طرح جدید بانک مرکزی برای اوراق سکه تا‌حدودی بر بازار تاثیر گذاشت و جلوی افزایش لجام‌گسیخته قیمت‌ها را گرفت اما سیاست دستوری بانک مرکزی این بار هم اثر موقتی بر بازار خواهد گذاشت و تنها کام دلالان را شیرین می‌کند که در چنین مواقعی از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند.
هفته گذشته بانک مرکزی پس از افزایش نرخ سکه تا مرز دو میلیون و 600 هزار تومان، خبر از اعمال سیاستی برای کنترل بازار داد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از جهان صنعت، براساس آنچه بانک مرکزی خبر داد، دارندگان سکه‌های پیش‌فروش می‌توانند در شرایطی، رسیدهایی که در اختیار دارند را تحویل داده و در ازای آن اوراق سکه دریافت کنند. آنگاه این اوراق در بورس و قبل از سررسید سکه‌ها قابل معامله خواهد بود.
البته نرخ این اوراق فعلا اعلام نشده است اما نکته قابل تامل این است که دولت سکه را براساس دلار 4200تومانی قیمت‌گذاری نمی‌کند و دلار غیر‌رسمی در محاسبه قیمت اعمال می‌شود چرا که سیاست‌گذار پولی بر این باور است که جنس سرمایه‌گذاری خریداران سکه از نوع سفته‌بازی است و پس نیازی نیست که بتوان آن را با ذخایر ارزی پاسخ داده و با دلار ۴۲۰۰تومان و با رانت بالا پاسخگو بود، چرا که موجب ضرر به منابع و اقتصاد خواهد شد.
بنابراین دولتمردان خود هم باور دارند که سیاست‌های موقتی در نظر گرفته شده برای مهار بازار ارز و سکه رانت را گسترش می‌دهد و به سفته بازی دامن می‌زد ولی گویا چاره‌ای ندارند و برای جمع‌آوری نقدینگی سرگردان این سیاست‌ها تنها راه به تعویق انداختن بحران نظام مالی است.
به هر سو این بار قرار است با اهرم بورس تعادل به بازار سکه باز‌گردد و سکه‌هایی که پیش‌تر پیش‌فروش شده بود را به بورس آورده و معاملات آن انجام شود.
برهمین اساس در طرح پیش‌فروش سکه که از بهمن‌ماه سال گذشته تا پایان فروردین‌ماه امسال برگزار شد و حدود هفت میلیون و ۶۰۰ هزار سکه در هفت سررسید به فروش رفت که در طرح جدید بانک مرکزی این تعداد سکه قابلیت تبدیل شدن به اوراق را دارد.
بنا به گفته پیمان قربانی، معاون بانک مرکزی، در طرح پیش‌فروش ١٠هزار و ٨٠٠ میلیارد تومان نقدینگی جمع شد که 5/1 درصد پایه پولی سال ٩۶ است.وی متذکر شده است که از هفت میلیون و ۶۴۴ هزار سکه پیش‌فروش تنها ٨٠٠هزار سکه تزریق شده که تا دو سال دیگر این روند ادامه دارد.
آنچه که در اعلام مقدماتی بانک مرکزی درباره این سیاست اعلام شده بود از این حکایت داشت که دارندگان سکه‌های پیش‌فروش می‌توانند در شرایطی، رسیدهایی که در اختیار دارند را تحویل داده و در ازای آن اوراق سکه دریافت کنند آنگاه این اوراق در بورس و قبل از سررسید سکه‌ها قابل معامله خواهد بود.
جزییات روند تبدیل رسیدهای سکه‌های پیش‌فروش به اوراق سکه موضوعی بود که معاون اقتصادی بانک مرکزی روز گذشته در نشستی خبری به تشریح آن پرداخت.
وی با مروری بر روند اجرای طرح پیش‌فروش که در ماه‌های اخیر آغاز شده گفت: در سررسید یک ماهه حدود ٨٠٠ هزار سکه به بازار تزریق شد. این در حالی است که بانک مرکزی متعهد است تمامی سکه‌های پیش‌فروش را به صاحبان آنها تحویل دهد.
اما با توجه به نوسان اخیر بازار و حبابی که ایجاد شد بررسی‌های دیگری در دستور کار قرار گرفت.معاون اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به تصمیم بانک مرکزی برای ایجاد امکان نقدپذیری سکه‌های پیش‌فروش گفت: حدود ١٠ هزار و ٨٠٠ میلیارد تومان سکه در این طرح به فروش رفت که این رقم حدود 1/5 درصد پایه پولی ١٣٩۶ است.
قربانی ادامه داد: در انتشار اوراق سکه دارنده می‌تواند رسید خود را به اوراق تبدیل و در بورس معامله و نقد کند. این در حالی است که اکنون تحویل سکه‌ها به صورت کالا می‌تواند خطراتی را از لحاظ امنیتی برای صاحبان آنها ایجاد کند اما در مجموع هیچ مشکلی برای تحویل سکه نیست و هر کسی مایل باشد می‌تواند آن را دریافت کند.
وی تاکید کرد: اوراق سکه کاملا در حکم فیزیک سکه است.آنطور که معاون اقتصادی بانک مرکزی گفت سازوکار این طرح به زودی با همکاری بانک مرکزی و سازمان بورس تعیین می‌شود.
