهای تولیدی در صنعت پوشاک برای انبار کردن مواد اولیه ریز مانند زیپ، دکمه و... هزینه شود. پارچه قسمتی از مواد اولیه در صنعت پوشاک است اما بخش عمده آن ملزومات دوخت مانند نخ، لایه چسب، دکمه، زیپ و... است. ضمن آنکه رفت و آمد برای تهیه این مواد اولیه در داخل کشور بسیار است در حالی که مواد اولیه در کشورهای دیگر با یک تماس تلفنی تامین میشود.
با این حال، چه قیمتی برای ارز میتواند در آینده صنعت پوشاک مناسب باشد؟
دولت باید برای حمایت از تولیدکنندگان، نرخ مناسب برای ارز تعیین و تولیدکننده را در قیمتهای بالاتر از آن حمایت کند. در این شرایط نرخ دلار کمتر از ۵ هزار تومان در صنعت پوشاک مناسب است و نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلاررقمی قابل قبول است اما بالاتر از این رقمها میتواند برای تولیدکننده مشکلات جدی ایجاد کند.
تولیدکنندگان نیز میتوانند برنامهریزیهای خود را بر مبنای نرخ ثابت ارز تعریف کنند مصداق این امر نیز در مدت زمان بین قبول سفارشهای تولید و دریافت بهای آن نمود مییابد. به عنوان یک واحد صنعتی پوشاک قبل از تعطیلات عید تولیدات خود را با مواد اولیه وارداتی ۳۷۰۰ تومانی فروختهایم اما پول آن را اکنون دریافت کردیم و نرخ دلار در این مدت تغییرات بسیار داشته است این تفاوت نرخ در کسری هزینههای تامین مواد اولیه خودنمایی میکند.
در این شرایط ساخت شهرک صنعتی پوشاک در جنوب استان تهران را چطور ارزیابی میکنید؟
حمایت از کارخانههای آماده باید در اولویت صنعت پوشاک باشد و پس از به ظرفیت رساندن این کارخانهها برای ساخت شهرک پوشاک اقدام شود. اکنون کارخانههایی دارای ماشینآلات روز، نیروی آماده به کار، مواد اولیه مناسب و... در صنعت پوشاک وجود دارد که با کمتر از ظرفیت اسمی فعالیت میکنند و باید برای به ظرفیت رساندن این واحدها اقدام شود. برخی از واحدهای تولیدی در صنعت پوشاک با اختصاص منابع مالی و سرمایه در گردش امکان به ظرفیت رسیدن دارند و این موضوع باید مورد توجه مسئولان باشد.
بنابراین در شرایط فعلی به ظرفیت رساندن کارخانههای فعال، بهترین و سریعترین راهحل ایجاد اشتغال است. برای این امر دیگر به هزینههای تاسیسات و ساخت و تامین ماشینآلات نیاز نیست بلکه با پرداخت تسهیلات ارزانتر و کاهش هزینه تمامشده میتوان کارخانههای فعال موجود را به ظرفیت رساند و از تولید حمایت کرد.
سهم صنعت پوشاک در اشتغالزایی چگونه است؟ آیا این صنعت ظرفیت رقابت با صنایع بزرگ را در ایجاد اشتغال دارد؟
صنعت پوشاک در اشتغالزایی دارای ظرفیتهای زیادی است و زمینه توسعه آن در کشور نیز وجود دارد. صنایع دیگر برای ایجاد شغل نیازمند هزینه زیادی هستند. ایجاد هر فرصت شغلی در صنعت فولاد حدود ۲۰۰ میلیون تومان و در صنعت لوازمخانگی حدود ۸۰ میلیون تومان سرمایه نیاز دارد.
اما ایجاد هر فرصت شغلی در صنعت پوشاک از نظر سایر کارشناسان نیز سرمایه کمتر از ۴۰ میلیون تومان نیاز داشته و ارزش افزوده بالایی دارد ضمن آنکه بازار آن در کشور وجود دارد زیرا بالاترین حجم قاچاق پوشاک را داریم؛ سال گذشته ۵/۵ میلیارد دلار فقط قاچاق پوشاک به داخل داشتهایم.
این آمارها مهمترین دلیل برای الزام به توسعه صنعت پوشاک است. چه چیزی مهمتر از اینکه بازار فروش قبل از توسعه صنعت وجود دارد.
این حجم از واردات غیررسمی پوشاک تهدیدی برای این صنعت است. راه مقابله با این تهدید در صنعت پوشاک کشور چیست؟
تولید صنعتی پوشاک در ایران نوپا است اما استانداردهای قابل قبول برای برندهای جهانی را دارد. پوشاک ترکیه رقیب جدی صنعت پوشاک ایران است و واردات کالاهای مشابه آفت اصلی در صنعت پوشاک است در حالی که تولیدات داخلی توان رقابت با مشابه خارجی را دارد.
مدتی است تولید برندهای مشترک انگلیس، ایتالیا و ترکیه در ایران آغاز شده و قرار بوده سالانه ۲۰ درصد تولیدات این برندها در شراکت با تولیدکنندگان داخلی باشد اما دولت بر انجام این ۲۰ درصد تولید در داخل کشور سختگیری نمیکند در صورتی که باید بر این تعهدات پافشاری کرد.
افق توسعه صنعت پوشاک را چگونه میبینید؟
صنعت پوشاک ترکیه در دنیا شناخته شده است. در منطقه خاورمیانه نیز ترکیه توانسته قطب تولید پوشاک باشد اما این کشور در حال حاضر به دنبال صنایع بزرگ مانند هواپیماسازی است و اکنون بهترین فرصت برای ایران است تا پوشاک تولید خود را جایگزین پوشاک ترکیهای کند و قطب پوشاک خاورمیانه شود.
این ظرفیت در صنایع تولیدی پوشاک کشور نیز هست. نباید اجازه داد بیشتر از این تاخیر شود و زمینه برای قدرتنمایی کشورهایی مثل ازبکستان، گرجستان و... فراهم شود.
بسیاری از استادکاران ترکیهای در کارخانههای ازبکستان از گذشته مشغول به کار شدهاند در حالی که ایرانیان بیشتر از ۳۰ درصد اشتغال در صنعت پوشاک ترکیه را دارند. نباید از این فرصت برای توسعه صنعت پوشاک ایران چشمپوشی کرد.
سخن آخر...
اکنون تامین مواد اولیه و تعداد کارخانههای تولیدی مواد اولیه در صنعت پوشاک ایران محدود است؛ این امر یکی از بزرگترین مشکلات صنعت پوشاک است به طوری که زنجیره تامین در صنعت پوشاک ایران تکمیل نشده و تولیدکننده نمیتواند تا تکمیل این زنجیره در شهرک صنعتی پوشاک منتظر بماند و تولید را متوقف کند.