اگرچه افزایش قیمت کالاها بدون مجوز ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت امری غیرقانونی قلمداد می‌شود اما چندین و چند سال است که کالاهایی همچون لوازم‌خانگی، کالاهای اساسی، خودرو، پوشاک، گوشت، مرغ و در صدر همه آنها لبنیات به صورت خودسرانه از سوی شرکت‌های تولیدکننده گران می‌شوند
تنها استراتژی دولت برای مقابله با این گرانی‌های خودسرانه، هشدارهای متعدد است؛ هشدارهایی که شاید در نهایت به اعمال جریمه هم منتهی شود اما همچنان نتوانسته ابزاری قدرتمند در مقابل این گرانی‌ها باشد. از این رو هرازگاهی به بهانه‌های مختلف و مناسبت‌های خاصی مانند ماه رمضان، نوسانات ارز، ورود به سال جدید و... کالاها با افزایش قیمت روبه‌رو می‌شوند که با گشت و گذاری در بازار به وضوح می‌توان این تغییرات قیمتی را مشاهده کرد اما پس از انتقادات مردم و کارشناسان، در نهایت چند روز بعد سازمان حمایت با اولتیماتوم به شرکت‌های متخلف اعلام می‌کند که کار آنها غیرقانونی و بدون مجوز بوده و جریمه‌های سنگینی را به دنبال دارد در حالی که به نظر می‌رسد جریمه‌های شرکت‌های متخلف از میزان سودی که در جیب آنها می‌رود، بسیار کمتر است تا جایی که هر ساله و هر چند ماه یک بار شاهد حرف و حدیث‌های متعدد در این خصوص هستیم که به‌طور حتم ضرر مصرف‌کننده نهایی را به دنبال دارد.
قیمت لبنیات به حالت قبل بازنگشت
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، طی هفته گذشته صنایع لبنی نسبت به افزایش قیمت محصولات خود اقدام کردند به‌طوری‌که به گفته رییس اتحادیه فروشندگان محصولات لبنی، لبنیات با افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت مواجه شده است.
این درحالی است که سازمان حمایت در این خصوص تنها به هشدار دادن به متخلفان اکتفا می‌کند. بر همین اساس درحالی که کارخانه‌های لبنی قیمت محصولات‌شان را ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داده‌اند، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرد: «این کارخانه‌ها هیچ مجوزی برای افزایش قیمت ندارند و با متخلفان برخورد می‌شود.» اما بازار شاهد بازگرداندن قیمت‌های غیرقانونی به حالت سابق نیست.
در این خصوص علیرضا رستمی مدیرکل نظارت بر محصولات کشاورزی و مواد غذایی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان گفت: لبنیات جزو کالاهای گروه یک و مشمول قیمت‌گذاری است و هیچ گونه مصوبه‌ای برای تغییر قیمت این محصولات ابلاغ نکرده‌ایم.
وی تصریح کرد: افزایش قیمت محصولات لبنی طی روزهای گذشته بدون مجوز و غیرقانونی بوده و در این راستا با متخلفان برخورد کرده‌ایم.
این مقام مسوول در سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان توضیح دیگری ارائه نکرد و مشخص نیست که با برخورد صورت‌گرفته با صنایع لبنی، آیا قیمت لبنیات به حالت سابق بازمی‌گردد یا این اقدام لبنیاتی‌ها حرکتی پیش‌دستانه برای تصویب قیمت‌های جدید در این دستگاه نظارتی است، چراکه این روند در میان صنایع لبنی سابقه دارد و آنها طی اقدامی قیمت محصولات‌شان را افزایش می‌دهند. سپس بعد از کش و قوس‌هایی نهایتا برای افزایش قیمت‌هایشان مجوز می‌گیرند و نرخ‌های جدید را به بازار تحمیل می‌کنند.
گرانی آرد
گذشته از گرانی خودسرانه لبنیات، آنچه این روزها مردم را دچار نگرانی کرده زمزمه‌هایی در مورد گرانی نان بعد از ماه رمضان است چراکه برخی از فعالان بازار این روزها از افزایش غیرمنطقی و بدون هماهنگی آرد گلایه می‌کنند که هزینه‌های تولید نان را افزایش داده است.
در همین خصوص حشمت‌الله عسگری سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری سمنان چندی پیش با انتقاد از افزایش غیرقانونی قیمت آرد گفت: بی‌انضباطی در افزایش قیمت برخی کالاها به هیچ عنوان پذیرفته نیست و مسوولان امر باید به این پرسش، پاسخ روشن دهند که چرا در گران شدن قیمت آرد هماهنگی لازم صورت نمی‌گیرد.
واقعیت این است که در حال حاضر هر کیسه آرد ۴۸ هزار تومانی، ۵۴ هزار تومان و هر کیسه آرد ۵۱ هزار تومانی، معادل ۵۸ هزار تومان فروخته می‌شود در حالی که به گفته مسوولان بازار، هیچ گونه مجوزی برای گرانی قانونی آرد از سوی مسوولان داده نشده است. اما به هر حال افزایش قیمت خودسرانه آرد، پیامدهای منفی در بازار به خصوص در حوزه نان دارد که بعد از ماه رمضان مشخص خواهد شد.
گرانی خودسرانه نهاده‌های دامی
از سوی دیگر چند وقتی می‌شود که به بهانه تک‌نرخی شدن ارز، برخی واردکنندگان به‌طور خودسرانه نسبت به افزایش قیمت بی‌رویه نهاده‌های دامی اقدام کرده‌اند و در این راستا سیاست دولت در حمایت از بازار نهاده‌های بخش کشاورزی نیز نتوانسته نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد.
