به اعتقاد کارشناسان اصلی‌ترین عاملی که در ماه‌های گذشته بازار ارز، وضعیت اقتصادی و بازار کالاهای اساسی را به هم ریخته است، ترس مردم و سرمایه‌گذاران نسبت به خروج آمریکا از برجام و افزایش قیمت‌هاست.
از ابتدای هفته جاری و باتوجه به نزدیک شدن به تاریخ اعلام تصمیم رییس‌جمهور آمریکا در ارتباط با باقی ماندن این کشور در برجام یا خروج از برجام، موج جدیدی از افزایش قیمت دلار و ارزهای دیگر را در بازار شاهد هستیم به صورتی که حتی خبر از خرید دلار هفت هزار تومانی هم منتشر شده است.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، البته باتوجه به 11 بخشنامه ارزی دولت هم‌اکنون خرید و فروش هر گونه ارزی خارج از سیستم بانکی در کشور قاچاق محسوب می‌شود اما نکته مهم این است که باوجود تهدیدهای دولتی و ممنوع کردن هرگونه خرید و فروش ارز عملا بازارهای زیرزمینی گسترده‌ای شکل گرفته است و شاهد رو آوردن بسیاری به بازارهای قاچاق برای تامین ارز هستیم.
به همین دلیل است که کارشناسان مشکل فعلی اقتصادی کشور را ارز و اصلاح نظام بانکی می‌دانند. در همین رابطه رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه بخش خصوصی پیشنهاداتی در مورد کنترل بازار ارز ارائه کرده است، گفت: مهم‌ترین اولویت اقتصاد کشور اصلاح نظام بانکی است.
مسعود خوانساری در جلسه هیات نمایندگان اتاق تهران به آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول اشاره کرد و گفت: اصلاح نظام بانکی به عنوان مهم‌ترین اولویت اقتصادی کشور است.
رییس اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: کارشناسان این صندوق معتقدند که اهمیت اصلاح نظام بانکی کمتر از برجام نیست و حتی دولت باید خیلی سریع به اصلاح این نظام بپردازد.وی با بیان اینکه این نهاد به احتمال خروج ترامپ از برجام اشاره کرده به سه اولویت پرداخت و بیان کرد: اصلاح ساختار اقتصادی، یکسان‌سازی نرخ ارز و قاعده‌مند کردن سیاست مالی سه اولویت مهم مورد اشاره است.
خوانساری با بیان اینکه بارها کارشناسان اقتصادی مطرح کرده‌اند که مهم‌ترین چالش اقتصادی کشور بحث نظام بانکی است، افزود: روزانه حدود هزار میلیارد تومان و سالانه 300 هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور اضافه می‌شود، بنابر‌این رشد نقدینگی کشور 5/23 درصد است که از میانگین 9 درصد در منطقه بیشتر است و 9 برابر رشد نقدینگی در عربستان است.
وی چالش دوم کشور را موضوع صندوق‌های بازنشستگی عنوان کرد و گفت: این صندوق‌ها به بودجه دولت متصل هستند و در حال حاضر به عنوان یکی از ارکان اصلی مصرف‌کننده بودجه دولت هستند، به طوری که شاید حدود یک‌سوم از بودجه دولت صرف صندوق‌های بازنشستگی شود.
رییس اتاق بازرگانی تهران در ادامه به سومین چالش اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: بحث ارز و ذخایر بانک مرکزی و تزریق پول توسط بانک مرکزی به بانک‌ها چالش مهمی است که اگر یک روز یا حتی دو ساعت بانک مرکزی تزریق پول خود را به بانک‌ها قطع کند، معلوم نیست چه اتفاقی بیفتد.
خوانساری با بیان اینکه با وجود این چالش‌ها مهم‌ترین بحث امروز، ارز است، گفت: به هر حال دولت تصمیمی را برای ارز و مدیریت آن اتخاذ کرد، اما این موضوع با ابهامات زیادی روبه‌رو است و بهتر بود قبل از اجرای این تصمیم پیش‌بینی‌ها در مورد آن صورت می‌گرفت.
وی با بیان اینکه در طول سه سال گذشته بارها مساله ارز و تک‌نرخی کردن آن مطرح شده است، گفت: بهترین موقع برای تک‌نرخی کردن ارز سال‌های اول شروع دولت یازدهم بود که شرایط از لحاظ روانی و اقتصادی برای این کار مهیا بود، اما در آن زمان با وجود اینکه بارها قول داده شد تا این کار انجام شود صورت نگرفت تا به بحران ارزی امروز رسیدیم.
رییس اتاق بازرگانی تهران در ادامه با بیان اینکه بحران ارزی از سال 95 شروع شد، گفت: در ابتدا این بحران با بحث فعال شدن FATF آغاز شد، زیرا ارزی که پتروشیمی‌ها در چین داشتند، انتقال آن به مشکل برخورد.
خوانساری با بیان اینکه بیش از 70 تا 80 درصد معاملات ارزی ما در دوبی انجام می‌شود، گفت: همچنین بعد از آنکه توافق بین خزانه‌داری آمریکا، ابوظبی و عربستان در مورد مبارزه با تروریسم صورت گرفت، خیلی از بانک‌های امارات نقل‌و‌انتقال را مشکل کردند و این امر هم به بحران ارزی ما دامن زد.
