کشورهای اروپایی پس از آنکه رییسجمهور آمریکا خبر خروج خود را از توافق هستهای اعلام کرد برای ادامه برجام به تکاپو افتادند.
کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان که پس از برجام بیشترین منفعت اقتصادی را نصیب خود کردهاند با بازگشت دوباره تحریمها نه تنها باید از سرمایهگذاریهایی که سود کلانی را برای آنها به ارمغان آورده است چشمپوشی کنند که باید حیثیت سیاسی خود را نیز در فضای بینالملل از دست رفته بدانند چرا که تکروی آمریکا در تصمیمگیری درباره توافق بینالمللی نشان داد آنها نمیتوانند مستقل از آمریکا عمل کنند.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، به نظر میرسد رفتارهای دونالد ترامپ در زیرپاگذاشتن قوانین و حقوق بینالمللی به ویژه در خروج از برجام زنگ خطر را برای اتحادیه اروپا به صدا درآورده و حاکی از آن است که اروپاییها عملا مترسک آمریکایی هستند.
اگرچه تحریمهای 90 و 180روزه آمریکا تحریمهای ثانویهای است که تنها مانع از فعالیتهای اقتصادی شرکتهای آمریکایی با ایران میشود، اما آمریکا با فشار بر کشورهای دیگر و جریمه شرکتهای خصوصی آنها، ادامه همکاری را با مشکل روبهرو میکند.
در شرایطی که ترامپ در روزهای گذشته خواستار افزایش فشارها بر ایران برای حضور دوباره کشورمان پای میز مذاکره شده است اروپاییها تلاش خود را برای جلوگیری از وضع دوباره تحریمهای اقتصادی آغاز کردهاند. فرانسویها که بیشترین منفعت اقتصادی را در دوران پسابرجام با ایران داشتهاند بیشتر از دیگر کشورهای اروپایی همچون انگلیس و آلمان برای حفظ این توافق تلاش میکنند.
از این رو به دنبال راهکاری هستند تا بتوانند مانع از برقراری دوباره تحریمها شوند.
برونو لومر وزیر اقتصاد فرانسه اعلام کرده که کشورش به همراه چند کشور اروپایی دیگر، پیشنهاداتی را در این باره به کمیسیون اروپا ارائه خواهد کرد. وزیر اقتصاد فرانسه که به همراه همتای هلندی خود با خبرنگاران سخن میگفت گفت که فرانسه امیدوار است به همراه متحدان اروپایی، پیشنهاداتی را به کمیسیون اروپا که قرار است در روزهای آینده برای بحث در همین باره تشکیل شود ارائه کند.
این مقام فرانسوی با تاکید بر اینکه اروپا باید از منافعش از جمله منافع اقتصادیاش، دفاع کند، یادآور شده که اروپاییها در حال کار روی سه پیشنهاد کاملا مشخص هستند. به گفته وی پیشنهاد نخست بهروز کردن قوانین بازدارنده اروپایی مصوب سال ۱۹۹۶ است که امکان مقابله با تحریمهای خارج از قلمرو این اتحادیه را میدهد.
این مقررات که در آن زمان با هدف دور زدن تحریمهای کوبا تنظیم شده به شرکتها و دادگاههای اروپایی امکان میدهد که به تحریمهایی که توسط کشورهای ثالث اعمال میشود، گردن ننهند و مقرر میکند که احکام صادر شده توسط دادگاههای غیراروپایی در این اتحادیه اجرا نشود.
فرانسه معتقد است که این مقررات باید به گونهای بهروز شود که تصمیمات اخیر ایالات متحده را نیز دربرگیرد. پیشنهاد دوم فرانسه تلاش برای بهکارگیری ابزارهای مالی به نحوی است که استقلال مالی اتحادیه اروپا از آمریکا را تامین کند. سومین پیشنهاد نیز بر تاسیس دفتری اروپایی مشابه دفتر کنترل داراییهای خارجی در آمریکا متمرکز است؛ دفتری مشابه با اوفک که به اتحادیه اروپا امکان بررسی فعالیت شرکتهای خارجی و تطابق آنها با تصمیمهای این اتحادیه را میدهد.
علاوه بر فرانسویها، مقامات آلمانی نیز در پی راهحلی برای ممانعت از اجرایی شدن تحریمها هستند.
بر اساس گزارش روزنامه آلمانی «هندلزبلات» اولاف شولتس، وزیر دارایی آلمان در تماس تلفنی با استیو منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا، موضوع شرکتهای آلمانی فعال در ایران را مطرح کرده است. هندلزبلات مینویسد که وزیر دارایی آلمان در گفتوگو با همتای آمریکایی خود به صراحت خواستار مستثنیشدن شرکتهای آلمانی از قوانین تحریمی آمریکا شده است.
در حالی وزیر دارایی آلمان در این زمینه با همتای آمریکایی خود رایزنی کرده است که بتر آلتمایر وزیر اقتصاد آلمان پیشتر اعلام کرده بود که این کشور در صورت تحریم نمیتواند به شرکتهای آلمانی کمک کند. مقامات انگلیسی هم که به شدت درگیر برنامههای خود برای خروج از اتحادیه اروپا هستند و به صورت سنتی سیاستهایشان با آمریکا در یک مسیر قرار دارد همچنان بر حفظ برجام تاکید میکنند.
برجام حفظ خواهد شد
در این شرایط اتحادیه اروپا هم بر مواضع خود پافشاری میکند. دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا برای چندمین بار تاکید کرد که حتی بدون حمایت آمریکا، توافق هستهای ایران حفظ خواهد شد.
فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی در کنفرانس این اتحادیه ادعا کرد: من از حسن روحانی ضمانت گرفتم که حتی در صورت خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریمهای هستهای علیه این کشور، ایران به برجام پایبند بماند.
موگرینی تاکید کرد: ما مصمم هستیم تا این توافق بینالمللی را حفظ کنیم. بنابر اعلام برخی رسانههای جهان، موگرینی قرار است روز سهشنبه در بروکسل با وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس دیدار و در مورد چگونگی ادامه برجام گفتوگو کند.
موگرینی با اشاره غیرمستقیم به دونالد ترامپ در سخنان خود، گفت: به نظر میرسد داد و فریاد، توهین و تخریب همه آن چیزی که به دست آمده است و به بخشی از رفتار زمان کنونی تبدیل شده است؛ در حالی که تغییر به معنای آن است که با حفظ توافقات گذشته به دنبال توافقات جدید بود، این نوع رفتار مشکل ما را حل نخواهد کرد.
با وجود آنکه خروج ترامپ از برجام از مدتها قبل از سوی تحلیلگران و سیاستمداران پیشبینی شده بود با این حال پس از اعلام آن، نه تنها اتحادیه اروپا که رهبران سه کشور اروپایی حاضر در مذاکرات هستهای نیز در شوک ناشی از این تصمیم به سر میبردند. با این حال به نظر میرسد با گذشت چند روز از این تصمیم، اروپاییها گامهای موثری برای جلوگیری از وضع تحریمها علیه ایران برداشتهاند. سخنان اخیر مقامات کشورهای فرانسه و آلمان حاکی از آن است که آنها برای نیل به هدف خود جدی هستند و میتوان درباره اقدامات آتی اروپا برای حفظ برجام امیدوارتر بود.