در این خصوص چندی پیش علی ابراهیمی نماینده مردم شازند در مجلس اعلام کرد: باید زمان افزایش نرخ نهاده‌های دامی از ابتدای سال به زمان‌های دیگری موکول شود، زیرا این امر بار روانی برای گرانی نهاده‌های دامی ایجاد می‌کند و این پروسه اگر متوقف نشود، به‌طور حتم مرغداران مجبورند با هزینه تولید بالا مرغ را که نقش بسزایی در سفره غذایی شهروندان دارد تولید کنند.
بر همین اساس چند وقتی می‌شود که بازار مرغ و تخم‌مرغ نیز به دلیل افزایش قیمت نهاده‌های دامی با نوسان روبه‌رو شده اگرچه مرغداران بر این عقیده هستند که قیمت مرغ همچنان پایین است و با ادامه این شرایط، صنعت مرغداری محکوم به نابودی خواهد بود چراکه واردکنندگان نهاده‌های دامی، هر طور که دل‌شان می‌خواهد این کالا را قیمت‌گذاری و عرضه می‌کنند که هزینه تمام شده مرغداری‌ها را به شدت بالا می‌برد.
افزایش قیمت لوازم‌خانگی تا 30 درصد
در این میان بازار لوازم‌خانگی نیز یکی از بازارهایی به‌شمار می‌رود که از اول سال‌جاری تاکنون با افزایش چند باره قیمت‌ها مواجه شده است که بخشی از آن به نوسانات ارزی و بخشی از آن به گرانی مواد اولیه و هزینه‌های تمام‌شده تولید برمی‌گردد.
بر این اساس بازار لوازم‌خانگی طی هفته‌های اخیر با افزایش قیمت مواجه شد اگرچه جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور اعلام کرد: «کسی حق ندارد به بهانه نوسانات ارزی یا اینکه بگوید آینده مشخص نیست، کالای خود را گران‌تر بفروشد، چراکه دلار ۴۲۰۰ تومانی برای همه نیازمندان واقعی ارز از مسافران تا دانشجویان، تولیدکنندگان و واردکنندگان تامین شده و از این پس نیز هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.»
اما با این وجود بازار لوازم‌خانگی به بهانه نوسانات ارزی با جهش قیمتی قابل توجهی روبه‌رو شد در حالی که محمد طحان‌پور رییس اتحادیه لوازم‌خانگی اواخر فروردین ماه اعلام کرد که از اول اردیبهشت‌ماه، لوازم‌خانگی حدود 10 درصد گران خواهد شد چراکه درخواست افزایش هفت تا ۱۰ درصدی قیمت در ماه‌های گذشته به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارسال شده و موافقت لازم در این خصوص شده است.
این در حالی است که لوازم‌خانگی از اول اردیبهشت ماه با افزایش قیمت 10 تا 15 درصدی روبه‌رو شد و پس از آن به دنبال نوسانات نرخ ارز، گرانی‌های متعددی در این بازار اتفاق افتاد به‌طوری‌که یکی از فروشندگان لوازم‌خانگی ریز و لوکس اعلام کرد: چاره‌ای جز افزایش قیمت نداریم و از اول سال تاکنون دو بار قیمت‌های خود را افزایش داده‌ایم چراکه هزینه واردات افزایش یافته و مواد اولیه نیز به سختی تامین می‌شود.
یکی دیگر از فعالان بازار نیز اعلام کرد: کولری که سال گذشته 950 هزار تومان قیمت خورده بود، امسال یک میلیون و 250 هزار تومان فروخته می‌شود و بقیه اجناس نیز به همین شکل دچار تغییر قیمت شده‌اند. به عنوان مثال حتی برخی لامپ‌ها، سیم، کابل، کلید و پریز تا سقف 20 درصد افزایش قیمت داشته است.
بر همین اساس گشت و گذاری در بازار لوازم‌خانگی نشان می‌دهد که اگرچه برای افزایش قیمت 10 درصدی مجوز صادر شده اما قیمت‌ها بیش از 30 درصد افزایش داشته است. بنابراین به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان لوازم‌خانگی چندان ترسی از دستگاه‌های نظارتی ندارند.
موش و گربه‌بازی را متوقف کنید
گشت و گذاری در بازار نشان می‌دهد که تلفن همراه، لوازم کامپیوتری، خودرو، لاستیک و... نیز به بهانه نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های جدید دولت با افزایش قیمت روبه‌رو شده در حالی که عرضه‌کنندگان این کالاها و حتی شرکت‌های تولیدکننده ترسی از نظارت‌ها ندارند از سویی برخی از کارشناسان بر این عقیده هستند که مسوولان نظارتی در خواب به سر می‌برند و از سوی دیگر برخی معتقدند ابزار مقابله با تخلف‌ها همچون جریمه‌های فعلی، تاثیرگذار نیستند.
بنابراین همچنان سودجویان و متخلفان به گرانی‌های خودسرانه ادامه می‌دهند و حتی اولتیماتوم‌های دستگاه‌های نظارتی هم نمی‌تواند آنها را از انجام این کار منصرف کند.
اگرچه به تازگی وزیر صنعت در جلسه‌ای با حضور رییس سازمان تعزیرات و رییس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان بر تشدید نظارت‌ها تاکید کرد که در این خصوص این انتظار وجود دارد که ابزارهای مقابله با سودجویی‌ها و گران‌فروشی‌ها نیز تغییر کند تا کارایی لازم را داشته باشد. در غیر این صورت همچنان موش و گربه بازی تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان متخلف با دستگاه‌های نظارتی ادامه خواهد داشت.