آیا انتشار اوراق سکه بازار را تعدیل می‌کند؟
معاون اقتصادی بانک مرکزی در مورد اینکه انتشار اوراق سکه تا چه اندازه شرایط موجود بازار را تعدیل خواهد کرد توضیح داد: ما نمی‌توانیم پیش‌بینی در این مورد داشته باشیم به هرحال بانک مرکزی با توجه به شرایط موجود سیاستی را در دستور کار قرار داده که بتواند بازار را کنترل کند. ممکن است زمانی قیمت اونس طلا در بازار جهانی به شدت افت کرده و با توجه به سیاستی که ما هم اجرا کردیم قیمت سکه تعدیل شود ولی ممکن است در سویی دیگر قیمت جهانی طلا و همچنین دلار رشد کرده و در نهایت سیاست ما تاثیر چندانی در کاهش قیمت سکه نداشته باشد.
وی این را هم گفت که به هر صورت انتشار اوراق بی‌تاثیر نیست و حتی اعلام خبر سیاست جدید بانک مرکزی در این زمینه خود موجب افت قیمت سکه تا پنج درصد در بازار شد.
قیمت‌گذاری سکه
با وجود اینکه قیمت دلار طی سیاست‌های جدید ارزی دولت ۴۲۰۰ تومان اعلام شد و تاکید بر این بود که هرگونه نرخی غیر از این ممنوع و قاچاق محسوب می‌شود فروش سکه و حتی سکه‌های پیش‌فروش همواره بر اساس قیمت دلار در بازار آزاد معامله می‌شود.
معاون اقتصادی بانک مرکزی در رابطه با این تناقض گفت که با توجه به شرایطی که پیش روی اقتصاد کشور وجود دارد دولت تصمیم گرفت تا ترتیبات ارزی را به مرحله‌ی اجرا درآورد، چرا که سیاست‌های قبلی دیگر برای شرایط موجود مناسب و پاسخگو نبود از این‌رو نرخ ۴۲۰۰ تومان را برای هر دلار مشخص و در دستور کار قرار داد که این نرخ برای تامین نیازهای موجه یعنی واردات کالاهای ضروری و اساسی بود.
به گفته قربانی کسی که سکه می‌خرد جنس سرمایه‌گذاری او از نوع سفته‌بازی است و این نیازی نیست که بتوان آن را با ذخایر ارزی پاسخ داده و با دلار ۴۲۰۰تومان و با رانت بالا پاسخگو بود، چرا که موجب ضرر به منابع و اقتصاد خواهد شد.
معاون اقتصادی بانک مرکزی در همین راستا توضیح داد: باید بتوان از شرایط ارزی و اقتصادی و زندگی مردم حمایت کرد و این در حالی است که سیاست ارزی نیز به مرور مورد پایش و تکمیل قرار خواهد گرفت.
تغییرات ۷۰ روزه قیمت سکه در بازار
براساس این گزارش با وجود حراج بیش از 4/7 میلیون قطعه سکه در بازار، قیمت هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در فاصله ۱۳ فروردین تا ۲۴ خردادماه تا ۸۰۰ هزار تومان افزایش یافته است.
بررسی وضعیت بازار سکه و نرخ‌ها در این بخش نشان می‌دهد که هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید که در سیزدهم فروردین‌ماه امسال یک میلیون و ۷۲۰ هزار تومان بوده، در معاملات روز ۲۴ خرداد ماه به ۲ میلیون و ۴۴۸ هزار تومان رسید؛ به عبارتی هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در مدت ۷۰ روز اخیر حدود ۷۳۰ تا ۸۰۰ هزار تومان رشد قیمت داشته است.
همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز در این دوره زمانی از یک میلیون و ۶۶۳ هزار تومان با ۷۲۰ هزار تومان رشد به دو میلیون و ۳۸۳ هزار تومان رسید. بنابراین در مقطع مورد بررسی هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم و جدید در هر روز دست‌کم ۱۱ هزار تومان رشد یافته است.در سایر انواع سکه نیز رشد قیمت اتفاق افتاده و به عنوان نمونه باید گفت هر قطعه نیم سکه بهار آزادی نیز با تجربه قیمت یک میلیون تومانی، در معاملات پایان هفته گذشته یک میلیون و ۲۳۴ هزار تومان فروخته شد. در قیمت هر نیم سکه نیز طی دوره مورد بررسی، حدود ۴۰۰ هزار تومان رشد قیمت اتفاق افتاد.
با این وجود، در سال جاری نیز بانک مرکزی با انجام پیش‌فروش سکه و همچنین اقداماتی که از طریق بانک کارگشایی صورت گرفت تلاش کرد تا نرخ‌ها را در بازار سکه کنترل و از شکل‌گیری کانون‌های دلالی و سوداگری در این بخش جلوگیری کند.
از این‌رو در هفدهم فروردین‌ماه سال‌جاری، نرخ پیش‌فروش هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید شش ماهه را یک میلیون و ۴۷۵ هزار تومان و پیش‌فروش سکه طلا با سررسید ۱۲ ماهه را نیز یک میلیون و ۳۵۰ هزارتومان اعلام کرد.
بانک مرکزی در سال گذشته نیز قیمت پیش‌فروش شش ماهه هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید را یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و پیش‌فروش هر قطعه سکه تمام بهار آزادی ۱۲ ماهه را نیز یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تعیین کرده بود.
در هجدهم فروردین‌ماه نیز بانک کارگشایی قیمت حراج سکه تمام بهار آزادی طرح جدید را یک میلیون و ۵۲۲ هزار تومان اعلام کرده بود.