وی در ادامه به سومین عامل در بروز بحران ارزی کشور اشاره کرد و گفت: مالیات بر ارزش افزوده‌ای که در امارات وضع شد، عامل دیگر بود از آنجایی که بسیاری از معاملات و نقل‌و‌انتقال پول توسط بنگاه‌هایی در امارات صورت می‌گرفت که صرافی نبودند، در نتیجه افزایش هزینه 5 درصدی ارزش افزوده و سایر هزینه‌ها بحث نقل‌و‌انتقال پول از دوبی را برای ما با مشکل مواجه کرد.
رییس اتاق بازرگانی تهران در ادامه با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین مشکل ما در حال حاضر نقل‌و‌انتقال پول است، گفت: آخرین عامل موثر در بحران ارزی بحث خروج سرمایه از کشور بود.
خوانساری با بیان اینکه به هر حال با وجود این مسایل دولت تصمیم به تک‌نرخی کردن ارز با نرخ 4200 تومان گرفت گفت: اگر چه این نرخ کارشناسی نیست و نیاز بود، روی آن بیشتر بحث می‌شد، اما به هر حال تصمیمی است که دولت گرفته و ما هم باید مطابق آن عمل کنیم.
وی در ادامه به ارائه چند پیشنهاد برای کنترل بازار ارز اشاره کرد و گفت: تعدیل نرخ ارز تا پایان سال بر اساس مابه‌التفاوت تورم داخلی و خارجی یکی از این راهکارهاست.
رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه دومین مشکل نقل‌و‌انتقال پول در سیستم جدید در صرافی‌هاست، گفت: ما انتظار داریم قطعا به صرافی‌های مجاز و مورد تایید بانک مرکزی اجازه فعالیت داده شود.
خوانساری به بازنگری در لیست اختصاص ارز اشاره کرد و گفت: با وجود اینکه دولت بیان می‌کند که به تمام ثبت سفارش‌ها دلار تعلق می‌گیرد، اما در خیلی از مراجعات برای ثبت سفارش ارز داده نشده یا سایت ثبت سفارش بسته بوده است.
وی با بیان اینکه اختصاص ارز برای برخی از اقلام هم پیش‌بینی نشده، گفت: ارز مسافرتی یکی از این اقلام است و گویا یکی از مسوولان اعلام کرده که وقتی ارز تامین نمی‌شود مردم به مسافرت نروند که این موضوع با منشور شهروندی رییس‌جمهور کاملا در تضاد است.
رییس اتاق بازرگانی تهران در ادامه بیان داشت: درخواست بعدی ما این است که ارز صادراتی به طور توافقی بین خریدار و فروشنده معامله شود، اگر چه به صورت کاملا شفاف میزان ارز صادرکننده در سیستم مربوطه ثبت شود.
خوانساری همچنین با اشاره به وجود آمدن بازار ثانویه ارز بیان داشت: دولت اعلام می‌کند که نرخ ارز 4200 تومان است، اما در بازار ثانویه ارز با قیمت‌هایی دیگر معامله می‌شود که قطعا آن قیمت واقعی نیست و حباب دارد.
وی افزود: از آنجا که بخشی از نیازهای ارزی تامین نمی‌شود، چنین بازاری به وجود می‌آید، بنابر‌این اگر این بازار موازی را به صورت شفاف به رسمیت بشناسیم قطعا نرخ ارز در این بازار تعدیل می‌شود و به قیمت واقعی نزدیک می‌شود.
رییس اتاق بازرگانی تهران در پایان به فعالان اقتصادی صبر را پیشنهاد کرد و گفت: به هر حال دولت تصمیماتی گرفته و اگر ما هم در این مورد صبر و تامل داشته باشیم، قطعا به نتایج مثبت‌تری خواهیم رسید.
ترامپ کاری از پیش نمی‌برد
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین نیز با اشاره به تصمیم ترامپ در خصوص ماندن یا خارج شدن از برجام گفت: با خروج احتمالی آمریکا، هیچ اتفاق تازه‌ای رخ نمی‌دهد و ما به چنین روندهایی عادت کرده‌ایم.
اسدالله عسکراولادی گفت: آمریکا با خروج خود از برجام هیچ کاری پیش نخواهد برد چرا که ما به چنین روندهایی طی سال‌های گذشته عادت کرده‌ایم.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین در پاسخ به این پرسش که خروج از برجام تاثیر بیشتری بر ایران خواهد داشت یا تعلیق آن گفت: به نظر می‌رسد که تعلیق برجام، فرصت لابی و مذاکره را در اختیار ایران قرار می‌دهد و پیش‌بینی من این است که احتمالا آمریکا برجام را تعلیق کند.
وی در پاسخ به اینکه موضع چین در رابطه با تصمیم ترامپ چیست افزود: چین بارها اعلام کرده که از برجام خارج نمی‌شود و تمام تلاش خود را برای ماندگاری آمریکا در برجام خواهد داشت، چرا که معتقد است حضور آمریکا در برجام به نفع جامعه جهانی است.
عسکراولادی در‌باره اینکه آیا توافق برجام بدون آمریکا حائز ارزش است گفت: مبادلات ما با اروپا به مراتب بیشتر از مبادلات ایران و آمریکاست، اما به هر حال مشکلات بانکی را باید حل کرد چرا‌که خیلی از بانک‌های اروپایی در سایه آمریکا فعالیت می‌کنند؛ البته ما اکنون با بانک‌های کوچک اروپایی که مراوده زیادی با آمریکا ندارند، در حال همکاری و نقل‌و‌انتقال پول هستیم.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین تصریح کرد: البته باید بتوانیم مراودات مالی خود با امارات را هم بهبود ببخشیم، چرا‌که اگر راه نقل‌و‌انتقال پول از طریق دوبی باز شود، کار به شکل بهتری پیش خواهد رفت.